Barry Heneghan (Dublin Bay North, Independent)
Link to this: Individually | In context

12. To ask the Minister for Culture, Heritage and the Gaeltacht the indicators his Department will use to measure progress on the Clondalkin Irish Language Network and the Gaeilge 365 initiative from 2025 to 2028; the specific annual targets for the number of innovative projects to be developed each year; the number to be mainstreamed; the number to be scaled within the four Dublin local authorities; and if he will make a statement on the matter. [68507/25]

Barry Heneghan (Dublin Bay North, Independent)
Link to this: Individually | In context

Táim fíorbhuíoch as a bheith sa Chamber arís. Táim chun ceist a chur ar an Aire faoin Clondalkin Irish language network agus Gaeilge 365 idir 2025 agus 2028 agus faoi na targets, the number of innovative projects to be developed each year, the number to be mainstreamed agus an líonra atá ann idir na ceithre local authorities i mBaile Átha Cliath. When talking about giving constituencies stuff, I urge the Minister not to forget north Dublin.

Dara Calleary (Mayo, Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context

As the Deputy will be aware, Muintir Chrónáin is the lead organisation, which prepared the Clondalkin language plan approved in 2020. Annual funding of €96,000 is provided to the Irish Language Network to implement its language plan and to employ a full time Irish-language officer. Foras na Gaeilge continually monitors the implementation of specified actions in the Clondalkin language plan in its role as the organisation tasked with supporting and funding Muintir Chrónáin. Separately, it is intended that a review of the Clondalkin language plan will be carried out in the sixth year of the implementation, a process I discussed with Deputy Conor McGuinness.

My Department intends to publish the first evaluation of language plans in the Gaeltacht language planning areas in the coming weeks. They will be used to further inform the methodology for monitoring plans under the Irish language process, including Clondalkin. Gaeilge 365 is the first innovation unit to operate through Irish in the public service. The fundamental aim of this project is to put an innovative approach in place to create more opportunities for the public to speak Irish through the services of the four Dublin local authorities including those servicing Dublin Bay North. Indicators used to measure progress include the following: for year one, to develop 16 innovative tested language projects; create 30,000 plus Irish-speaking opportunities through council services; root at least two innovative language projects in the councils; scale at least one innovative language projects through additional funding sources; at least three empowerment programmes in hand with over 45 participants annually; launch the policy book; and 100,000 plus social media views on related content. These targets will be built upon for years two, three and four of this initiative. Tá muinín agam go mbeidh seans ag muintir Dháilcheantar an Teachta úsáid a bhaint as Gaeilge 365 agus na deiseanna a ghabhann leis. Mar is eol don Teachta, tá gealltanas sa chlár Rialtais chun Gaeilge 365 a leathnú amach go dtí údaráis áitiúla eile sa Stát.

Barry Heneghan (Dublin Bay North, Independent)
Link to this: Individually | In context

Táim fíorbhuíoch as sin. Tá na daoine atá ag obair le Gaeilge 365 ag déanamh obair na gcapall. Maidir leis an rud faoina raibh mé ag caint leis an Aire níos luaithe, níl sé greanta i gcloch. Tá a fhios agam nach bhfuil an tAire sa Roinn oideachais ach tá go leor eolais aige mar gheall ar an ábhar seo. Táim ag iarraidh an rud a dúirt mé a shoiléiriú. Nílim ag iarraidh dhá ábhar. Táim ag iarraidh an t-ábhar a athrú. Tá a fhios ag an Aire nach bhfuil an Ghaeilge i leabhair. Tá pop-up Gaeltacht sa teach tábhairne, tá Féile na Gealaí i Ráth Chairn agus tá go leor initiatives eile ann. Tá an fuinneamh atá sa Ghaeilge anois craiceáilte. Maidir leis an rud atáim ag iarraidh a dhéanamh, cén fáth go bhfuilimid ag foghlaim "An Spailpín Fánach"? Is cuma le gach duine faoi sin. B'fhéidir go bhfuil go leor daoine á iarraidh ach caithfidh daoine a bheith ag labhairt na Gaeilge. Tá sé beo. Níl sé sa leabhar. Ba chóir féachaint ar an rud a rinneadh sa Bhreatain Bheag.

