Seanad debates

Thursday, 6 May 2010

12:00 pm

Photo of Paddy BurkePaddy Burke (Fine Gael)
Link to this: Individually | In context

I welcome the Minister for Community, Rural and Gaeltacht Affairs, Deputy Carey.

Photo of Brian Ó DomhnaillBrian Ó Domhnaill (Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context

Tá lúcháir orm an Aire, an Teachta Pat Carey, a fheiceáil anseo sa Teach, tar éis dó bheith ceaptha mar Aire Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta. Déanaim comhghairdeas leis. Is onóir mór é sin. Tá tábhacht faoi leith ag baint leis an Aireacht sin, go háirithe i gceantracha Gaeltachta ar nós an cheantar i nGaeltacht Dhún na nGall ina bhfuil mé i mó chónaí. Tá lúcháir orm deis a bheith agam an ábhar seo a ardú tráthnóna inniu. Baineann sé le bóthar straitéiseach i nGaeltacht Dhún na nGall, ó baile Croithlí in aice leis an N56 go dtí Aerphort Dhún na nGall. Tá an bóthar thart ar ocht nó deich míle in fhad. Téann sé fríd baile Anagaire agus an Mullach Dubh sula chasann sé isteach go dtí Aerphort Dhún na nGall. Tá tábhacht faoi leith ag baint leis an bóthar réigiúnach seo, de bhrí go mbíonn oiread sin carranna agus feithiclí eile ag taisteal ar an mbóthar isteach agus amach go dtí an aerphort, go mbíonn an daonra mór atá in iarthar na Rosann ag taisteal ar an mbóthar go laethúil agus go mbíonn turasóirí ag freastal ar an taobh sin tíre.

Cé go bhfuil an bóthar aitheanta ag Comhairle Contae Dhún na nGall i mbliana mar an dara príomhacht i gceantar na nGleannta faoin scéim atá curtha ar fáil ag an Roinn Iompair — scéim deontais comhaoinithe an Aontas Eorpach — níl aon airgead ar fáil chun dul ar aghaidh leis an bóthar i mbliana. De réir cosúlachta, is iad na chéad príomhachtaí i ngach cheantar a fuair airgead. Ní bhfuair an bóthar seo aon airgead. Bhí meastachán de thart ar €345,000 ar fáil don chomhairle chontae i mbliana. Bhí innealtóirí bóithre an chomhairle ag rá go mbeadh sé deacair an t-airgead sin a cheadú i mbliana. Tá go leor den réamhobair déanta le roinnt blianta anuas. Dá mbeadh an t-airgead sin ar fáil anois, bheadh na hinnealtóirí in ann dromchlaí úra a chur ar na píosaí bóithre atá leathnaithe. Sa chás sin, bheadh na bóithre i bhfad níos sábháilte.

Tuigim go bhfuil brú airgid ar gach Roinn Rialtais faoi láthair. Ag an am céanna, measaim gur chóir don Rialtas breathnú ar airgead a chur ar fáil don bóthar seo, a fhreastalaíonn an aerphort idirnáisúnta — an t-aon aerphort sa chontae. B'fhéidir nach bhfuil freagra ag an Aire inniu ach más féidir breathnú ar an iarratas seo, beidh mé buíoch. Nuair a bheidh an Aire i Dhún na nGall i gceann roinnt seachtaine nó roinnt míonna, b'fhéidir gur féidir leis cuairt a thabhairt ar an mbóthar seo chun é a fheiceáil. Ba mhaith an rud é go ndéanfaí plé ar airgead a chur ar fáil i mbliana chun dul chun cinn a dhéanamh leis an obair atá tosnaithe ar ceann de na bóithre réigiúnda is tábhachtaí sa chontae. Tá ceist sábháilteachta i gceist, os rud é go mbíonn an oiread sin carranna agus feithiclí ag taisteal ar an mbóthar gach lá. Caithfear an bóthar a uasghrádú freisin de bhrí na bhfeithiclí a bhíonn air gach lá.

Tá pleananna ag Aerphort Dhún na nGall chun an rúidbhealach a shíneadh. Tá sé mar sprioc ag an aerphort níos mó custaméirí a fháiltiú fríd na doirse gach bliain. Tá líon na gcustaméirí ag ardú bliain in aghaidh bliana. Tá seirbhísí ó Áth Cliath agus Glaschú na hAlban go dtí Aerphort Dhún na nGall. Tá na spriocanna éagsúla atá ag an aerphort fite fuaite le cheist an bhóthair. Tá súil agam gur féidir airgead Stáit a chur ar fáil, ón Roinn Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta más féidir, chun an bóthar seo a thabhairt suas go dtí caighdeán inghlactha sa lá atá inniu ann.

