Dáil debates

Thursday, 26 June 2008

Priority Questions

Plean Náisiúnta na Gaeilge.

3:00 pm

Photo of Dinny McGinleyDinny McGinley (Donegal South West, Fine Gael)
Link to this: Individually | In context

Question 4: To ask the Aire Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta cén líon cruinnithe a bhí ag fochoiste Comh-Aireachta na Gaeilge go dáta, an dul chun cinn atá déanta maidir le Plean Náisiúnta na Gaeilge [24903/08]

Photo of Éamon Ó CuívÉamon Ó Cuív (Galway West, Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context

Faoi mar atá curtha in iúl don Teach cheana, bunaíodh an Coiste Rialtais a luann an Teachta chun breathnaithe ar shaincheisteanna a thagann chun cinn i gcomhthéacs na hanailíse agus na moltaí sa tuarascáil a d'eascair ón Staidéar Teangeolaíoch ar Úsáid na Gaeilge sa Ghaeltacht. Bhí an chéad cruinniú den Choiste ann ar 10 Aibreán 2008.

Ag éirí as ath-ainmniú an Rialtais ar 7 Bealtaine 2008, tá cinneadh déanta go mbeidh ballraíocht ag an gCoiste mar seo a leanas: An Taoiseach (Cathaoirleach); An Tánaiste agus Aire Fiontair, Trádála agus Fostaíochta; An tAire Airgeadais; An tAire Comhshaoil, Oidhreachta agus Rialtais Áitiúil; An tAire Iompair; An tAire Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta; An tAire Gnóthaí Sóisialacha agus Teaghlaigh; An tAire Oideachais agus Eolaíochta; An tAire Gnóthaí Eachtracha; An tAire Cumarsáide, Fuinnimh agus Acmhainní Nádúrtha; agus An Príomh-Aoire. Tá mé ag súil leis go mbeidh an chéad chruinniú eile den choiste ann go luath.

Maidir leis an Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge, tá an chuid sin den phróiseas a bhaineann leis an gcéad chéim den chomhairliúchán phoiblí ag teacht chun deiridh. Tionóladh cruinnithe poiblí i gCorcaigh, Luimneach, Baile Átha Cliath, Gaillimh agus Sligeach sa tréimhse ó 30 Aibreán go 14 Bealtaine 2008.

Ina theannta sin, dearadh ceistneoir ar-líne i nGaeilge agus i mBéarla dóibh siúd nach raibh ar a gcumas teacht chuig na cruinnithe. Tá na ceistneoirí seo ar fáil ar an suíomh idirlín www.plean2028.ie. Chomh maith leis sin, is féidir leo siúd gur mian leo foirm chrua den cheistneoir seo a líonadh.

Ó thaobh na gcéad céimeanna eile den phróiseas, tá i gceist tosú ar phlé-pháipéar a ullmhú a leagfaidh síos na príomh-saincheisteanna don straitéis, ag cur san áirimh na moltaí a tháinig ón bpobal trí na cruinnithe poiblí agus na ceistneoirí, chomh maith le moltaí ó gheallsealbhóirí eile. Táthar ag súil go mbeidh an plé-pháipéar ullamh i gcóir comhairliúchán poiblí sa bhfómhar. Ina dhiaidh sin, réiteoidh mo Roinn an dréacht-straitéis le cur ós comhair an Rialtais. Táthar ag súil leis an bpróiseas iomlán a bheith críochnaithe roimh dheireadh na bliana.

Photo of Dinny McGinleyDinny McGinley (Donegal South West, Fine Gael)
Link to this: Individually | In context

Gabhaim buíochas leis an tAire as an t-eolas a thug sé dúinn ina fhreagra. Is é an rud a léiríonn sin ná an easpa práinne atá leis an bhfochoiste seo agus an obair atá idir lámha acu. Má thuigim i gceart an méid a dúirt an tAire, ní raibh ag an fochoiste ach cruinniú amháin ó bhunaíodh é i mí Aibreán seo caite. Tá práinn mhór le gníomh gan mhoill. Bheinn ag súil go mbeadh cruinnithe rialta ag an bhfochoiste idir seo agus deireadh na bliana. Dúirt an tAire go raibh an Taoiseach mar chathaoirleach ar an bhfochoiste agus go raibh an Tánaiste ar an gcoiste fosta. An é an Taoiseach úr atá mar chathaoirleach air agus an bhfuil an bhallraíocht chéanna ann? Tá géarghá le gníomh láithreach.

Mar eolas don Aire, fuair mé glaoch teileafóin ó mo dháilceantar inniu i dtaobh fógra atá lasmuigh den Teach. Bhí duine éigin ag siúl ar Shráid Chill Dara agus chonaic sé an fógra mór taobh amuigh den Dáil ag cur fáilte roimh a theaghlach teacht isteach anseo ag an deireadh seachtaine, mar go bhfuil lá oscailte sa Teach. Creid nó ná creid — ní fhaca mé an fógra go fóill — ach deirtear liom nach bhfuil sé ach i mBéarla amháin. Má tá sin fíor, is cúis scannail agus éadochais é go bhfuil muidne anseo ag iarraidh na Gaeilge a chur ar aghaidh le hAcht na Gaeilge agus Gaeilge ag leibhéal na hEorpa, ach nuair a chuirtear fógra suas do phobal na hÉireann taobh amuigh de Dáil Éireann, nach bhfuil sé ach i mBéarla amháin. Má tá sin fíor, tá géarghá le cruinnithe níos minicí agus le gníomh gan mhoill.

Photo of John O'DonoghueJohn O'Donoghue (Kerry South, Ceann Comhairle)
Link to this: Individually | In context

Beidh sé i nGaeilge an chéad lá eile.

Photo of Éamon Ó CuívÉamon Ó Cuív (Galway West, Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context

Fágfaidh mé an píosa deiridh sin faoin Cheann Comhairle agus faoi Choimisiún Thithe an Oireachtais. Tá sé fíor — thóg mé faoi deara é. Fágfaimid é sin sin ar leataobh.

Tá obair an choiste aireachta ag dul ar aghaidh. Leag mé amach an chaoi ina bhfuil an obair ag dul ar aghaidh go díreach i gcomhthéacs an phlean don Ghaeilge. Ní bheidh mórán cruinnithe don fhochoiste Rialtais i gceist. Is ag deireadh gach phríomh-chéim a eagrófar na cruinnithe agus a thógfar na cinnithe. Tá mé dírithe go hiomlán ar an rud a gheall mé a dhéanfadh mé. Tógfar cinnithe ar an staidéar teangeolaíochta agus ar an bplean don Ghaeilge roimh deireadh na bliana seo. Tá sé i gceist againn an spriocdháta sin, atá leagtha amach romhainn, a chomhlíonadh. Tá brú á chur ar an obair. Níl dóthain oibre déanta, ó thaobh an phlean don Ghaeilge de, go mb'fhiú dul ar ais go dtí an choiste. Thug mé na sonraí faoin chóras chomhairliúchán a bheidh againn. D'iarr an Teachta orm chomhdhéanamh an choiste a leagan amach. Tá an Taoiseach mar chathaoirleach ar an gcoiste. Bhí sé mar Tánaiste agus Aire Airgeadais nuair a bhunaíodh an choiste, ach tá sé sin athruithe anois. Tá mé ag caint mar gheall ar an bhfear céanna, ach tá post difriúil aige ó thugadh ardú céime dó.