Ms Cláir Ní Dhéin:

A Chathaoirligh, a Theachtaí Dála, a Sheanadóirí, a mhúinteoirí agus a dhaoine uaisle, is mise Cláir Ní Dhéin as Coláiste Phobal Mhuire Gan Smál i nDún Mánmhaí. Is mór an onóir dom bheith anseo os bhur gcomhair ag caint faoin ábhar an pobal áitiúil. Gan amhras ar bith, ábhar is ea an pobal áitiúil a bhfuil an-spéis agam ann. Ní gá go n-aontóidh sibh liom, ach ar aghaidh linn ar aon nós.

I mo thuairim, is é an pobal áitiúil ceann de na rudaí is tábhachtaí i saol beagnach gach duine ar domhan sa lá atá inniu ann. Ní thaitneodh sé le aon duine a fheiceáil go bhfuil a gcuid ceantar ag dul in olcas toisc go bhfuil sé chomh tábhachtach sin dóibh, agus is é sin an fáth a bhfuil sé fíor-thábhachtach iad go léir a fhorbairt.

Creidim gurb iad na háiseanna agus na clubanna croílár an phobail áitiúil agus is rudaí móra, tábhachtacha iad i saol an duine, go háirithe na daoine óga. Is iad na rudaí seo lena bhfásann daoine suas, na háiteanna ina bhfoghlaimíonn tú na ceachtanna tábhachtacha faoin saol agus den chuid is mó, na háiteanna ina mbuaileann tú le do chairde. Chomh maith leis sin, a bhuíochas leis na háiseanna agus leis na clubanna i do cheantar, bíonn tuiscint níos fearr ag daoine orthu féin mar dhuine agus ar an bpearsantacht atá acu. Cur ceist ort féin, cá mbeifeá mura mbeadh na háiseanna agus na clubanna agat i d’áit dhúchais féin, agus tú ag fás aníos? Mé féin, bheinn caillte. Is rud mór tábhachtach é mo phobal áitiúil dom, go háirithe mo chlub Cumann Lúthchleas Gael. Is é an club seo inar fhoghlaim mé ceachtanna faoin saol cosúil leis an tábhacht a bhaineann le bheith cairdiúil le daoine agus a bheith ag cabhrú leo. Mhúscail sé ionam gur duine spórtúil mé freisin agus mhúscail sé an muinín atá agam ionam. D’fhoghlaim mé a lán rudaí ó mo phobal áitiúil agus ag deireadh an lae, beidh sé i gcónaí tábhachtach dom. Mar sin, tá orainn na háiseanna agus na clubanna seo a fhorbairt ionas go mbeidh siad ann sa todhchaí, mar ba mhaith linn go mbeadh an taithí céanna ag na daoine a bheidh ina gcónaí in Éirinn amach anseo. Sin an chúis, ceapaim, go bhfuil sé an-tábhachtach na pobail áitiúla a fhorbairt in Éirinn.

Cuireann sé múisiam orm é a rá, ach tá íomhá na bpobal áitiúla ag dul in olcas sa lá atá inniu ann, de dheasca fadhbanna sóisialta, agus is mór an trua é sin. Níl mórán le déanamh ag déagóirí ina n-áit chónaithe agus tá siad leamh. Mar sin, glacann siad páirt i ngníomhartha frithshóisialta cosúil le bheith ag ól faoi aois, ag baint trial as drugaí, ag scriosadh rudaí timpeall an cheantair agus ag scríobh graifítí ar na ballaí. Scriosann na fadhbanna seo an ceantar áitiúil agus ní hamháin sin, ach teaghlaigh na ndaoine seo. Bíonn na teaghlaigh ag troid agus ag argóint faoi na hábhair seo. Cruthaíonn na fadhbanna seo íomhá diúltach den phobal. Sin rud atá ag dó na geirbe orm. Déanann sé olcas don cheantar agus do na teaghlaigh nuair nach bhfuil siad ábalta déileáil leis na fadhbanna seo. Mar sin, tá gá ann na pobail áitiúla a fhorbairt ionas go mbeidís ábalta stop a chur leis na fadhbanna seo, a chruthaíonn íomhá uafásach de na ceantair. Tá orainn níos mó áiseanna suimiúla a chur ar fáil do dhaoine óga in Éirinn agus mar sin, stopfaidís ag baint triail as na rudaí diúltacha seo agus ansin, dhéanfadh sé sin maitheas do na pobail áitiúla timpeall na tíre. Mol an óige agus tiocfaidh sí, mar a deir an seanfhocal.

