Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 3 May 2023

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Ceannteidil an Bhille um Údarás na Gaeltachta (Leasú), 2022: Grinnscrúdú Réamhreachtach

Mr. Julian de Sp?inn:

Tá ceist an tSeanadóra an-spéisiúil. An cineál freagra a thabharfainn air ná go bhfuil sé bainteach leis an bplean infheistíochta nua a chuireamar le chéile le déanaí don Ghaeilge agus don Ghaeltacht agus tá ceist mhór ann faoi cad a tharlaíonn lasmuigh den Ghaeltacht. Tá cuid de sin bainteach leis an rud, mar atá an Seanadóir ag rá, nach bhfuil aon daonlathas nó nach bhfuil siad in aon chor mar an gcéanna leis an infreastruchtúr atá á cur ar bun sa Ghaeltacht ó thaobh na Gaeilge de. Le Foras na Gaeilge, mar shampla, tá ag teipeadh air ó thaobh struchtúir tras-Teorann. Tá bac tar éis a bheith curtha ar chur chun cinn na Gaeilge lasmuigh den Ghaeltacht mar gheall nach bhfuil údarás ann, nach bhfuil maoinithe i gceart agus nach mbeidh maoinithe i gceart. Ní fheicimse aon réiteach ar an scéal ach tá molta istigh ann, mar a bhí molta sa straitéis 20 bliain don Ghaeilge, má ghearrann tú an píosa faoi Údarás na Gaeltachta agus na Gaeilge a chur le chéile, an bhfuil argóint ann d'údarás na Gaeilge a bheith bunaithe lasmuigh den Ghaeltacht agus go bhféadfaí teacht ar chóras éigin go bhféadfadh, mar a deir an Seanadóir, daoine clárú agus eile chun dul i ngleic leis na ceisteanna sin a bheadh ann do chúrsaí lasmuigh den Ghaeltacht? Is ábhar an-spéisiúil é ach ba bhreá liom é a phlé lá eile b'fhéidir mar is ceist go gcaithfear dul i ngleic leis. Mar a dheirim, tá teipthe ar Fhoras na Gaeilge mar struchtúr leis an mbealach gur chuir sé ar bun é faoi láthair.