Ms Lisa Ní Laoghaire:

A Chathaoirligh, a Theachtaí dála, a Sheanadóirí agus a dhaoine uaisle ar fad. Bail ó Dhia oraibh, is mise Lisa Ní Laoghaire agus tá mé sa chúigiú bliain i gColáiste Phobail Mhuire Gan Smál i nDún Mánmhaí Co. Chorcaí. Tá sé de phribhléid agam caint libh inniu agus mo chuid tuairimí a nochtadh faoin ábhar seo.

Sna blianta beaga anuas, tá tionchar mór ag na meáin shóisialta ar an saol in Éirinn. Ní gá a rá ná go bhfuil sé níos éasca ná riamh é a úsáid. Deirtear go gcaitheann daoine in Éirinn timpeall deich n-uair an chloig ar an Idirlíon gach seachtain. Lá i ndiaidh lae, cloistear na scéalta céanna faoi na rudaí diúltacha a bhaineann leis, agus sé mo thuairim má oibrímid le chéile go bhfuil sé ar ár gcumas deireadh a chur le roinnt de na rudaí sin. Mar a deir an seanfhocal, “ar scáth a chéile a mhaireann na daoine”.

Ar an gcéad dul síos, bheadh sé amaideach a rá nach mbíonn tionchar maith ag na meáin shóisialta orainn. Sa lá atá inniu ann, mar gheall ar an gcúlú eacnamaíochta, tá níos mó daoine ag dul ar imirce. Níl sé chomh deacair is a bhí sé fanacht i dteagmháil leo. An tionchar atá ag na meáin shóisialta ar dhaoine sna tíortha eile ná go bhfuil siad ábalta caint lena muintir agus lena gcairde ar bhonn rialta. Fadó, ní raibh siad ábalta aon rud a dhéanamh ach glaoch a chur abhaile nó litir a sheoladh ach anois bíonn daoine ábalta dul ar Skype agus a muintir a fheiceáil. Sna blianta seo, tá ríomhaire i mbeagnach gach teaghlach agus mar sin tá an t-Idirlíon ar fáil do gach duine. Is buntáiste mór é Skype.

Deir daoine áirithe go bhfuil sé níos áisiúla a gchuid siopadóireachta a dhéanamh ar an Idirlíon. Caithfear an cheist a chur, má dhéanaimid gach rud ar an Idirlíon, conas a bhuaileann tú le daoine? Cén tionchar a bheadh ag na meáin shóisialta orainn ansin? Droch-thionchar a bheadh aige ar shaol daoine, bheadh gach duine sáite istigh sa teach ó mhaidin go hoíche. Sna blianta beaga anuas, níl gnó ann nach bhfuil ar Facebook. Ar lámh amháin bíonn tionchar maith aige sin ar shaol in Éirinn mar cuireann duine fógraí ann. Ach, ar an lámh eile, cad faoi na daoine nach bhfuil ar Facebook? Ní bheadh fhios acu cad a tá ar siúl. Cad faoi na seandaoine? Is annamh a bhuaileann tú le seanduine atá ar Facebook dáiríre, agus mar sin ceapaim go mbíonn droch-thionchar ag na meáin shóisialta ar na seandaoine uaireanta.

An gcreidfeá go bhfuil timpeall 1.75 milliún Éireannaigh ar Facebook agus isteach is amach le 100,000 duine ar Twitter? Is annamh a bhuaileann tú le déagóir nach bhfuil ar Facebook ná Twitter, táim cinnte dearfa de. Is suíomhanna Idirlín iontacha iad má úsáidtear i gceart iad. Úsáidtear iad chun fanacht í dteagmháil le cairde agus le muintir agus bíonn tú ábalta pictiúir a sheoladh. Tá daoine ábalta "follow" daoine cáiliúla ar Twitter agus a gcuid smaointe a fheiceáil. Cuireann daoine a gcuid smaointe féin ar Twitter freisin agus b’fhéidir gur rud maith é sin. Is seans é don duine ord agus eagar a chur ar a gcuid smaointe ach ar lámh eile, is cur amú ama é dáiríre.

