Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 31 May 2023

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Ceannteidil an Bhille um Údarás na Gaeltachta (Leasú), 2022: Grinnscrúdú Réamhreachtach (Atógáil).

Photo of Patrick O'DonovanPatrick O'Donovan (Limerick County, Fine Gael) | Oireachtas source

Ar dtús, chun freagra a thabhairt don Seanadóir Ó Donnghaile, tá an Bille ar fáil i mBéarla agus i nGaeilge.

Maidir leis an Teachta Ó Cuív, tá na ceisteanna sin casta agus níl aon amhras orm faoi sin. Tá siad cosúil leis na ceisteanna ón Seanadóir Kyne agus ón Teachta Connolly maidir leis an gceist faoi inscne ar an gcéad dul síos. Níl aon amhras agam ar cé chomh deacair is atá an cheist sin agus is é sin an fáth gur chuir mé an cheist sin ós comhair an chomhchoiste mar nílim cinnte faoi láthair conas a bheimid in ann an cheist sin a réiteach. Beidh na tuairimí atá os ár gcomhair anseo ón gcomhchoiste, ó na Teachtaí Dála agus na Seanadóirí, ann nuair a bheimid in ann an Bille a chur ar ais os comhair na Dála. Déanfaimid ár ndícheall an cheist sin a phlé amach anseo.

Baineann an nós sin maidir leis an PAS, a d'ardaigh an Teachta Ó Cuív, leis an iolrachas agus leis an gcothroime sa chóras. Tá sé sin socraithe ag an Roinn Caiteachais Phoiblí, Seachadta ar an bPlean Forbartha Náisiúnta, agus Athchóirithe agus ag an Rialtas maidir leis na boird agus na húdaráis eile chomh maith.

Maidir leis na ceantair toghcháin i dTír Chonaill agus i nGaillimh, is ceantar amháin atá i gceist. Tuigim an cheist maidir leis na hiarrthóirí ach is é an rud is tábhachtaí dom mar Aire Stáit le freagracht na Gaeltachta gur chóir dom a rá i dtosach nach mbeidh mé i m’iarrthóir don toghchán sin. Is é an rud atá á dhéanamh againn leis an mBille seo ná struchtúr a chur i bhfeidhm chun todhchaí na teangan agus phobal na Gaeltachta a chur chun cinn. Is é sin an rud is tábhachtaí. Maidir le hábhar na n-iarrthóirí, na roghnúcháin nó na toghcháin, agus an áit ina bhfuil cónaí ar dhaoine; tá sé an-tábhachtach i mo thuairim féin go mbeadh cónaí orthu sa Ghaeltacht mar is iarrthóirí agus urlabhraithe don Ghaeltacht iad na daoine a bheidh tofa mar chomhaltaí don údarás. Tá sé sin an-tábhachtach, ní hamháin don Ghaeltacht ach go háirithe don teanga.

Is é an rud is tábhachtaí don chruinniú seo ná tuairimí na dTeachtaí Dála agus na Seanadóirí a phlé. Aontaím maidir leis an bhfadhb a chuir an Teachta Ó Cuív os mo chomhair mar gheall ar na SNAanna agus na daoine a bhíonn ag obair mar sin. Beidh sé an-deacair iarrthóirí a fháil chun na hainmneacha a chur os comhair an phobail sa toghchán. Níl aon amhras orm faoi sin, go háirithe mar a dúirt an Teachta Connolly, de bhrí na bhfadhbanna a bhíonn go háirithe ag na mná.

Déanfaimid ár ndícheall an rud sin a phlé leis an gcomhchoiste agus leis an Roinn Caiteachas Phoiblí agus Athchóirithe mar tá ról acu siúd san obair seo freisin.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.