Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 3 May 2023

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Ceannteidil an Bhille um Údarás na Gaeltachta (Leasú), 2022: Grinnscrúdú Réamhreachtach

Professor Conch?r ? Giollag?in:

Ba mhaith liom filleadh ar an gceist mhaith atá ag an Seanadóir Kyne faoi na teorainneacha. Tá teorainneacha tábhachtach mar leagann siad síos ceantair feidhme do chórais Stáit, seo do bheartais, agus an chaoi a bhfuil an Ghaeltacht faoi láthair, ní féidir an cheist seo a sheachaint. Tá an modh oibre atá ag an Stát faoi láthair bunaithe ar aon mhodh oibre amháin, is cuma cén cineál pobal teanga atá sa cheantar sin. Tá an modh oibre céanna pleanála teanga ann. I ndáiríre níl pleanáil teanga á chur i bhfeidhm sa nGaeltacht, is eagrú ócáidí é go bunúsach. Tá míthuiscint á baint as an gcoincheap sa gcineál polasaí teanga atá sa nGaeltacht faoi láthair. Mar shampla, tá an modh oibre agus an cur chuige céanna i mBaile Ghib i gContae na Mí agus atá i mBaile an Fheirtéaraigh i gContae Chiarraí agus ní hionann an dá phobal sin ó thaobh na Gaeilge ná an Béarla ar aon bhealach. Mar sin, mura mbeidh sé de chumhacht - ar ais ag an gceist a bhí ag an Teachta Aindrias Moynihan - ag an Stát idirdhealú a dhéanamh ó phobal go pobal agus ó chomhthéacs go comhthéacs, ní féidir straitéis bharántúil a chur i bhfeidhm in aon áit. An rud atáimid ag fulaingt leis faoi láthair sa Ghaeltacht ná "one size fits all"; mar sin, nílimid ach ag fáil fabht amháin as an gcur chuige sin.