Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 23 September 2025

Joint Oireachtas Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish-Speaking Community

Teagasc agus Stádas na Gaeilge sna hInstitiúidí Tríú Leibhéal: Plé

2:00 am

Photo of Aengus Ó SnodaighAengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Gabhaim buíochas le Ashling Kate Wall. In ainneoin gur as Béarla a labhair sí, bhí sé go hiontach an tuiscint atá aici ar cad atá ag teastáil a chloisteáil. Is gá go mbeadh an Ghaeilge labhartha. Ba chóir go mbeadh an Ghaeilge labhartha i gceist sa scolaíocht ag an mbunleibhéal agus an tarna leibhéal.

Mar a dúirt Ashling Kate Wall ag an deireadh, is gá le háiteanna comónta sna hollscoileanna inar féidir an Ghaeilge a labhairt. Bheadh na háiteanna sin gnóthach. Treisím leis sin. Tá na smaointe atá roinnte ag ár bhfinnéithe simplí is comónta. Is í an príomhcheist atá agam ná seo: cén fáth a gceapann na finnéithe nach bhfuil an Stát tar éis na rudaí seo a dhéanamh go dtí seo? Is institiúidí tríú leibhéal atá iontu. Bhíodh níos mó Gaeilge iontu agus anois níl. Bhíodh níos mó cúrsaí tríú leibhéal trí Ghaeilge ann agus anois tá fíorbheagán mar atá léirithe. Is léir go bhfuil éileamh ann. Tá fás ag teacht ar an tumoideachas ag an mbunleibhéal agus an dara leibhéal cé nach bhfuil sé ag tarlú tapa go leor. Mar sin féin, tá ag teip ar an tumoideachas sna hollscoileanna. Caithfidh mic léinn casadh ón nGaeilge go dtí Béarla má tá siad ag freastal ar institiúid tríú leibhéal agus nach bhfuil siad ag déanamh staidéar ar an nGaeilge. Dá mbeadh magic wand ag ár bhfinnéithe - b'fhéidir nach bhfuil sé de cheart agam an cheist seo a chur – céard is ea an rud a dhéanfadh siad amárach chun an t-athrú gur gá leis a dhéanamh?

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.