Thomas Byrne (Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context

Gabhaim buíochas as an deis an t-ábhar seo a ardú sa Seanad inniu. My concern is about the recent move of a factory in Gibbstown, County Meath, a Gaeltacht area, into better premises in Johnstown. This factory is in the ownership of Údarás na Gaeltachta and it is a tremendous pity it has moved from a Gaeltacht area to Johnstown, Navan, County Meath. The concern of the local community is that the factory premises be protected and secured. People are obviously worried about vandalism as it is in a quiet, rural area. They are also concerned that replacement jobs and industry be brought to Baile Ghib as a matter of priority by Údarás na Gaeltachta to ensure its commitment not just to secure jobs but also to secure the Irish language in the area.

I do not know why the factory was moved. I presume it was moving to a better premises, but there has been talk in Gaeltacht circles that Údarás na Gaeltachta has a very strict policy on rents and is reluctant to reduce them. I do not know if that applied in this case and I have no evidence that it did. However, that has been suggested in a general way with regard to the Údarás. I look forward to hearing the Minister's response about this factory and whether there will be a replacement. In the meantime, the premises must be secured and maintained.

Dinny McGinley (Donegal South West, Fine Gael)
Link to this: Individually | In context

Ar dtús, ba mhaith liom a rá go bhfuil an freagra atá agam i nGaeilge, ach cuirfear cóip i mBéarla chuig an Seanadóir maidin amárach.

Thomas Byrne (Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context

Tuigim.

Dinny McGinley (Donegal South West, Fine Gael)
Link to this: Individually | In context

Gabhaim buíochas leis an gCathaoirleach as deis a thabhairt dom an t-ábhar seo a thógáil sa Seanad. Tuigtear dom go bhfuil an comhlacht atá lonnaithe sa mhonarcha atá i gceist ag an Seanadóir chun é a thabhairt suas ar 19 lúil 2012. Is monarcha í seo a tógadh i lár na seachtóidí, sula raibh go leor den reachtaíocht atá againn sa lá atá inniu ann maidir le sláinte agus sábháilteacht, truailliú uisce agus caighdeáin tógála i bhfeidhm. Agus an foirgneamh ar ais i seilbh Údarás na Gaeltachta, tógfar gach céim is gá chun é a chosaint don todhchaí. Níl aon chinneadh déanta fós ag an Údarás maidir lena dhíol nó é a chóiriú i gcomhar tionscnaimh nua. Meastar, áfach, go mbeadh sé thar a bheith costasach an foirgneamh a chóiriú agus a roinnt ina n-aonaid níos lú. Ar an taobh eile den scéal, dá ndíolfaí an foirgneamh, bheadh sé fós ar fáil, faoi réir cead pleanála a bheith ar fáil, do gnóthaí eile a mbeadh spéis acu lonnú ann. Déanann Údarás na Gaeltachta, i gcomhar le IDA, margaíocht leanúnach ar a chuid monarchan ar mhaithe le fostaíocht a chruthú sa Ghaeltacht. I láthair na huaire, tá an t-Údarás ag déileáil le roinnt fiosruithe maidir le spás tionsclaíoch sa cheantar seo agus déanfar cinneadh maidir le todhchaí an fhoirgnimh seo i gcomhthéacs na bhfiosruithe sin. Tuigim go maith na dúshláin agus na constaicí a gcaithfidh Údarás na Gaeltachta dul i ngleic leo sa timpeallacht dheacair gnó atá i bhfeidhm faoi lathair. Níl amhras ar bith ach go bhfuil an ghéarchéim eacnamaíoch náisiúnta agus domhanda ag cruthú deacrachtaí do chomhlachtaí sa Ghaeltacht agus tá impleachtaí dá réir ann do chursai fostaíochta. É sin ráite, caithfear nótáil gurb é an Rialtas deiridh a laghdaigh an soláthar airgid caipitil atá á fháil ag Údarás na Gaeltachta, mar shampla, ó €27 milliún i 2006 go €18 milliún i 2010 agus a ghearr an soláthar céanna go tubaisteach go dtí €6 mhilliún i 2011. Mar atá ráite faoin gclár rialtais, tá an Rialtas úr ag tabhairt tacaíochta don straitéis 20 bliain don Ghaeilge maidir leis na spriocanna indéanta atá luaite ann a chur i gcrích. Sa chomhthéacs seo, táthar ag súil go mbeidh Bille na Gaeltachta imithe tríd an Oireachtas amárach. Anuas air sin, tá grúpa oibre atá comhdhéanta d'oifigigh ón Roinn Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe, ón Roinn Fiontar, Post agus Nualaíochta agus ó mo Roinnse ag scrudú an réimse feidhmeanna a d'oirfeadh d'Údarás na Gaeltachta, go háirithe maidir leis an bhfiontraíocht a fhorbairt sa todhchaí. Ar 31 Bealtaine 2011, thóg an Rialtas cinntí áirithe maidir le struchtúr agus feidhmeanna Udarás na Gaeltachta. Shocraíomar go mairfidh an status quo maidir le feidhmeanna reatha an údaráis go ginearálta, a chuid feidhmeanna fiontraíochta san áireamh, faoi réir foráil reachtúil a dhéanamh i mBille na Gaeltachta 2012 chun cumhacht a thabhairt don Aire Ealaíon, Oidhreachta agus Gaeltachta treoir a thabhairt don údarás a chuid acmhainní teoranta a dhíriú i dtreo earnálacha fiontraíochta ar leith, agus meicníocht a fhorbairt chun go mbeidh an t-údarás in ann comhoibriú le háisíneachtaí fiontraíochta eile, ach go háirithe i gcás tograí suntasacha Gaeltachta a bhfuil poitéinseal ard acu. Ag eascairt on gcinneadh sin, tá foráil chuí curtha san áireamh i mBille na Gaeltachta. Tá an grúpa oibre atá comhdhéanta d'oifigigh on Roinn Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe, on Roinn Fiontar, Post agus Nualaíochta agus ó mo Roinn fhéin ag obair cheana fein ar mheicníocht a fhorbairt chun go mbeidh an t-údarás in ann comhoibriú le Fiontraíocht Éireann agus IDA i gcás tograí suntasacha Gaeltachta a bhfuil poitéinseal ard acu. Tá dul chun cinn maith déanta cheana chun na críche sin.

