Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 3 May 2023

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Ceannteidil an Bhille um Údarás na Gaeltachta (Leasú), 2022: Grinnscrúdú Réamhreachtach

Ms R?is?n N? Chinn?ide:

Freagróidh mé an cheist mar gheall ar na hiarrthóirí agus na daoine a bheadh nó nach mbeadh cead acu rith sna toghcháin. Tháinig an moladh seo ón meitheal Gaeltachta atá ag an gconradh. Tá baill againn i ngach ceantar Gaeltachta sa tír agus tháinig an moladh áirithe seo ó bhall i nGaeltacht na nDéise. Bhain an bhuairt a bhí aici leis an rud atá molta sa Bhille mar atá faoi láthair. Beidh ar na hiarrthóirí a thaispeáint go bhfuil buanchónaí orthu sa toghcheantar sin ach an bhuairt a bhí orainn agus ar an meitheal ná, agus tá sé seo nasctha leis an bhfadhb thithíochta chomh maith, go bhfuil an-chuid daoine, go háirithe sna Gaeltachtaí beaga, gur rugadh agus tógadh sa Ghaeltacht iad ach níl siad ag cur fúthu laistigh den teorainn sin a thuilleadh. B’fhéidir nach féidir leo teacht ar theach nó a leithéid. Tá daoine a rugadh agus a tógadh sa Ghaeltacht agus go bhfuil cónaí orthu díreach lasmuigh den teorainn nó an-ghar don Ghaeltacht. Seans go bhfuil siad fiú ag obair sa Ghaeltacht fós ach toisc nach bhfuil siad ina gcónaí sa toghcheantar, bheadh a leithéid dícháilithe ó shuí ar an mbord. Sin an chúis go raibh an moladh sin againn. Más féidir le daoine a thaispeáint go sásaíonn siad na riachtanais sin, gurb as an Ghaeltacht dóibh nó go bhfuil cónaí fada orthu sa Ghaeltacht nó gar di, agus taithí acu a bheith ag obair sa Ghaeltacht, ba chóir go mbeadh cead ag na daoine sin rith sna toghcháin.