Oireachtas Joint and Select Committees

Thursday, 20 April 2023

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Leithdháileadh Airgid ar an nGaeilge agus ar an nGaeltacht agus Buiséad TG4: An tAire Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán

Photo of Catherine MartinCatherine Martin (Dublin Rathdown, Green Party)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

Tá an chéad cheist faoi earnáil na gcoláistí samhraidh. Níl aon bhunús leis an méid atá á mhaíomh, go bhfuil géarchéim in earnáil na gcoláistí samhraidh. Tacaíonn an Roinn le hearnáil na gcoláistí samhraidh agus leis an earnáil tráchtála. Déanann sé é sin go príomha trí fhordheontas laethúil a chur ar fáil atá iníoctha do theaghlaigh Gaeltachta cáilithe a chuireann lóistín ar fáil do na 40 coláiste nó mar sin atá ag feidhmiú ar fud na Gaeltachta faoi láthair. In 2022, chuaigh an tacaíocht seo, atá bunaithe ar éileamh, chun tairbhe don 495 teaghlach Gaeltachta a chuir lóistín ar fáil do bhreis is 25,000 mac léinn ar cheann de na 245 nó mar sin de chúrsaí a d'aithin an Roinn in 2022.

Chun tuilleadh tacaíochta a thabhairt don earnáil, tá an Roinn tar éis roinnt bearta breise a thionscnaimh le tamall anuas chun tacaíocht breise a thabhairt d'fhorbairt na hearnála. Airítear leis na príomhbhearta méadú 20% ar an deontas laethúil atá iníoctha faoi scéim na bhfoghlaimeoirí Gaeilge. Tháinig méadú de beagnach 20% ar an deontas laethúil atá iníoctha le teaghlaigh óstaigh a sholáthraíonn lóistín ó thús na bliana 2022, ag dul ó €10 go dtí €12 anuraidh. Luaim sampla de 16 mac léinn ar feadh 22 lá ag trí cúrsa. Sa chás sin bheadh méadú €1,056 arb ionann é agus €12,672 san iomlán i deontais ón Roinn faoin scéim. Ba chóir a thabhairt faoi deara go bhfuil an t-ioncam seo díolmhaithe ó cháin ioncam sa bhreis ar an íocaíocht a fhaigheann teaghlaigh ó na coláistí iad féin. Méadaíodh an deontas aon-uaire go €6,000 do ghnólachtaí nua. Méadaíodh an deontas aon-uaire do theaghlaigh nua atá ag lorg aitheantais faoin scéim-----