Oireachtas Joint and Select Committees
Wednesday, 16 November 2022
Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community
Páipéar T2 Ghaeilge na Sraithe Sóisearaí: Plé
Ms Claire N? Mharcaigh:
Baineann an cheist seo leis an bpobal ar fad sa tír seo. Tá todhchaí na Gaeilge i gceist anseo. Is í an cheist a bheadh agam ná: cá bhfuil ár dtriail? Céard í an fhís atá ag an bpobal don teanga? Céard atá ón bpobal go mbeadh ag na scoláirí agus iad ag fágáil na scoile? Mar mhúinteoir le 30 bliain de thaithí ag an bpointe seo, ba mhaith liom go mbeidís ag fágáil na scoile agus iad in ann an Ghaeilge a labhairt agus sásta an méid Ghaeilge atá acu a úsáid nuair atá an comhthéacs acu. Nílimid ag baint na físe sin amach. Más í sin an fhís atá againn, ba chóir go mbeimis in ann í a bhaint amach ar bhealach éigin seachas an staid atá ag an nGaeilge i láthair na huaire.
Is í an cheist a bhíonn ag na scoláirí ar fad ná cén fáth go ndéanfaidís an Ghaeilge mar ábhar. Deir siad nach bhfuil siad chun an Ghaeilge a úsáid amach anseo agus nach bhfuil aon mhaitheas sa Ghaeilge. Má fheiceann siad an Ghaeilge mar theanga bheo sa tír, b’fhéidir go mbeidh níos mó measa acu ar an teanga agus go mbeidís sásta í a dhéanamh mar ábhar, ach caithfidh an cúrsa a bheith in oiriúint chun é sin a bhaint amach. Leis an gcaoi a bhfuil sé, táthar ag cur tairne i gcónra na Gaeilge mar tá an caighdeán atá amuigh ansin i bhfad ródhúshlánach dóibh. Deir daltaí liom go bhfuil siad ag iarraidh gnáthleibhéal a dhéanamh mar go bhfuil an caighdeán sin i bhfad ródheacair agus b’fhearr leo a gcuid ama a chaitheamh ar mhata. Bhí an troid sin againn i gcónaí idir Ghaeilge ardleibhéil agus mata ardleibhéil. Ba mhaith liom go mbeadh plé air sin áit éigin. Cad atá ón bpobal ó thaobh na Gaeilge amach anseo?
No comments