Mar fhocal scoir, is féidir liom a rá go bhfuil an Rialtas tiomanta don Ghaeilge agus don Ghaeltacht, Gaeltacht na Mí idir Ráth Chairn agus Baile Ghib ina measc. Tá spéis an Taoisigh sna cursaí seo thar a bheith soiléir, agus an coiste Rialtais faoin nGaeilge agus faoin nGaeltacht athbhunaithe aige faoina chathaoirleacht féin chun an straitéis 20 bliain don Ghaeilge a chur i bhfeidhm. Beidh mise mar Aire Stáit ag obair go dlúth leis an Aire, an Teachta Deenihan, agus leis an gcoiste Rialtais le cinntiú go ndéantar gach ní gur féidir ar mhaithe leis an nGaeilge agus leis an nGaeltacht a fhorbairt.

Thomas Byrne (Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context

Beidh áthas ar an bpobal i mBaile Ghib a chloisint go bhfuil an t-údarás chun dul i ngleic leis an foirgneamh a chosaint. Cé go bhfuil sé sin tábhachtach, tá na fiosruithe a luaigh an tAire Stáit ina bhfreagra i bhfad níos tábhachtaí. Dúirt sé go bhfuil Údarás na Gaeltachta chun fiosruithe a dhéanamh maidir le spás tionsclaíoch sa cheantar. Bheadh mé níos sásta fós dá mbeadh na cíosanna á gcur ar fáil go réasúnta. B'fhéidir go mbeidh níos mó spéise ag comhlachtaí sa spás sin má tharlaíonn sé sin. I am glad the Minister of State has outlined there are inquiries about the factory in Gibbstown. This is very important. It is important for the community that the factory be protected and secured.

I have asked my colleague, Senator Ó Domhnaill, about this matter. He is soon to attend his second last meeting of Údarás na Gaeltachta unless a local authority or the Government appoints him, which is unlikely. The Senator was elected by the people in Donegal, and I am sure they would re-elect him if they had the chance, but this has been taken away. The Senator will raise this issue in Béal an Mhuirthead at the weekend; I believe there is a meeting on Friday. This matter is very important because, if we really want to protect Irish, we must not have factories leaving Gaeltachtaí and entering superior premises elsewhere. While the story of the company in question is good in general for the county as a whole, we want to protect jobs and the communities in rural Meath.

Dinny McGinley (Donegal South West, Fine Gael)
Link to this: Individually | In context

I reassure the Senator once more that his views will be conveyed to Údarás na Gaeltachta. Every job located in a Gaeltacht is important. I have been to the Gaeltacht in Meath on a number of occasions and hope to be there in the not-too-distant future. At the meeting on Friday, this matter will be on the agenda of Senator Ó Domhnaill and Mr. Cathal Seoighe, whom I know Senator Byrne knows very well, as do I. It is in all our interests to do everything to protect existing jobs. Údarás na Gaeltachta is in negotiations with a number of companies that may be willing to locate at the site in question in what I hope will be the not-too-distant future.