Photo of Pat CareyPat Carey (Dublin North West, Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context

Gabhaim buíochas leis an Seanadóir Ó Domhnaill as an rún seo a ardú. Níl aon amhras ach gur cuid an-thábhachtach d'infreastruchtúr Chontae Dhún na nGall é Aerphort Dhún na nGall sa Charraig Fhinn agus an bóthar réigiúnach — an R259 — a dhéanann freastal air. Measaim go bhfuil sé tráthúil an deis seo a thapú chun léargas ginearálta a thabhairt ar an infheistíocht shubstaintiúil atá déanta ag mo Roinn le roinnt blianta anuas chun feabhas a chur ar infreastruchtúr Ghaeltacht Dhún an nGall i gcoitinne. Nuair a thógtar na scéimeanna feabhsúcháin éagsúla a fheidhmíonn mo Roinn go sonrach ar mhaithe le hinfreastruchtúr na Gaeltachta a fheabhsú, ar a n-áirím scéim na mbóithre straitéiseacha, scéim na mbóithre áise, athnuachán baile, scéim na muiroibreacha do chéanna straitéiseacha agus chéanna beaga, agus scéimeanna uisce, feictear go bhfuil infheistíocht i bhfoirm deontas de os cionn €22 milliún déanta ag mo Roinn i nGaeltacht Dhún na nGall ón mbliain 2002. Bhain €13.6 milliún den tsuim iomlán seo le scéim na mbóithre straitéiseacha. Is scéimeanna tábhachtacha iad seo ar fad don Ghaeltacht.

Mar is eol don Seanadóir, bhí go leor feabhais le cur ar infreastruchtúr Ghaeltacht Dhún na nGall chun é a thabhairt go dtí caighdeán sásúil. Is cúis sásaimh agus bróid é an méid atá curtha i gcrích ag mo Roinn sa tréimhse seo. Tá a fhios agam ó na tuairimí atá nochtaithe dom sa tréimhse ghairid atá caite agam i mbun na hAireachta seo, go bhfuil pobal na Gaeltachta an-bháúil leis an méid atá curtha i gcrích ag mo Roinn chun bonn láidir a chur faoi infreastruchtúr agus eacnamaíocht na Gaeltachta araon. Is fiú aird a tharraingt freisin ar an infheistíocht fhiúntach atá déanta thar na blianta trí scéimeanna eile faoi choimirce mo Roinne féin, ar nós CLÁR, Leader, cláracha forbartha pobail agus scéimeanna oileán. Ar ndóigh, cuireadh tacaíocht fhiúntach ar fáil trí Ranna agus eagrais eile, ar nós Údarás na Gaeltachta, Meitheal Forbartha na Gaeltachta agus Comhairle Contae Dhún na nGall, ach go háirithe.

Dírím anois ar an cheist shonrach atá curtha ag an Seanadóir maidir leis an mbóthar réigiúnach a dhéanann freastal ar Aerphort Dhún an nGall. Ar an gcéad dul síos, ní mór a shoiléiriú go bhfuil an fhreagracht maidir le cúram an bhóthair agus bóithre réigiúnacha eile an chontae ar Chomhairle Chontae Dhún an nGall. Thionscnaigh mo Roinn scéim na mbóithre straitéiseacha chun dlús a chur leis an sprioc go mbeadh rochtain d'ardchaighdeán curtha ar fáil go dtí gach priomhcheantar Gaeltachta sa tír. Ón mbliain 2002, mar sin, tá deontas de bhreis ar €2 mhilliún curtha ar fáil ag mo Roinn don bhóthar áirithe seo. Ceadaíodh an deontas deireanach de €200,000 ar 14 Bealtaine 2007 agus tá an obair go léir ab ábhar don deontas seo curtha i gcrích anois.

Tuigeann an Seanadóir an cúlú eacnamaíochta atá tarlaithe le dhá bhliain anuas, ar bhonn domhanda agus náisiúnta, agus an laghdú dá réir is gá a dhéanamh ar an soláthar airgid a chuirtear ar fáii do Ranna Stáit ón Státchiste. Tá €2 mhilliún curtha ar fáil i Meastachán 2010 chun caitheamh ar infreastruchtúr Gaeltachta i mbliana. I bhfianaise na ngealltanais agus na dtosaíochtaí éagsúla a gcaithfear freastal orthu, ní féidir liom geallúint a thabhairt ag an phointe seo go mbeidh airgead breise anuas ar an infheistíocht mhór atá déanta cheana á chur ar fáil i mbliana don bhóthar áirithe seo, nó do bhóithre eile mar é, ach is cinnte go gcoinneoidh mé an cás faoi bhreithniú i gcaitheamh na bliana.

In ainneoin na ndúshlán eacnamaíocha a gcaithfear dul i ngleic leo, ba chúis mhór sásaimh é an infheistíocht mhór de €2.4 milliún a d'fhógair mo chomhleacaí, an tAire lompair, an Teachta Noel Dempsey, chun oibreacha feabhsúcháin a dhéanamh ar Aerphort Dhún na nGall. Is léiriú dearfach eile é seo nach bhfuil an Rialtas ag déanamh neamhairde ar riachtanais fhorbartha Ghaeltacht Dhún na nGall.

Ba mhaith liom arís mo bhuíochas a ghabháil leis an Seanadóir Ó Domhnaill. Geallaim leis go bhfuil mé toilteanach a chás a scrúdú arís nuair a bheidh mé ar thuras go Gaeltacht Dhún na nGall go luath. Beidh mé báúil don chás. Más féidir cabhair a thabhairt don chomhairle agus don Ghaeltacht, beidh mé sásta é sin a dhéanamh.

Photo of Brian Ó DomhnaillBrian Ó Domhnaill (Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context

Go raibh maith agat.