Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 23 September 2025

Joint Oireachtas Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish-Speaking Community

Teagasc agus Stádas na Gaeilge sna hInstitiúidí Tríú Leibhéal: Plé

2:00 am

Photo of Naoise Ó MuiríNaoise Ó Muirí (Dublin Bay North, Fine Gael) | Oireachtas source

Gabhaim buíochas lenár bhfinnéithe as ucht teacht isteach inniu. Tá ceist agam don Chathaoirleach agus don Chléireach. Cloisimid faoin mBreatain Bheag anseo go minic. Tá sé go hiontach cloisteáil faoi ach ba cheart dúinn nasc a chruthú le coiste mar seo sa Bhreatain Bheag má tá sé ann, nó leis an Rialtas ansin. Ba cheart go mbeimid ag lorg eolais agus taithí agus an nasc sin á gcruthú againn. Is rud medium-term nó long-term é sin ach is fiú é a dhéanamh. Fágfaidh mé sin leo.

Déanaim comhghairdeas leis an gconradh ó thaobh an mórshiúl de. Bhí mé ann ar feadh leathuair a chloig ach bhí rud éigin eile ar siúl agam. Bhí slua breá mhór - slua ollmhór - ann. Tá sé an-tábhachtach aird a tharraingt ar an gceist go rialta. Oibríonn sé sin agus mar sin déanaim comhghairdeas leis an gconradh arís.

Ó thaobh an taithí atá ag ár bhfinnéithe ar an díolúine, an gceapann siad go bhfuil fadhb ansin? Ceapaim féin go bhfuil. Tá na finnéithe ag obair sna córais difriúla. An bhfuil fadhb ansin agus má tá, céard is é an réiteach? Is there a problem with exemptions in the second level system and if there is, what is the right solution to resolve that?

Ó thaobh an dá chóras - an TEG, nó an teastas Gaeilge, agus an CEFR – ceapaim go mbeadh roinnt buntáistí i gceist dá mbeadh an cúrsa CEFR i bhfeidhm. Ar an gcéad dul síos, tabharfadh córas standardised den chineál sin stádas idirnáisiúnta don Ghaeilge. Chomh maith leis sin, bheadh suim ag líon níos mó daoine sa cheist seo, go háirithe daoine ó thíortha eile, mar thuigfeadh siad an córas agus thuigfeadh siad go mbeadh bealaí acu an Ghaeilge a fhoghlaim agus dul tríd céimeanna soiléire mar a dhéanfadh siad le haon teanga Eorpach eile. An bhfuil tuairimí ag ár bhfinnéithe faoin chóras sin? Ar cheart go mbeadh muid ag dul sa treo sin ó thaobh oiliúint de? Nílim ag caint faoin dream atá sa chóras oideachais cheana féin ach faoi dhaoine go bhféadfaimis greim a fháil orthu agus a oiliúint ionas go mbeidís in ann Gaeilge cumarsáideach a fhoghlaim tríd an gcóras sin.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.