Tuigim go raibh bulaíocht ann roimh na meáin shóisialta ach, is oth liom a rá gurb é seo an tionchar is uafásaí atá ag na meáin shóisialta ar an saol in Éirinn, go háirithe ar shaol na ndaoine óga. Níl insint béil ar an mbrón a bhíonn orm nuair a fheicim rudaí goilliúnacha. Tá na meáin shóisialta millte ag an mbulaíocht. Suíomh Idirlín atá i mbéal an phobail anois ná ask.fm, ní aontaím leis an suíomh Idirlín sin in aon chor. Níl ach léiriú uafásach gan ainm le feiceáil ann. Sin rud atá ag dó na geirbe orm. An bhfuil fuascailt na faidhbe le fáil? Is dócha go bhfuil.

Is dócha go bhfuil, caithfear deireadh a chur leis an suíomh seo gan dabht. An mó eile tragóid a tharlóidh sula gcuirfear deireadh le ask.fm? Buaileann spadhar mé nuair a smaoiním ar a leithéid, is léir do chách an baol atá ann.

Ar an Idirlíon, Facebook go háirithe, cuireann daoine pictiúir ann. De ghnáth, bíonn pictiúir deasa gan fadhb i gceist ach uaireanta, bíonn said goilliúnach do dhaoine eile. Níl sé sin cothrom ná cóir agus ní bhíonn tionchar maith aige ar shaol daoine. Leis an fhírinne a rá, má chuireann tú pictiúir ar an Idirlíon, beidh siad ann go deo. Fadó, nuair a chuaigh tú abhaile ón scoil, ní raibh tú i dteagacháil le daoine go dtí an lá dár gcionn. Ach anois, a bhuíochas leis an Idirlíon agus leis an bhfón póca, ní bhíonn sos ag daoine ón mbulaíocht. Bheadh tionchar an-diúltach aige sin ar na daoine óga sa lá atá inniu ann. Deirtear gur i dtús na haicíde is fusa í a leigheas agus caithfear a rá gur fíor sin sa chás seo.

Uaireanta, ceapaim go bhfuil tionchar dainséarach ag na meáin shóisialta ar an saol in Éirinn. Déarfainn go gcuireann roinnt daoine an iomarca eolais fúthu féin ar an Idirlíon. Bíonn aon duine ar domhan ábalta dul ar do Facebook agus féachaint ar gach rud ba mhaith leis, fiú mura bhfuil aithne agat air. Bíonn fhios aige cá bhfuil tú i do chónaí nó cá bhfuil tú ag dúl ar scoil. Ní bhíonn dóthain eolais ag daoine faoi na meáin shóisialta.

Rud eile a bhaineann leis na meáin shóisialta, ná cluichí ríomhaire. Téann daoine ar líne chun na cluichí sin a imirt le daoine eile. Uaireanta éiríonn duine, go háirithe buachaillí, tugtha dóibh. Is trua liom a rá go gceapaim gur rud an-diúltach é sin. Ní bhíonn ach foréigean agus troid le feiceáil ar roinnt díobh. Is é mo thuairim go gcuireann na cluichí sin smaointe diúltacha in intinn daoine óga. Ar an ndroch-uair, uaireanta bíonn tionchar diúltach ag na cluichí seo ar dhaoine agus ar a gcuid gníomhartha.

Mar fhocal scoir, is léir go bhfuil tionchar dearfach agus tionchar diúltach ag na meáin shóisialta ar an saol in Éirinn. Má chuirtear deireadh le ask.fm, ní bheidh roinnt den bhulaíocht atá ar siúl ar an Idirlíon ann agus is é mo thuairim, má fhaigheann daoine níos mó eolais faoin Idirlíon agus conas é a úsáid i gceart, gurb áit dearfach a bheidh sna meáin shóisialta, go huile is go hiomláin. Go raibh maith agaibh.