Ms Cáit Ní Dhomhnall:

A Chathaoirligh, a Theachtaí Dála, a Sheanadóirí agus a dhaoine uaisle ar fad, is mise Cáit Ní Dhomhnall agus tá áthas an domhain orm deis a fháil labhairt libh inniu faoin ábhar fíor-thábhachtach seo.

Gan aon agó tá tionchar nach beag ag na meáin shóisialta ar an saol in Éirinn. Sa lá atá inniu ann, bíonn gach duine ag úsáid na meáin shóisialta agus táim ag tuar, go mbeidh níos mó ríomhairí glúine agus rudaí cosúil leis sin ag na hÉireannaigh amach anseo. Is ionadh liom na rudaí a bhfuil daoine ábalta a dhéanamh leis an teicneolaíocht. Ar an gcéad dul síos, mar a deir an seanfhocal bíonn dhá thaobh ar an mbileog, tá maitheas agus olc ag baint leo. Tá na meáin shóisialta cuideachtúil agus faisnéiseach ach tá said contúirteach freisin. Pléifidh mé an dá thaobh le linn m’óráide.

I dtús báire, caithfidh mé a admháil go dtaitníonn na meáin shóisialta go mór liom. Úsáidim na meáin shóisialta gach uile lá. Cuid dosheachanta den saol nua-aimseartha in Éirinn is ea iad. Deirtear go bhfuil níos mo d’fhóin phóca sa tír seo anois ná daoine, creid é nó na creid. Bliain eile, iPhone úr. Tá go leor buntáistí ag an bhfón póca, ar ndóigh. Bíonn an fón póca an-úsáideach i gcomhthéacs sóisialta. Is féidir scimeáil ar an Idirlíon, ríomhphoist a chur, pictiúr a ghlacadh, gach rud. Ach ceanglaítear an fón póca le timpistí bóthair, le hailse agus le cos ar bolg.

Baineann an teilifís go mór leis na meáin shóisialta. Bíonn daoine ag caint faoi ar Twitter i gcónaí. Bíonn suim an-mhór ag na daoine sa tír seo sna cláracha teilifíse. Bíonn said i mbéal an phobail. Chonaiceamar an tionchar ollmhór a bhí ag Twitter le linn clár teilifíse sa toghcháin uachtaránachta deireanach. D’fheadfadh toradh difriúil a bheith ann muna seoladh an tweet cáiliúil sin.

Chomh maith leis sin, caitheann na meáin shóisialta solas ar na rudaí atá tábhachtach ach faraor suíonn daoine go marbhánta os comhair an ríomhaire, mé féin san áireamh. Go minic cur amú ama is ea é. Feiceann tú fógra de gach saghas ar Facebook agus YouTube. Cuireann na fógraí atá dírithe ar phaistí an iomarca brú ar thuismitheoirí agus níl sé sin ceart ná cóir. Ag an am céanna ní bhíonn na seandaoine ábalta na tairiscintí a fheiceáil ar Facebook agus Twitter agus níl sé cothrom dóibh.

Suíomh Idirlíon an-chumhachtach is ea Twitter. Modh mór cumarsáide dúinn in Éirinn is ea é. Úsáideann mórán daoine cáiliúla Twitter mar tugann sé an deis dóibh a dtuairimí a chur os comhair an phobail go tapaidh. I measc na suíomhanna Idirlín eile atá an-chumhachtach is ea Facebook. Is ball mé de Facebook. Cosúil le formhór na ndéagóirí Éireannacha sa lá atá inniu ann, fanaim i dteagmháil le mo chairde nach bhfeicim go minic. Faighim an nuacht is déanaí freisin. Is áis iontach é Facebook, ach is mór an trua é go mbaineann daoine mí-úsáid as. Scaipeann daoine ráflaí mailíseacha faoi dhaoine eile agus fulaingíonn mórán daoine de dheasca cibir-bhulaíochta. Is féidir le lucht úsáidte do dhea-ainm a scriosadh gan stró ar bith agus bréaga a scaipeadh fút. Buaileann spadhar mé nuair a smaoiním ar a leithéid.

Suíomh Idirlín míle uair níos measa is ea ask.fm, scannal saolta is ea é. Cuireann daoine anaithnid ceist ar dhaoine eile, ach i ndáiríre píre, ní hé sin a tharlaíonn in aon chur. Is féidir le cladhaire dul faoi cheilt agus a bheith anaithnid ar an suíomh seo. Is féidir leo daoine a cháineadh go poiblí agus an trácht a chur ar an Idirlíon i dtreo is go bhfeicfeadh gach duine é. Fágann daoine maslaí agus teachtaireachtaí gránna ar leathanaigh daoine eile. Gréasán fíor-dhainséarach is ea é. Ní thuigim é, leis an fhírinne a rá.

An bhfuil fuascailt na faidhbe le fáil? Ar ndóigh, ba cheart go gcuirfimis cosc air. Fadhb sho-réitithe is ea í. Chuala gach duine faoi na déagóirí bochta a bhí air, agus iad ina n-íospairtigh ag cibirbhulaíocht. Deirtear gurb i dtús na haicíde is fusa í a leigheas. Tá a fhios agam go bhfuil sé ró-dhéanach do na daoine bochta siúd a shábháil. Tá uair na cinniúna chugainn anois. Ba chóir deireadh a chur leis an tionchar diúltach seo.

Chomh maith leis sin, is ionadh liom gur féidir le do chara, atá ar an dtaobh eile den domhan tú a fheiceáil ar Skype. Déanann sé an domhan níos lú. Bíonn daoine ábalta fanacht i dteagmháil i bhfad níos éasca agus níos tapúla agus is buntáiste mór é sin do na daoine atá i gcéin san Astráil agus i Meiriceá, mar shampla.

Rud iontach eile is ea siopadóireacht ar líne. Tá sé tarraingteach mar tá réimse an–leathan suíomhanna ar fáil in Éirinn. Is féidir earraí a ordú i gcompord do thí féin. Ní gá ach tic a chur in aice na n-earraí atá ag teastáil uait, an cnaipe a bhrú agus tá siopadóireacht na seachtaine déanta agat. Ach caithimid smaoineamh air, an rud maith no rud olc é? Ní théann daoine chuig a siopa áitiúil agus mar sin ní bhíonn siad ag caint lena gcairde ná lena gcomharsana.

D’fheadfainn dul ar aghaidh mar sin ach níl an t-am agam. Cinnte go bhfuil go leor buntáistí agus míbhuntáistí ag baint leis na meáin shóisialta. In ainneoin na bhfadhbanna atá acu, tá cúrsaí cumarsáide ag fás go tapaidh. Anois tá cumarsáid láithreach ar fáil do gach duine, idir óg agus aosta. Is iontach an dul chun cinn é seo. I ndeireadh an lae, fad is a bhíonn staid na tíre go holc, in am an ghátair, fostaíonn na meáin shóisialta na mílte daoine ar fud na tíre, cuir i gcás na mílte atá fostaithe i Google, Facebook agus PayPal.

Mar fhocal scoir, is fíor go ndéanann na meáin shóisialta sráidbhaile domhanda den saol. Ar an iomlán, áfach, is forbairt iontach iad na meáin nua-aimseartha seo.

Tá ceann scríbe bainte amach agam agus tá súil agam gur bhain sibh taitneamh as a raibh le rá agam. Go raibh míle maith agaibh as éisteacht liom.