Ms Hazel Ní Dhonnabháin:

A Chathaoirligh, a Theachtaí Dála, a Sheanadóirí, a mhúinteoirí agus a lucht éisteachta, Dia bhur mbeathas. Is mise Hazel Ní Dhonnabháin agus inniu pléifidh mé an t-ábhar na meáin shóisialta agus an tionchar atá ag na meáin shóisialta ar an saol in Éirinn sa lá atá inniu ann.

Tráth dá raibh, fuair daoine an t-eolas a bhí uathu faoin domhan mór thimpeall orthu, ó nuachtáin, ón teilifís, ón raidió, ó leabhair agus ó irisí. Ach anois, sa lá atá inniu ann áfach, tá glúin úr daoine óga tagtha ar an saol nach mbacann leis na meáin thraidisiúnta, a bheag nó a mhór. Dá bhrí sín, tháinig athrú ar an slí a dhéanaimid cumarsáid le chéile mar anois caitheann muintir na hÉireann a gcuid ama ar an Idirlíon chun teacht ar an eolas atá uathu nó díreach chun teagmháil agus cumarsáid a bheith acu lena chéile agus nach bhfuil sé sín go hiontach? É sín ráite, ná bímis dall ar an seanfhocal "Ní lia duine ná tuairim" agus bíonn an cheist seo pléite agus athphléite ag polaiteoirí, ag iriseoirí gach uile lá. Ach inniu ba mhaith liom mo smaointe a chur in iúl daoibh agus cén sórt tionchar atá i gceist: dearfach nó diúltach.

Ciallaíonn na meáin shóisialta gach rud ar an Idirlíon go ndéanann an domhan níos lú. Agus tá sé i mbéal an phobail le fada an lá go bhfuil na meáin chumarsáide agus ré na nua-theicneolaíochta fite fuaite le chéile. Dá bhrí sín, tá níos mó daoine ábalta cultúr difriúil a bhlaiseadh gach uile lá, taobh thiar de scáileán ríomhaire. Fiú mura mbíonn smaointe ag aon duine faoi aon ábhar, is slí easca í Twitter chun scéalta fút féin nó tuairim atá agat a nochtadh don domhan. Tá Twitter ag fáil an lámh in uachtar ar na meáin thraidisiúnta mar faigheann daoine nuacht nó an eolas, trí bheith ag caint lena chéile ar an Idirlíon. Is borradh é ré an Idirlín agus anois ní bóithrín príobháideach é an t-Idirlíon a thuilleadh ach mótarbhealach leathan lán-oscailte. Tionchar dearfach is ea é.

Tógaimis sracfhéachaint ar ghnéithe eile den ábhar seo, YouTube. Ní nach ionadh, go bhfuil an t-Idirlíon ábalta saol na ndaoine a athrú chomh maith. Tá go leor filí, scríbhneoirí, ealaíontóirí agus amhránaithe a bhaineann úsáid as blaganna YouTube agus as fóraim eile ar an Idirlíon chun a gcuid saothar a chur os comhair an phobail. Tá sé an-saor agus cinntítear lucht mór éisteachta, léite agus féachana dóibh agus tá sé sin thar mholadh beirte agus taispeánann sin dúinn nach bhfuil aon teorainn leis na féidearthachtaí a bhaineann leis an Idirlíon. Bíodh sin mar atá, ach feictear na mílte is na mílte fógraí gach uile lá ar an YouTube agus más mian le do ghnó dul chun cinn a dhéanamh ba chóir duit páirt a ghlacadh i ré na meáin shóisialta ach bheadh sé amaideach a rá nach mbíonn tionchar ag na fógraí seo orainn agus dá bhrí sin uaireanta bíonn daoine faoi bhois an chait ag fógraíocht atá ag dul ó smacht. De thairbhe sin, cén sórt tionchar atá i gceist anseo?

Dhealródh an scéal, gurb é an meán sóisialta atá chun tosaigh ar na meáin eile ná Facebook. Is ábhar an-chasta é Facebook mar tá dhá insint ar gach scéal, ach inniu ba mhaith liom an fhírinne lom a insint daoibh. Labhraím amach go neamhbhalbh i gcoinne na bulaíochta a tharlaíonn do dhéagóirí nó do dhaoine óga ar Facebook. Ba chóir dúinn aire a thabhairt don bhfadhb seo. Tá an fhadhb seo ar leac ár ndorais féin agus nach é aos óg na tíre an mhaoin is luachmhaire atá ag an tír seo? Ardaíonn an fhadhb sin, ceist mhór. Cén fáth nach ndéanann muintir na hÉireann faic, cé go bhfuil sé i mbéal an phobail go bhfuil daoine óga in umar na haimléise, a bhuíochas leis an gcos ar bolg a dhéantar ar dhaoine ar an Facebook. Tá faillí déanta againn ar dhaoine óga, cé go mbraitheann todhchaí na tíre ar an óige. Is iadsan polaiteoirí, ceannairí agus stiúrthóirí an lae amáraigh. Uaireanta déanaimid dearmad ar an bhfíric sin. Agus um an dtaca seo, tá an fhadhb ag dul in olcas, mar sin caithfimid dul i ngleic leis an bhfadhb seo, dá luaithe is ea is fearr é.

Pointe eile faoin ábhar seo ná má chuirtear rud ar bith fút féin, ar an Idirlíon beidh sé ann go deo. Má bhíonn grianghraf amaideach agat ar an Facebook tá sé cosúil le tatú doscriosta ar chraiceann do shaol. Cé go ndéanann a lán daoine botúin nuair a bhíonn siad óg, sa lá atá inniu ann d’fhéadfadh na botúin sin a bheith ar fáil do gach duine go deo, fostóirí san áireamh. Tionchar diúltach amach is amach is ea é, mar níl aon duine ábalta éalú óna stair.

Faoi dheireadh, ní haon áibhéil a rá gur athraigh na meáin shóisialta an saol thart timpeall orainn agus tá go leor rudaí maithe deasa ag baint leis na meáin shóisialta. Ar ndóigh tá fadhbanna ann freisin ach is duine réadúil mé agus tuigim le tamall de bhlianta anuas go bhfuil an-chuid daoine ag eirí buartha faoin méid eolais atá ar fáil ar an Idirlíon agus faoin tionchar a bhaineann leis. Ach tá na fadhbanna sin i ngach tír a bheag nó mhór agus ar scála idirnáisiúnta chomh maith. Ach ar ais nó ar éigin, má fhanaimid le chéile sáróimid na deacrachtaí, sula mbeidh sé ró-dhéanach. Ach dá olcas é an gréasán sóisialta, déanann sé pobal beag den domhan mór agus cosúil le gach rud tá baol ag baint leis. Ar an iomlán, is mó i bhfad na buntáistí a bhaineann leis na meáin shóisialta agus sílim féin gur chóir dúinn é a cheiliúradh.

Tá súil agam gur bhain tú sult as a raibh le rá agam agus mar fhocal deiridh, is mór idir inné agus inniu. Go raibh míle maith agaibh as éisteacht liom.