Oireachtas Joint and Select Committees
Wednesday, 2 October 2024
Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community
Tuarascáil Bhliantúil 2023 an Choimisinéara Teanga agus Ábhair Ghaolmhara: Plé
1:30 pm
Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source
Tuigim sin. Más féidir leis na seirbhísí Gaeilge a bheith níos tapúla ná na cinn Bhéarla, casfar orthu go tapa. Is cuimhin liom sna 1980idí daoine ag cur ceist orm go minic glaoch a chur ar na cigirí cánach as Gaeilge toisc go raibh an tseirbhís i bhfad Éireann níos tapúla mar bhí leaid nó dhó ann a raibh Gaeilge acu agus bhí siad sásta an fón a fhreagairt an-tapa i gcomparáid leis na seirbhísí Béarla, áit ina raibh scuaine. Tá samplaí ann a léiríonn nuair atá an cur chuige ann, gur féidir leis na seirbhísí Gaeilge a bheith ar chomhchéim leis na cinn Béarla. Uaireanta, is díograiseoirí nó daoine atá gafa ann atá sásta an obair atá rompu a dhéanamh.
Dár ndóigh, táimid ar fad ag tnúth leis an bplean uaillmhianach náisiúnta sin. Táimid ag fanacht tamall agus fanfaimid cúpla seachtaine eile. Go bhfios dom, an uair deireanach a chur muid an cheist, dúradh linn gur i mí Dheireadh Fómhair a mbeadh siad foilsithe. Bhí siad ag an Aire i mí an Mheithimh; mar sin, glacfaimid leis go bhfuil siad ar an mbealach, cosúil lena lán rudaí eile. Táimid ag tnúth leis. Is muidne, na polaiteoirí, a chur an t-ualach ar Oifig an Choimisinéara Teanga tríd an reachtaíocht a rith. Mar sin, bheimis lochtach munar thug muid an tacaíocht dó breis foirne a bheith aige chun cinnte a dhéanamh de go dtarlóidh an obair a chur muid roimhe agus roimh an státchóras i gcoitinne.
Tá rud amháin atá tar éis teacht chun cinn go minic sa chomhchoiste. Is é sin an gá atá le hathrú meoin nó déileáil leis an tsícé rialachais atá sa státchóras go nglactar leis gur féidir le daoine casadh ar an mBéarla. An bhfeiceann an Coimisinéir Teanga go mbeidh athrú ag teacht air sin go tapa? Luadh an cás faoi ETB na Gaillimhe. Ní naimhdeachas a bhí ann, ach nár tuigeadh cad a bhí á lorg againn. Níor thuig siad agus tá sé sin i gceist ina lán den chur chuige nó easpa cur chuige i leith na Gaeilge. Ní thuigtear gur cearta atá i gceist agus tá Oifig an Choimisinéara Teanga ag déileáil leis seo le tamall de blianta anois. An bhfuil athrú ag teacht ó thaobh an cur chuige ag an leibhéal sin?
No comments