Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 3 May 2023

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Ceannteidil an Bhille um Údarás na Gaeltachta (Leasú), 2022: Grinnscrúdú Réamhreachtach

Mr. Julian de Sp?inn:

Tá pointe an-bheag agam. Mothaímid gur chóir go mbeadh níos mó acmhainní ag an údarás. De réir an taighde atá déanta againn, is pinginí atá caite ag an Stát ar an nGaeilge agus ar an nGaeltacht i ndáiríre. Thar na blianta, ní raibh an uaillmhian ann gur chóir go mbeadh ann. Má táthar i ndáiríre ag iarraidh tacú, is gá an t-airgead breise a chur ar fáil. Ba chóir go mbeadh sé ag dul isteach san fhiontraíocht shóisialta agus san fhostaíocht teanga-lárnach. Ní gá a bheith i gcónaí ag breathnú ar chomhlachtaí móra a mhealladh isteach. Rachaidh an teanga i bhfeidhm de réir is atá an fhiontraíocht sna comhlachtaí beaga ag dul chun cinn freisin. Tá níos mó béime air sin ag teastáil. Tá ceangal idir sin agus an phleanáil teanga. Cén fáth nach mbeadh an fhiontraíocht lárnach mar chuid den phleanáil teanga? Mar sin, d'fheicfeadh daoine go bhfuil buntáiste faoi leith ag baint le húsáid na Gaeilge chomh maith leis an nGaeilge a bheith in úsáid san obair nó fiontraíocht atá siad ag cur ar bun. Tá an-deis an stíl nó an modh lena bhfeidhmíonn an t-údarás a athrú amach anseo ach acmhainní a bheith curtha ar fáil mar tá i bhfad Éireann níos mó le cur ar fáil ní hamháin don fhiontraíocht shóisialta agus don fhiontraíocht teanga-lárnach, ach don phleanáil teanga féin. Rinne an tOllamh Ó Giollagáin tagairt d'fhadhb mhór i leith cumas agus an méid a bhí á dhéanamh go dtí seo, is é sin, nach raibh an t-airgead lorgtha ón gcéad lá riamh chun na pleananna a chur i bhfeidhm. Sa todhchaí, caithfidh breis airgid, breis maoinithe agus breis acmhainní a chur ar fáil.