Chomh maith leis sin, is fadhb mhór í an mó duine atá ag dul ar imirce agus ag fágáil a n-áit dhúchais. Scriosann an fhadhb seo ceantracha mar muna bhfuil suim ag daoine fanacht sa tír seo ag lorg postanna, fágfaidh siad an áit. Den chuid is mó, is iad na daoine óga, na daoine a bhíonn ag dul ar imirce ag an am seo, agus mar sin ní bheidh ach na seandaoine agus na daoine an-óg fágtha sna pobail áitiúla agus goilleann sé go mór orm a leithéid a fheiceáil. Má fhágann na daoine óga go léir an áit, ní bheidh aon duine ann chun na folúntais oibre a líonadh nuair a éiríonn na daoine atá ag obair anois ró-shean. Chomh maith leis sin, ní bheidh céimithe nua-cháilithe ar fáil amach anseo a bheidh ábalta dul i ngleic le forbairt nua-theicneolaíochta sa todhchaí, agus mar sin beidh Éire thíos leis. Mar sin, tá orainn na pobail áitiúla a fhorbairt chun stop a chur leis sin ag tarlú. Conas is féidir é a réiteach? Bhuel, ní féidir an scéal a leigheas gan athrú intinne i measc na bpobal áitiúla agus rún daingean dul i ngleic leis an bhfadhb. Tá orainn níos mó a chur ar fáil do na céimithe is déanaí, i gcomhair iad a spreagadh fanacht anseo. Níl sé sin ag tarlú ag an am seo, áfach, agus tá na pobail áitiúla ag fulaingt dá dheasca sin. Tá tábhacht mór, mar sin, le pobail áitiúla a fhorbairt mar mura n-athraítear an fhadhb seo go tapaidh, beidh gach duine óg imithe ón áit gan fhios dúinn agus ní theastaíonn sin ó éinne.

Tá orainn na pobail áitiúla a fhorbairt, ach nílimid ábalta é sin a dhéanamh gan maoiniú agus gan infheistiú. Tá a fhios agam nach bhfuil mórán airgid ann ag an am seo, de dheasca an chúlú eacnamaíochta, ach tá an t-ábhar seo tábhachtach. Tá orainn bród agus spiorad an phobail a chothú. Tá orainn níos mó áiseanna a chur ar fáil do na daoine óga agus tá orainn postanna a chruthú do na céimithe is déanaí. Tá orainn an daonra a spreagadh chun gnóthaí nua a chur ar bun ina bpobail áitiúla. Tá orainn na pobail áitiúla a fhorbairt ach ní féidir linn aon rud a dhéanamh gan airgead nó gan tacaíocht ón Rialtas. Dá mbeimis ábalta na rudaí seo a fháil, b’iomaí rud gurbh fhéidir linn a dhéanamh.

Ar an iomlán, is léir go bhfuil tábhacht mór ann le pobail áitiúla a fhorbairt. Is rud tábhachtach é an pobal áitiúil i saol an duine i gcomhair ceachtanna an tsaoil a fhoghlaim agus pearsantacht a chothú sa duine. Ar an lámh eile áfach, muna bhfuil na pobail áitiúla forbartha, beidh a lán fadhbanna ann, cosúil le fadhbanna sóisialta agus fadhb easpa daoine óga, ach tá réiteach ar na fadbhanna seo. Is féidir linn na fadhbanna seo a réiteach thar am má oibríonn gach duine le chéile ach ag an am céanna, beidh ar gach duine cabhrú. Ar scáth a chéile a mhaireann na daoine, mar a deir an seanfhocal.

Mar fhocal scoir, ba mhaith liom mo bhuíochas a chur in iúl daoibh as éisteacht le mo chuid tuairimí.