Ms ?rla de B?rca:

Leag an Teachta a mhéar air nuair a luaigh sé seirbhísí fóin. Is é sin an ceann de na rudaí is mó go bhfaighimid gearáin ina leith. Go minic, bíonn míthuiscint ann agus cuirtear daoine ar mhíthreoir nuair a deirtear go bhfuil seirbhís i nGaeilge ar fáil nuair nach bhfuil ann ach clár i nGaeilge. Ní hé go bhfuil an tseirbhís ag an deireadh ar fáil i nGaeilge; is fógra réamhthaifeadtha amháin atá ar fáil. Mar a dúirt an Teachta, má tá duine éigin ag iarraidh glaoch a chur, tá siad in san áit sin agus tá an t-am tógtha saor acu ón obair, nó am curtha ar leataobh acu leis an glaoch a dhéanamh, agus ní féidir leo fanacht ar an nglaoch ar ais agus bíonn orthu leanúint ar aghaidh agus an tseirbhís a fháil i mBéarla. Dáiríre, is é sin an gearán is mó a fhaighimid an t-am ar fad.

Cuireann sé iontas orm, áfach, an cineál éagsúlacht agus ilghnéitheacht a bhaineann leis na gearáin ar fad a fhaigheann muid. Gach lá ceapaim go bhfuil gach rud feicthe agam agus an chéad rud eile tagann rud éigin eile chun cinn agus deiraim liom féin nár chuimhnigh mé ar an gceann sin ariamh. Tagann gearáin nua chun cinn an t-am ar fad. Tá fadhb mhór ann maidir leis na síntí fada agus seoltaí agus nach féidir iad a chur isteach ar an gcóras ach tá súil againn go bhfuil réiteach na bhfaidhbe sa reachtaíocht nua. Is cúis imní don féin í má fhágtar an síneadh fada ar lár i m’ainm. Déanann sé an-difríocht do m'ainm. Tuigimid ar fad, nach ionann Seán agus sean, ach le cúnamh Dé, tá réiteach na bhfaidhbe sa reachtaíocht nua ar an ngearán sin. Ceann eile ná logainmneacha Gaeltachta agus na seoltaí. Tá mise scór bliain i mo chónaí sa Ghaeltacht agus d’úsáid mé an seoladh Gaeilge ariamh, ach le tamall de bhlianta anuas, tá an seoladh atá á úsáid ag comhlachtaí seachada agus comhlachtaí príobháideacha ach go háirithe, á aistriú go Béarla acu, cé go bhfuil sé tugtha agamsa dóibh i nGaeilge.

Tá an rud céanna ag tarlú sa státchóras áfach. Leag an Coimisinéir Teanga a mhéar ar an gceann is suntasaí, is é sin, ceist an oideachais. Tá sé ag teacht chun cinn go mór. Thar na blianta, rinne muid 15 imscrúdú ar an Roinn Oideachais agus ar chúrsaí oideachais trí chéile. Bhí níos mó ná sin ann mar go raibh Coimisiún na Scrúduithe Stáit agus dreamanna nach iad cosúil leis an Foras Taighde ar Oideachas i gceist freisin. Tá an reachtaíocht san Acht Oideachais 1998 cuíosach láidir. Tá roinnt mhaith imscrúdú déanta air sin ach níl sé iomlán téagartha agus tá píosaí ann a léiríonn nach bhfuil ceart iomlán ag an saoránach oideachas trí mheán na Gaeilge a fháil. Tuigeann baill an choiste iad féin é sin ó aighneachtaí atá déanta leis an gcoiste ar cheisteanna éagsúla. Is é sin an ceann is mó atá ag teacht chun cinn i láthair na huaire. Ní féidir linn braith air faoin reachtaíocht mar a sheasann sé faoi láthair. Níl ceart sainiúil ann gur féidir méar a leagann air agus is ceist í sin go gcaithfear breathnú air san blianta romhainn.