Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 8 March 2023

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Seachtain na Gaeilge: Cruinniú leis na Scoileanna

Ms ?ine Hogg:

Tá mé anseo ó Ghaelcholáiste Luimnigh. Is mór an onóir dom a bheith anseo inniu chun labhairt faoin gcóras sláinte.

Is éard atá i gceist le córas sláinte ná eagraíocht de dhaoine, institiúidí agus acmhainní a sholáthraíonn seirbhísí cúram sláinte chun freastal ar riachtanais sláinte na spriocdhaonraí. Is topaic an-suimiúil agus tráthúil é sa lá atá nua ann agus is iomaí tuairimí atá agam faoin topaic seo, mar aon le gnáthdhuine eile. Ón lá a saolaítear duine go lá a bháis tá an tsláinte fite fuaite lena shaol. Tá an tsláinte greanta sa chaint le beannachtaí, amhail "sláinte mhaith", "sláinte an bhradáin" agus an ráiteas is simplí ar fad, "slán leat". Bíonn an topaic seo pléite agus athphléite i mbéal an phobail ag gach mac máthar. Thuigfeadh an té atá i dtaithí páipéar nuachta a léamh nó éisteacht leis an raidió, go bhfuil an-chuid cainte faoin topaic seo le tamall anuas.

Measaim go bhfuil sé thar a bheith tábhachtach go gcoinneoimid ár sláinte i lár ár n-intinne chun go mbeidh caighdeán maith beatha againn.

Tá a fhios ag gach mac máthair go bhfuil murtall, fadhbanna meabhairshláinte agus fadhbanna le halcól agus drugaí ar chuid de na fadhbanna is measa in Éirinn. Tá siad ag dul in olcas le fada an lá. Is léir go bhfuil na dochtúirí agus na haltraí sna hospidéil ag streachailt. Is annamh a chuireann tú an raidió nó an nuacht ar siúl gan píosa a chloisteáil faoin mbrú ar ghanntanas leapacha in ospidéil. Ós rud é gur bronnadh an ceathrú háit sa domhain ar chóras sláinte na hÉireann, bheifí ag ceapadh go mbeadh siad ábalta déileáil leis an bhfadhb seo. A mhalairt atá fíor. Bhuaigh ár gcóras sláinte duais na ceathrú háite as córais sláinte ar fud an domhain in 2021 ach ní chiallaíonn sé sin nach bhfuil sé lochtach agus nach féidir feabhsuithe a dhéanamh. Ní mór dúinn a bheith ag obair ar níos mó teicneolaíochta a chomhtháthú isteach inár n-ospidéil, gearradh síos ar ár gcuid dramhaíl páipéir agus an córas iomlán a dhéanamh níos tapúla. Rangaíodh Éire sa 24ú háit maidir le digitiú sláinte in 2021. Is í Éire an t-aon tír in iarthar na hEorpa atá fós gan clúdach uilíoch do chúram príomhúil. Is é seo an chúis a chuireann an oiread sin daoine as dul chuig na dochtúirí. Bíonn ar fhormhór na ndaoine in Éirinn fanacht níos mó ná trí mhí le haghaidh máinliacht catarachta, athchur cromáin agus glúine, de réir tuarascála ón OECD in 2018. Is rudaí iad seo atá riachtanach a shocrú do na hothair.

Ní mór dúinn béim a leagan ar nósanna sláintiúla a mhúineadh don ghlúin óg agus ar ár gcóras sláinte nuair atá páistí óga ar an mbealach tríd na scoile. Is minic go ndéanann go leor daoine dearmad ar an dea-mheabhairshláinte atá ríthábhachtach do dhéagóirí agus do dhaoine fásta óga a bhfuil go leor struis agus brú orthu. Ní mór oideachas a bheith ann ar straitéisí chun déileáil le seo agus acmhainní eile a chur ar fáil. Mar a deir an seanfhocail: “Is í an tsláinte an tseoid is fearr sa domhan”. Fad is atáim i mbun cainte anseo inniu, táim dóchasach faoi chóras sláinte na hÉireann. Tá céimeanna móra tógtha agus táim bródúil as na céimeanna sin. É sin ráite, muna leanann muid an bóthar ceart sa todhchaí, beidh muid i mbaol agus beidh éigeandáil ann. Tá an t-am ann é a sheachaint. Is ar scáth a chéile a mhairimid.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.