Mr. Tomás Ó Ruairc:

Ó thaobh an tairbhe a bhaineann le hábhair a mhúineadh trí Ghaeilge, agus an bhfuil na múinteoirí ann chun é sin a dhéanamh, tá freagra níos casta ar ndóigh ach an freagra is simplí ar an gceist ná is cinnte go bhfuil siad ann. Tá 109,000 duine ar an gclár agus é ag fás. Tá idir 3,000 agus 4,000 múinteoir nua á gclárú gach bliain. Ar ndóigh, tá múinteoirí ag éirí as ach ó bunaíodh an chomhairle, d’fhás an clár i gcónaí - níor laghdaigh sé riamh.

Léiríonn sé sin cé chomh tábhachtach is atá ceist an tSeanadóra. Tabhair faoi deara gur fhógair an Roinn Oideachas i mbliana trí chúrsa uas-scilithe, is é sin le rá ná cúrsaí a chuirfeadh ar chumas múinteoirí a gcuid scileanna agus eolas a neartú in ábhar ar leith, an fhisic, an Spáinnis agus an mhatamaitic go bhfios dom. Bhí an-éileamh go deo ar na cúrsaí seo. Bhí an iomarca éilimh. Bhí éileamh dúbailte ar an gcúrsa nuair a bhí áiteanna ar fáil. Tá a fhios againn mar chomhairle, go dtí seo aon uair a chuireann an Stát nó an pobal deiseanna ar fáil do mhúinteoirí iad féin a fheabhsú ar bhealach amháin nó ar bhealach eile, agus an taithí chuí a théann leis sin, tógann siad an deis sin gan aon stró. Is dóigh liom, mar mhúinteoir Gaeilge mé féin, go gcaithfimid uilig a admháil go dtógfaidh sé tamall. Tá difríocht ar leith idir cumas labhairt na teanga a fheabhsú agus cumas eolais a neartú. Mar sin, b’fhéidir go dtógfaidh sé níos mó ama é sin a dhéanamh ach is léir dúinne sa chomhairle go bhfuil an-dúil ag múinteoirí i bhfoghlaim ghairmiúil leanúnach, foghlaim a bheadh spreagúil, tarraingteach, a neartóidh an saol sóisialta dóibh féin, ach an oiread leis na daltaí b’fhéidir chomh maith. Tá an taighde a thacaíonn leis an gcur chuige sin an-soiléir - níl aon dabht faoi sin. Tá na múinteoirí ann, ach is fiú na deiseanna cuí a chur ar fáil dóibh.

Maidir leis an dara ceist, a bhaineann le taithí na ndaltaí san idirbhliain i scoileanna lán-Bhéarla, caithfidh mé a admháil nach bhfuil an oiread sin eolas agam ar sin, faraor. Is shampla é sin den phointe céanna a bhíomar á phlé i gcás múinteoirí - timpeallacht, ábharthacht, dearfach – ionas go mbeadh sí á fhoghlaim ar bhealaí neamhghnácha. B’fhéidir go gcaithfimid uilig mar shochaí a bheith ag breathnú ar na bealaí neamhghnácha sin agus cén chaoi a mbeidís níos gnáiche.