Ms Eva N? Dhoibhil?n:

Tráthnóna maith do gach duine. Is bean óg ocht mbliana déag d’aois mé a chónaíonn taobh amuigh den Ómaigh i gContae Thír Eoghain. Tá muid chomh buíoch cuireadh a fháil teacht anseo go dtí an phríomhchathair le barúlacha ógánaigh an Tuaiscirt a léiriú agus a chur faoi bhráid an choiste.

Is léir don dall go bhfuil fadhb ollmhór le cúrsaí sláinte ar an oileán seo, ní hamháin ó Dheas ach ó Thuaidh chomh maith. Tá drochbhail ar ár gcóras sláinte. Tá liostaí feitheamh chomh dona, shílfí go raibh cónaí orainn i dtíortha forbartha an domhain. Ní bréag é a insint go bhfuil daoine ag fáil bháis ar thralaithe in achan cearn den tír.

Cén gá atá ann éigeandáil náisiúnta a fhógairt? Ba chóir dul níos faide ná sin. Ba chóir dúinn a bheith ag smaoineamh ar an gcóras a leasú ón bhonn aníos. Is oileán beag í Éire agus in ainneoin go bhfuil dá dhlínse, Thuaidh agus Theas, ba chóir aithris a dhéanamh ar an gcóras. Tá an t-oileán seo róbheag le córas sláinte d’ardchaighdeán a sholáthar, má fhanaimid mar atá, ach ar dtús amharcfaimid ar na fadhbanna. Seo na fadhbanna, de réir mar a fheicim iad, ar ndóigh mar ógánach: ganntanas dochtúirí agus banaltraí, drochbhainistíocht, coinníollacha oibre míshásúla agus cur amú airgid.

Cá mbeimis gan ár ndochtúirí agus ár mbanaltraí? Bhuel, tá gé na n-uibheacha óir a mharú sa dá dhlínse. Tá na gairmithe luachmhara seo ag imeacht le sruth uainn. Tá siad spíonta, maslaithe agus, le fírinne, caite. Níl go leor dóibh againn agus, dóibh siúd atá linn, bheadh tromlach acu sásta éirí as a bpost agus an bád bán a thógáil chun na hAstráile nó go Ceanada, áiteanna a mbeadh coinníollacha oibre agus tuarastal níos fearr á n-ofráil. Bíonn an scéal 20 uair níos measa dona altraí faoi oiliúint. Cuirtear iallach orthu sealanna iomlána a dhéanamh agus dúirt an tAire Stáit, an Teachta Thomas Byrne, gurb ionann é agus sclábhaíocht. Tá na hotharlanna plódaithe, dubh le daoine agus lán go doras le tinneas. Caithfidh an Rialtas dul i ngleic leis an ghéarchéim seo. Ba chóir caitheamh le plódú na n-otharlann mar ghéarchéim náisiúnta agus éigeandáil náisiúnta a fhógairt.

Dá mbeadh scoil de 1,000 scoláire i bhfoirgneamh a tógadh do 200 agus gan ach 20 múinteoir ann, bheadh raic ann. Deirim leis na hionadaithe tofa gur léir dom agus b’fhéidir go bhfuil dul amú orm, go bhfuil drochbhainistiú déanta acu ar an gcóras sláinte. Níl mé ag cur an mhilleáin orthu siúd atá anseo, ach ar pholaiteoirí go ginearálta.

Tá ionsaithe ar bhaill foirne do-ghlactha ar fad agus deir ceardchumann, Fórsa, go bhfuil an Roinn Sláinte ag ligean síos na hoibrithe sláinte. Feictear na póstaeir i seomraí feithimh ag cur i gcuimhne d’othair go bhfuil teacht an dlí orthu go fóill agus iad san ospidéal ach ní stopann sin daoine. Rinneadh níos mó ná 33,000 ionsaithe ar bhanaltraí thar thréimhse seacht mbliana agus 7,000 ionsaithe, ó tháinig Covid i dtír trí bliana ó shin. Ní nach ionadh go mbeadh athsmaoineamh á dhéanamh ag banaltraí faoina bpost a fhágáil.

Tarlaíonn míbhainistíocht ó Thuaidh fosta. Tá pota óir de £7 billiún le caitheamh ó Thuaidh gach bliain agus an córas ina cheap magaidh agus cíor thuathail. Ba chóir dúinn a bheith aislingeach faoinár sláinte. Tá córas sláinte d’ardchaighdeán á sholáthar ag tíortha an domhain. Ba chóir dúinn foghlaim uathu. Tá corradh le hocht milliún daoine ag cur fúthu ar an oileán seo. Is ionann sin agus daonra na hEilvéise agus dar le WHO, tá córas sláinte níos éifeachtaí aici.

Cén fáth nach bhfuil cónascadh uile-Éireann ag an tseirbhís sláinte náisiúnta agus Feidhmeannacht na Seiribhíse Sláinte, HSE, chun an brú agus strus a laghdú faoi choinne oibrithe sláinte ar fud na tíre, go háirithe do dhaoine a chónaíonn ar an teorainn? Mura bhfuil coinne ar fáil ar an Srath Bán, cén fáth nach féidir dul chuig Leitir Ceanainn?

Is féidir linn, mar tír, dul i ngleic leis an bhfadhb sa chóras sláinte agus chreidfinn go paiseanta nach mbeadh gá le héigeandáil náisiúnta. Gabhaim buíochas leis na comhaltaí as éisteacht liom.