Marc Ó Cathasaigh (Waterford, Green Party) | Oireachtas source

Gabhaim buíochas as an gcur i láthair. Tosóidh mé le pointe ginearálta ó thaobh oideachais na Gaolainne de. Tá baol ann go bhfuilimid ag titim idir dhá stól anseo. Táimid ag plé an ábhair seo ó thaobh na Gaeilge de ach b’fhéidir go mbeadh luach nó fiúntas i ndul i dteagmháil leis an gcoiste oideachais agus plean a dhéanamh faoi conas gur féidir linn an díospóireacht seo a bheith againn mar phíosa amháin idir an dá choiste.

Tá sé deacair bheith in easaontas le Julian de Spáinn ó thaobh an chomhairliúcháin seo agus go bhfuil cúis ann moill a chuir ar an gcomhairliúchán nuair atá an méid sin eagraíochtaí Gaeilge agus tuismitheoirí ag rá gur chóir tamaillín beag a thógáil chun féachaint ar an ábhar seo. Aontaím freisin leis an méid a dúirt an Teachta Ó Cuív faoi chúl agus cúilín agus an luach eatarthu.

Ábhar imní domsa ná na daoine atá ag freastal ar ghnáth-mheánscoileanna nó meánscoileanna T2. Fáiltím roimh an méid a dúradh faoi nach bhfuil sé oiriúnach bheith ag caint faoi T1 agus T2 agus b’fhéidir go mbeadh sé níos fearr caint faoi shár-leibhéal, ardleibhéal, gnáthleibhéal agus bonnleibhéal. Má tá pointí bónais ar fáil, bheinn buartha faoi dhaltaí i ngnáth-mheánscoileanna. Mar shampla, níl Gaelscoil nó meánscoil trí mheán na Gaeilge ar fáil againn i dTrá Mhór. Tá meánscoil istigh i gcathair Phort Láirge, ach más mian le daoine dul ar an meánscoil ina mbaile féin, níl aon Ghaelscoil ann. An mbeadh na daltaí sin faoi mhíbhuntáiste ó thaobh cúrsaí oideachais agus ó thaobh na hardteistiméireachta de? Líne a léim amach ón ráiteas ná go mbíonn daoine “ag fágáil na scoile le scileanna agus straitéisí scrúdaithe seachas inniúlacht teanga” nó aon rud eile. Sin criticism gur féidir a thabhairt faoin ardteistiméireacht go ginearálta. Is scileanna scrúdaithe atá i gceist i ndáiríre. Bheinn buartha faoi na pointí bónais óna thaobh sin. An gcuirfeadh siad sin gnáthdhalta i ngnáthmheánscoil T2 ar mhíbhuntáiste?

Fáiltím roimh an méid a dúirt Julian de Spáinn faoin bhFráma Tagartha Comónta Eorpach. Bhí an-díospóireacht agus an-phlé againn le linn na díospóireachta faoi Bhille na dteangacha oifigiúla maidir leis an bhfráma tagartha sin a úsáid ó thaobh inniúlachta de. Aontaím go mbeadh fiúntas sa cháilíocht sin mar bheadh duine a tháinig amach ón ardteistiméireacht leis in ann dul ar aghaidh go jab éigin sa státchóras. Chun díriú isteach ar an gceist sin, an gcuirfeadh an córas seo an gnáthdhalta i ngnáthmheánscoil T2 faoi mhíbhuntáiste, dá mbeadh pointí bónais ar fáil don ábhar T1?