Oireachtas Joint and Select Committees
Wednesday, 22 May 2024
Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community
Tuarascáil ar Earnáil Scríbhneoireachta, Foilsitheoireachta agus Léitheoireachta na Gaeilge: Plé
Joe McHugh (Donegal, Fine Gael) | Oireachtas source
Gabhaim buíochas leis an Aire Stáit as sin. Tá an ceart aige. Tá na rudaí atá á bhaint amach faoin pholasaí soiléir. Bhí an Teachta Ó Cuív ag obair ar an teanga san Eoraip in 2007 agus cuireadh deireadh leis an maolú ar deireadh in 2021. Tá na torthaí le feiceáil. Chomh maith leis sin, tá mé ag labhairt inniu faoin bpolasaí a thosaigh idir cúpla duine. Níor mhaith liom bheith ag labhairt anois faoi oifigigh a bhí sa Roinn ach luafaidh mé Aodán Mac an Mhíle atá anseo agus iar-oifigigh eile na Roinne agus sa Roinn Oideachais. Rinne siad iarracht mhór ag an am sin ar pholasaí úr do na ceantair Ghaeltachta. Is polasaí cuimsitheach a bhí ann. Ní raibh níos mó bunscoileanna agus meánscoileanna ag múineadh nó ag teagasc trí Ghaeilge sna ceantair Ghaeltachta ag an am sin. Thosaigh na hoifigigh sin an comhrá agus thar trí bliana, rinne said polasaí úr. An rud atá mise ag labhairt faoi inniu ná go bhfuil an ceannaireacht de dhíth. Ar lámh amháin, táimid i gcónaí ag labhairt faoi infheistíocht, maoiniú, airgead agus rudaí mar sin. Bíonn caint i gcónaí ar infheistíocht, maoiniú, éileamh, agus níos mó airgid de dhíth. Is iad sin na focail éagsúla a d'fhoghlaim mise sa chéad seachtain sa phost in 2014. Cinnte, tá an t-airgead de dhíth ach tá an ceannaireacht de dhíth fosta. Tá an tAire Stáit san áit ceart anois. Tá suim aige i gcúrsaí oideachais. Bhí sé ag labhairt faoin Ghaeilge nuair a bhí sé ar bhinsí an Fhreasúra. Tá sé i Roinn na Gaeltachta anois. Tá an ceannaireacht de dhíth agus tá mé ag impí air ceannaireacht a léiriú mar tá taithí mhór agus fuinneamh i measc na hoifigigh i Roinn na Gaeltachta. Ní Roinn neamhspleách é Roinn na Gaeltachta. Tá ról, dualgais agus freagracht mhór ar Roinn na Gaeltachta faoi choinne an Ghaeilge a spreagadh. Tá na torthaí ann. Bhí an tAire Stáit ag labhairt faoi na torthaí agus na polasaithe atá ann faoi láthair agus a bhí ann san am a chuaigh thart fosta.
Níl mé ag tabhairt amach inniu. Tá an dúshlán ann. Níl mé ag labhairt faoin airgead, faoi na bearnaí nó faoi na rudaí nach ann dóibh faoi láthair, ach tá mé ag labhairt faoin deis atá ann. Tá neart oibre ag tarlú i gceantair na Gaeltachta, taobh amuigh den Ghaeltacht, sa Tuaisceart, agus timpeall an domhain. Tá an fuinneamh ann chun cúrsaí a éascú. Aontaím leis an Aire Stáit go bhfuil dearcadh dearfach ann fosta. I gcomparáid le 2015, b'fhéidir go bhfuil seasamh de dhíth anois ar pholasaithe an churaclaim agus polasaí na scoileanna meán-Ghaeilge agus meán-Béarla, cibé más bunscoileanna nó meánscoileanna iad. Níl mé ag iarraidh freagra air sin. Is é sin pointe an lae inniu. Tá mé ag impí ar an Aire Stáit agus na hoifigigh mar tá siad san áit ceart agus is é seo an t-am le rud éigin a dhéanamh.
No comments