Dáil debates

Wednesday, 3 March 2021

An Ghaeilge agus An Ghaeltacht: Ráitis

 

3:10 pm

Photo of Pádraig O'SullivanPádraig O'Sullivan (Cork North Central, Fianna Fail) | Oireachtas source

Beidh mé ag roinnt ama leis an Teachta Ó Cuív. Gabhaim buíochas leis an Aire as an díospóireacht seo a chur os comhair na Dála inniu. Mar iardhalta Gaelscoile, mar iarmhúinteoir agus mar thacadóir teanga le roinnt blianta, aithním Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2019 agus an dea-obair atá istigh ann agus an dul chun cinn atá á dhéanamh ó thaobh seirbhísí Gaolainne a fhorbairt don phobal lasmuigh de na ceantair Ghaeltachta agus ó thaobh úsáid na teanga san earnáil phoiblí.

Go stairiúil, ba cheann de bhunphrionsabail mo pháirtí féin ná cur chun cinn na Gaeilge, agus táim sásta agus bródúil leanúint leis an mbunphrionsabal seo. Bhunaigh mo pháirtí féin Oifig an Choimisinéara Teanga agus Foras na Gaeilge. Aithním na tacaíochtaí a bhí á soláthar le linn an ghéarchéim Covid chomh maith. Aithním na tacaíochtaí a soláthraíodh le linn na géarchéime agus an méadú ollmhór ar líon na scoláirí atá ag fáil oideachais trí mheán na Gaeilge timpeall na tíre sna Gaelscoileanna. Caithfimid níos mó a dhéanamh. Caithfimid an teanga a chothú agus meas a thabhairt di. Fáiltím roimh an iarracht atá á déanamh ag gach Teachta a chuid nó a cuid Gaeilge a úsáid inniu ach, mar Theachtaí agus mar ionadaithe pobail, caithfimid béim a chur ar úsáid na teanga sa ghnáthshaol, ní hamháin ag an am seo den bhliain.

Caithfimid a bheith praiticiúil ó thaobh na teanga de. Bhí mé mar bhall de chúpla ciorcal comhrá sa bhaile. Caithfimid tacaíocht agus deontais a thabhairt d'eagraíochtaí chun tacú le ciorcail chomhrá agus imeachtaí mar sin ach caithfimid céimeanna praiticiúla a ghlacadh chun tacú le fostaithe, fostóirí agus gnólachtaí timpeall na tíre freisin. Caithfimid cánacha a ísliú do ghnólachtaí agus d'fhostóirí a dhéanann a gcuid gnó trí mheán na Gaeilge. Caithfimid níos mó a dhéanamh agus, gan amhras, d'fhéadfaimis i gcónaí níos mó a dhéanamh.

Ó thaobh scoileanna de, caithfimid níos mó Gaelscoileanna agus ionaid chúraim leanaí a fheidhmíonn trí mheán na Gaeilge a oscailt. I mí Mheán Fómhair, beidh mo mhac féin ag tosú in ionad cúraim leanaí den leithéid sin i nGleann Maghair atá bainteach leis an mbunscoil, Gaelscoil Uí Drisceoil. Ba cheart dúinn ionaid chúraim leanaí mar seo a oscailt ar fud na tíre ar fhearainn na nGaelscoileanna chun pobail Ghaeilge a chothú.

I gcomparáid le roinnt den Fhreasúra a labhair níos luaithe, caithfimid an tacaíocht atá á soláthar ag an Rialtas a aithint. Tá níos mó airgid tugtha do na Gaeltachtaí agus do na heagraíochtaí atá bainteach leo ná riamh. Tugadh airgead do na healaíontóirí agus rinneadh infheistíocht bhreise i TG4, Foras na Gaeilge agus araile. Caithfidh an Freasúra é sin a admháil agus a aithint. Leis an mBille teanga nua, beidh seirbhísí pobail ar fáil do dhaoine trína dteanga dhúchais féin as seo amach.

Leis sin, impím ar an mbeirt Aire a bheith fiúntach agus praiticiúil ó thaobh an chúrsa Gaolainne sna scoileanna. Tá a fhios agam go bhfuil athbhreithniú á dhéanamh ar an nGaeilge ag leibhéal na hardteistiméireachta faoi láthair ach, ó thaobh tacaíochtaí praiticiúla de, caithfimid níos mó infheistíocht a dhéanamh sna heagraíochtaí teanga agus sna comhlachtaí atá ag maireachtáil laistigh de na Gaeltachtaí féin. Thar aon rud eile, caithfimid fáilte a chur roimh an teanga, í a chothú i ngach gné den saol agus gach rud praiticiúil gur féidir linn a dhéanamh. Gan dabht, tá an cultúr agus an teanga féin ríthábhachtach ach, ó thaobh an todhchaí de, caithfimid luach a chur ar an teanga.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.