Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 26 May 2021

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Múinteoirí Nuacháilithe agus Ábhair Oidí: An Chomhairle Mhúinteoireachta

Photo of Barry WardBarry Ward (Fine Gael)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

Gabhaim buíochas le Tomás Ó Ruairc as ucht an méid atá ráite aige. Tá deirfiúr agam agus tá sí ina múinteoir bunscoile. Nuair a dhein sí an ardteistiméireacht, ní raibh ach an gnáthleibhéal aici. Bhí uirthi dul ar ais ar scoil chun an ardteistiméireacht a dhéanamh arís chun an t-ardleibhéal a bheith aici. Tá a fhios agam go bhfuil an-suim aici sa Ghaeilge anois. Fuair sí an grá sin, nach raibh aici nuair a bhí sé ar scoil, an tarna huair. Feicim an benefit atá leis an ngá go mbeadh an Ghaeilge ag na múinteoirí bunscoile. Tá mé ar aon intinn leis an méid atá ráite ag an bhfinné.

Tá a fhios agam gur chur an t-iar-Aire Oideachais, an Teachta McHugh, nuair a bhí sé in oifig, athrú ó thaobh aidhme go mbeadh an corpoideachas i scoil, fiú sna scoileanna Béarla, déanta trí Ghaeilge. Táimid ag labhairt faoi dhaltaí atá ag déanamh na n-ábhar sóisialta, más féidir liom é sin a rá, agus iad ag teacht le chéile ag labhairt, ag pleidhcíocht agus ag súgradh, agus araile. Sá chás sin, más rud é go bhfuil siad ag labhairt Gaeilge nó má tá seans acu níos mó Gaeilge a labhairt, múineann sé an Ghaeilge go héasca dóibh. Cad is dóigh leis na bhfinnéithe faoi sin? Ar cheart dúinn rud éigin mar sin a dhéanamh nó a chur i bhfeidhm? Conas is féidir linn an saol sóisialta scoile a theagasc trí mheán na Gaeilge ar an ábhar sin, mar shampla? An bhfuil múinteoirí ann chun é sin a dhéanamh? Bhí Tomás Ó Ruairc ag labhairt faoi na figiúirí. Tá 60% ann go bhfuil Gaeilge mhaith acu. An bhfuil Gaeilge mhaith go leor acu chun corpoideachas a dhéanamh trí Ghaeilge, labhairt leis na leanaí agus iad a theagasc freisin? Uaireanta bíonn tionscnaimh á ndéanamh ag scoláirí ar thíortha Eorpacha nó imeachtaí staire. Ar chóir go mbeadh cur i láthair á dhéanamh ag scoláirí trí mheán na Gaeilge, mar sin?

Tá ceist amháin eile agam, más féidir liom. De ghnáth, bíonn neart imeachtaí seach-churaclaim á ndéanamh ag scoláirí na hidirbhliana freisin. Tá a fhios agam go bhfuilimid ag labhairt faoi leibhéal difriúil ansin, ach cén taithí a bhíonn ag scoláirí ar an nGaeilge san idirbhliain, i scoileanna lán-Bhéarla? An bhfuil tuairimí ag na finnéithe faoin ábhar sin?