Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 17 May 2023

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Ceannteidil an Bhille um Údarás na Gaeltachta (Leasú), 2022: Grinnscrúdú Réamhreachtach (Atógáil)

Mr. P?id? ? S?:

Gabhaim mo leithscéal nach féidir liom a bheith i dteannta an chomhchoiste ach tá cruinniú cinn bliana againn anocht. Ní dóigh liom, leis an méid atá sa Bhille, go bhfuil puinn le rá agam ach is dócha gur rud a dúirt mé, an lá a chuala mé go raibh an briseadh síos leagtha síos ó thaobh cé mhéad a bheadh i ngach aon Ghaeltacht, ná go raibh ardú tagtha ar an méid daoine a bheadh ar an mbord ach go raibh ísliú tagtha ar an méid a bheadh thíos i gCiarraí, is é sin, uainne agus ó Chiarraí theas. Bhíomar beirt tógtha ó bhun go raibh a leithéid de rud tarlaithe agus ní thuigimid é ó thaobh na nGaeltachtaí atá láidir agus beo - níl mé ag cáineadh aon Ghaeltacht eile - ach tá an Ghaeltacht beo agus láidir fós i gCorca Dhuibhne. Chuir mé é faoi bhráid ár gcoiste. Bhí iarratas faighte againn ó Chiarraí theas a dtabharfaimis tacaíocht dó duine a bheith tofa i gCiarraí theas agus d'aontaíomar go ndéanfaimis é sin. Sin é mar a dúirt ár gcoiste. Is é an dara rud a tháinig amach mar rún i gcoiste an chomharchumainn agus is dócha go mbraitheann an pobal é, ná go mbeadh beirt eile i gCiarraí thiar. B'in é bun agus barr ár dtuairimí ar phéire na ndaoine a bheith tofa sna ceantair.

Ó thaobh eolais ar na comhairleoirí contae a bheith istigh, nó ceadaithe a bheith i mbun feachtais agus tofa ann, ach nach féidir leo a bheith ina gcomhairle contae ag an am céanna, fuair mé comhairle ón chomhairle contae áitiúil. Gan dabht, dúirt sí gur cheart do na comhairleoirí a bheith ar an dá bhord agus is é ceann de na tuairimí a bhí acu ná nach bhfuil na hoifigí fiontair áitiúil ag oibriú sna Gaeltachtaí agus aon obair a bheadh ar siúl, go háirithe i gCiarraí pé scéal é agus b'fhéidir go bhfuil an rud céanna sna contaetha eile, go mbíonn an chomhairle contae agus na comhairleoirí ceangailte leis.

Nuair a bhídís ar bhord Údarás na Gaeltachta, bhí an t-eolas acu ar aon obair a bhí ar siúl istigh i gCiarraí agus istigh sna Gaeltachtaí. Dá mba rud é go mbeidís ar an dá bhord, d’fhéadfaidís rudaí a bhaint amach le chéile. Nuair nach bhfuil an ceangal sin ann, b’fhéidir go gcaithfí féachaint ar conas an ceangal a dhéanamh nó ar cheart é a fhágáil mar a bhíodh agus na comhairleoirí a bhí tofa ar na boird cheana a bheith fós ann. Sin iad na tuairimí atá againn.