Dáil debates

Wednesday, 6 October 2021

Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2019: An Tuarascáil agus an Chéim Dheiridh

 

6:12 pm

Photo of Catherine ConnollyCatherine Connolly (Galway West, Independent) | Oireachtas source

Ceapaim go bhfuil sé tábhachtach an leasú seo a phlé. Níl mé sásta, agus ní raibh riamh, leis an bhfocal “pionós” ó thaobh na Gaeilge de. Tá bealaí éagsúla eile atá i bhfad níos dearfaí chun daoine a mhealladh an Ghaeilge a úsáid. Mar a luaigh an Teachta Ó Snodaigh, tá foráil sa reachtaíocht atá ann faoi láthair, faoi alt 27 den Acht 2003, ó thaobh scéim cúitimh a dhéanamh maidir le comhlachtaí poiblí nach gcomhlíonann a gcuid dualgais. Níor baineadh úsáid riamh as an alt sin. Ar leibhéal amháin faraor sin agus ar leibhéal eile is dócha nach é an bealach is fearr. Tá rudaí difriúil ó thaobh na Gaeilge de sa mhéid is gurb í teanga oifigiúil na tíre agus go bhfuil cearta bunúsacha i gceist. Má tá na cearta sin sáraithe, ba chóir go mbeadh, ní pionós, ach impleachtaí ann. Sin an fhadhb mar níl aon impleachtaí ann.

Bhí RTÉ os ár gcomhair inniu, don dara huair. Nuair a tháinig daoine ón eagras sin os ár gcomhair ar dtús cúpla mí ó shin ní raibh siad sásta admháil go raibh an dlí sáraithe acu - agus bhí - ach inniu ghlac siad leis sin. Cúpla mí ó shin bhí An Garda Síochána os ár gcomhair freisin. Ní raibh an duine a bhí os ár gcomhair, atá i gceannas ar an nGarda, sásta glacadh go raibh an dlí sáraithe acu ach an oiread. Sin an fhadhb. Tá An Garda, RTÉ, agus a lán eagraíochtaí eile ann agus an dlí sáraithe acu. Ní amháin nach bhfuil siad sásta glacadh leis sin ach ní thuigeann siad cé chomh tromchúiseach is atá sé go bhfuil dualgais reachtúla orthu agus go bhfuil orthu iad a chomhlíonadh. Níl an dara rogha acu. Táimid anois sa spás nach bhfuil aon impleachtaí ann ach amháin sa Dáil, áit gur féidir leis an gCoimisinéir Teanga tuarascáil a leagan os comhair na Dála agus a chur in iúl dúinn cad atá ag tarlú maidir leis na heagraíochtaí sin.

Ní pionós atá i gceist i ndáiríre sa leasú seo ach na féidearthachtaí a scrúdú agus tuarascáil a scríobh ó thaobh na féidearthachtaí sin. Sa mhéid sin, aontaím leis an leasú mar níl i gceist ach na féidearthachtaí a chur in iúl tar éis comhairle leis an gCoimisinéir Teanga agus leis an gcoiste atá le bunú. Tá an chomhairle sin thar a bheith tábhachtach. Aontaím leis na leasuithe, in ainneoin go bhfuil drogall orm dul sa treo sin, ach is dócha nach bhfuil an dara rogha againn anois mar níl aon dul chun cinn déanta, de réir mar a fheicim, ag na heagraíochtaí seo. Tá siad thar a bheith tábhachtach ó thaobh teanga de agus ó thaobh na Gaeilge de agus í a dhéanamh chomh feiceálach leis an mBéarla. Níl sé sin ag tarlú. Aontaím leis na leasuithe seo. Beidh mé ag tnúth le freagra an Aire Stáit.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.