Dara Calleary (Mayo, Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context

Maidir le cúrsaí oideachais, ba chóir don Teachta ceisteanna a chur ar an Aire oideachais. Tá tuairimí suimiúla ag an Teachta ach ba cheart dó na tuairimí sin a phlé leis an Aire oideachais, an Teachta Hildegarde Naughton. Thug mé freagra maidir leis an méid atá ag tarlú le Gaeilge 365. Léiríonn sé sin an fuinneamh agus na cúrsaí nua atá ar bun chun an Ghaeilge a spreagadh. Táthar ag baint úsáid as na meáin shóisialta, as seirbhísí na gcomhairlí áitiúil i mBaile Átha Cliath, as seirbhísí daoine agus as leabhair. Maidir le ceist dheireanach an Teachta, tá €2 milliún bhreise tugtha d'Fhoras na Gaeilge le haghaidh clár na leabhar Gaeilge. Leis na leabhair Ghaeilge, beidh déagóirí agus páistí in ann an Ghaeilge a úsáid i gcomhthéacs difriúil agus suimiúil. Tá leabhair nua maidir le teicneolaíocht agus gach rud eile á bhfoilsiú de thoradh ar an airgead breise sin. Tuigim an frustrachas atá ar an Teachta ach, maidir le haon rud le haghaidh na Roinne oideachais, ba chóir dó an frustrachas sin a ligean amach ar an Aire oideachais.

Barry Heneghan (Dublin Bay North, Independent)
Link to this: Individually | In context

Tuigim é sin. Tá brón orm ach tá go leor eolais ag an Aire faoin ábhar seo. Tá fearg orm faoi. Táim 27 mbliana d'aois. Tá glúin nua ag teacht anuas agus iad ag foghlaim an rud céanna a d'fhoghlaim mé féin. Ní bheadh Gaeilge agam gan mo dheirfiúr. Nílim ag cur aon shade ar fhilí. Is file í mo dheirfiúr ach caithfimid an rud a athrú. Tá sé sean. Níl sé don ghlúin seo. Bhí mé ag caint leis an Aire faoi seo. Má fhéachann tú ar an teanga nádúrtha sa Bhreatain Bheag, is léir go bhfuil siad ag déanamh an rud ceart. Tá siad ag athrú sa roinn agus is é sin an rud is tábhachtaí.

Caithfimid caimiléireacht a dhéanamh ar an rud seo agus an méid atá ag obair sa tír eile seo a dhéanamh leis an teanga dúchasach anseo. Tá a fhios agam nach hé an Teachta Calleary an tAire oideachais.

Dara Calleary (Mayo, Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context

Níl mórán disagreement eadrainn. Tá mé ag súil go mbeidh deis agam staidéar a dhéanamh ar cad atá ag tarlú sa Bhreatain Bheag go háirithe maidir le cúrsaí teanga agus fuinnimh. Caithfidh an Teachta a admháil go bhfuil fuinneamh ann i gcúrsaí Gaeilge ag an bpointe.

Barry Heneghan (Dublin Bay North, Independent)
Link to this: Individually | In context

Tá.

Dara Calleary (Mayo, Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context

Mar a dúirt mé leis an Teachta McGuinness níos luaithe, tá sé ann de bharr obair na OPTs atá ar siúl agus an obair a bhí á plé againn atá ar siúl ag na daoine in Áras Chrónáin agus i ngach chuid den tír. Tá na daoine áitiúla atá ag plé le cúrsaí áitiúla ag cur rudaí ar siúl agus ag cur clár na Gaeilge ar siúl. Tá an fuinneamh sin ann mar gheall ar obair TG4, Raidió Rí-Rá, Conradh na Gaeilge, agus na heagraíochtaí Gaeilge a bhíomar ag plé níos luaithe faoi chúrsaí Fhoras na Gaeilge agus an t-airgead sin. Beidh an €2 milliún breise sin ag dul i dtreo an fhuinnimh sin. Tá scéal maith agus láidir againn ach tuigim frustrachas an Teachta. Déanfaidh mé staidéar ar cad atá ag tarlú sna tíortha eile.