Mr. Julian de Spáinn:

Tosóidh mé leis an gceist maidir leis an míbhuntáiste sna coláistí T2. Ar an gcéad dul síos, bheadh muid ag súil go mbeadh an leibhéal, pé teideal atá air, ar fáil do gach scoil agus go bhféadfadh aon dalta a bheadh ag iarraidh é a dhéanamh é sin a shocrú ina scoil féin. Ba chóir go mbeadh sé ofráilte dóibh. Mar a luaigh an Seanadóir Ward níos luaithe, bíonn go leor daoine ag freastal ar na coláistí samhraidh, agus go leor daoine le Gaeilge sa bhaile acu nó le cúlra sa teaghlach ó thaobh na teanga de. Creidim féin go mbeadh go leor daoine i scoileanna T2 a bheadh spéis acu sa chúrsa eile a dhéanamh, leis an tuiscint go mbeadh breis oibre i gceist leis. Tá sé ar nós na pointí bónais atá ar fáil don mhata. Tá an rogha sin ar fáil do dhaoine ach ní gá dóibh é a dhéanamh. Bheadh argóint ann go bhfuil daoine áirithe níos fearr ó thaobh teagasc an mhata ná daoine eile ach caithfidh an deis sin a bheith ar fáil don dalta ar an gcéad dul síos. Ba chóir go mbeadh an fhéidearthacht acu freisin freastal ar choláiste samhraidh. Tá comhghleacaí an Teachta sa Seanad tar éis moladh gur chóir go mbeadh deis ag gach dalta scoile tréimhse a chaitheamh sa Ghaeltacht. Aontaíonn muid leis an dearcadh sin agus creideann muid ann. Tá an tAire Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán, an Teachta Catherine Martin, an-bháúil dó sin agus dúirt sí go bhfuil sí chun obair a dhéanamh air. D’fhéadfadh sé sin cabhrú an bearna sin a líonadh.

Maidir le hinniúlacht agus scileanna scrúdaithe, tá an ceart ag an Teachta go bhfuil an cheist níos leithne ó thaobh na hardteistiméireachta go ginearálta, ach ní fheicim aon fháth nach bhféadfadh muid tabhairt faoin bhfadhb sin leis an nGaeilge ar dtús. Más féidir linn an córas a athrú ón mbonn i gceart ó thaobh múineadh na Gaeilge de, bheadh leas aige sin do gach ábhar eile amach anseo freisin. D’fhéadfadh muid tosú leis sin. Tá an FTCE ann agus is buntáiste é gur féidir linn é sin a úsáid mar bheadh a fhios ag na scoláirí amach anseo cén leibhéal atá siad ar an FTCE. An buntáiste eile atá ann leis an bhfráma tagartha ná go mbeadh i bhfad níos lú díolúintí ag teastáil sna scoileanna.

Tóg dalta a tháinig isteach déanach ó thír éigin eile sa tríú bliain sa mheánscoil, mar shampla. In ionad díolúine a thabhairt dóibh agus rá leo gan a bheith buartha faoin nGaeilge, gur féidir leo suí ar chúl an tseomra agus a rud féin a dhéanamh, dá bhféadfadh siad A1, sé sin, an chéad chéim ar an bhfráma a bhaint amach, gheobhadh sé nó sí pointí ardteistiméireachta bunaithe air sin. Ansin d'fhéadfadh an duine sin páirt a ghlacadh. D’fhéadfadh foghlaimeoirí le deacracht ó thaobh scríobh teanga an scrúdú béil a dhéanamh don ardteistiméireacht agus gheobhaidís pointí don ollscoil bunaithe air sin freisin. Tá i bhfad Éireann níos mó solúbthacht ann má úsáidtear rud éigin ar nós an FTCE ná mar atá sa chóras faoi láthair. D’fhéadfadh muid é sin a úsáid mar eiseamláir i gcomhair na hábhair eile ina dhiaidh sin.