Tony Dempsey (Wexford, Fianna Fail)

Tá áthas orm seans a fháil labhairt ar cheist na Gaeilge. Tá sé tábhachtach smaoineamh inniu faoin íobairt a rinne ár sinsear nuair nach raibh cead acu Gaeilge a labhairt agus an tréan-iarracht a rinne siad ár dteanga binn a choimeád beo. Dúirt Pádraig Mac Piarais, "gan teanga, gan tír" agus é ag cur síos ar an dlúthbhaint idir aitheantas náisiúnta agus an teanga. Bímid ag brath go géar ar ár gcultúr leis an aitheantas ceart a chur os comhair an domhain. Níl aon ghné den chultúr níos tábhachtaí ná an teanga. Ba cheart go mbeadh sé mar aidhm ag gach polaiteoir tacaíocht a thabhairt ar gach éinne ar fud na tíre atá ag déanamh iarrachta an Ghaeilge a chur os ár gcomhair agus an Ghaeilge a chur chun cinn. Tá siad ann le fada atá ag rá go bhfuil an Ghaeilge ag fáil báis. Tááthas orm nach bhfuil sin fíor ar chor ar bith. Tá suim faoi leith ag ár muintir agus ag daoine óga sna Gaelscoileanna, fiú i mBéal Feirste. Bhí mé ag cruinniú in Áth na Sceire míó shin agus bhí tuismitheoirí ansin ag déanamh iarrachta an chéad meánscoil lán-Ghaelach a chur ar bun i Loch Garman. Bhí ionadh orm go raibh trian de na tuismitheoirí sin beirtha taobh amuigh den tír. Má tá sin mar aidhm ag daoine nár rugadh anseo go mbeidh a bpáistí in ann Gaeilge a labhairt. Tá sé tábhachtach stádas oifigiúil a bhaint amach don Ghaeilge san Aontas Eorpaigh. Bhíáthas orm inniu a léigh i The Irish Times an t-alt ag Denis Staunton nuair a deir sé:

Irish has moved a step closer to becoming an official and working language of the European Union after a meeting of EU ambassadors showed broad support for the proposal. Irish officials are now confident of securing within weeks the unanimous approval of all member states that is needed to change the language's status.

Cabhróidh an stádas oifigiúil sin le daoine atá ag iarraidh athbheochan a chothú. Bhí mé páirteach i ndíospóireacht in Ollscoil Bhaile Átha Cliath cúpla ansin agus bhí mic léinn a rá nár cheart airgead a chaitheamh ar cheist na teanga. Ní ghá a rá nár aontaigh mé leo. Tá sé an tábhachtach níos mó airgead a chaitheamh, ar na meánscoileanna go speisialta. Tá Gaelscoileanna i Loch Garman ach níl aon mheánscoil lán-Ghaelach.

Molaim an sár-obair atá idir láimhe ag TG4. Tuigeann sé go bhfuil suim faoi leith ag muintir na hÉireann i rudaí nár chuir RTÉ spéis iontu le fada. Baineann daoine an-taitneamh as bheith ag féachaint ar TG4 ar chluichí a imríodh na blianta ó shin sa CLG.

Bhí suim agam sa mhéid a dúirt an Teachta Ó Snodaigh faoi mhúineadh na Gaeilge. Le fada, cuireadh iomarca béim ar ghramadach agus bhí náire orainn nach raibh compordach ag labhairt na Gaeilge. Caithfimid an Gaeilge a tabhairt amach ó na scoileanna sa dóigh is nach mbeidh náire ar dhaoine nach bhfuil líofa sa teanga. Tá daoine in Éirinn ag foghlaim teangacha ar nós Fraincise, Spáinnise agus Gearmáinise ach gan bheith líofa iontu.

Tá seanfhocal ann, "mol an óige agus tiocfaidh sí". Tá sé an-tábhachtach an moladh ceart a thabhairt don óige atá ag iarraidh ár dteanga a labhairt agus a chur in iúl dóibh go mbraitheann aitheantas náisiúnta ar an dteanga.

See this speech in context