Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 16 November 2022

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Páipéar T2 Ghaeilge na Sraithe Sóisearaí: Plé

Photo of Aengus Ó SnodaighAengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Caithfidh mé roinnt nótaí a léamh amach ar dtús. Tá leithscéal faighte againn ón Seanadóir Rónán Mullen. Cuirim in iúl do na finnéithe atá anseo go dtagann Teachtaí agus Seanadóirí isteach agus amach de ghnáth. Leanfaidh an cruinniú seo ar aghaidh go dtí 4.30 p.m., más gá. Ní dóigh liom go mbeidh gá leis sin ach ní bheadh a fhios agat. Cuirim fearadh na fáilte roimh na comhaltaí atá anseo. Tá an Seanadóir Kyne ar líne. Tá cead ag finnéithe agus comhaltaí freastal ar an gcruinniú go fíorúil nó ón seomra.

Cuirim fearadh na fáilte roimh cathaoirleach an Ghréasáin do Mhúinteoirí Gaeilge, Shane Ó Coinn; ball do choiste náisiúnta an ghréasáin, Claire Ní Mharcaigh; agus oifigeach na Gaeilge d'Aontas Daltaí Iar-Bhunscoile na hÉireann, Gráinne Ní Ailín.

Tá na múinteoirí Gaeilge a leanas linn: Eimear Kilrane ó Choláiste Ráth Tó i gContae na Mí; Tríona Geraghty ó Choláiste Ríse i gCathair na Mart i gContae Mhaigh Eo; agus Seaghan Mac Cormaic ó Phobalscoil Naomh Cillian i mBré i gContae Chill Mhantáin.

Táimid ag plé leis an ábhar páipéar T2 Ghaeilge na sraithe sóisearaí i mbliana agus amach anseo. Tá dualgas orm na rialachas agus na treoracha seo a leanas a chur faoi bhráid na finnéithe agus na comhaltaí atá ag freastal ar an gcruinniú seo, mar is gnách.

Meabhraím do chomhaltaí, d’fhinnéithe agus do bhaill fhoirne a chinntiú go bhfuil a ngutháin shoghluaiste múchta le linn an chruinnithe mar gur féidir leis na gléasanna sin cur as do chóras craolacháin, eagarthóireachta agus fuaime Thithe an Oireachtais. Tá an rogha ag comhaltaí freastal ar an gcruinniú go fisiciúil sa seomra coiste nó go fíorúil ar Microsoft Teams, ar an gcoinníoll i gcás cruinnithe phoiblí gur óna n-oifigí i dTithe an Oireachtais a dhéantar sin. Is riachtanas bunreachtúil é seo. Má tá siad á dhéanamh seo, ba chóir an físeán a bheith ar siúl an t-am go léir agus iad le feiceáil ar an scáileán. Baineann an coinníoll seo le finnéithe freisin ach inniu tá gach duine ag freastal go fisiciúil. Meabhraím dóibh a chinntiú go bhfuil a micreafóin múchta nuair nach bhfuil siad ag labhairt.

Cuirim ar aird na bhfinnéithe go bhfuil siad, de bhua Bhunreacht na hÉireann agus reachtaíochta araon, faoi chosaint ag lánphribhléid maidir leis an bhfianaise a thugann siad don chomhchoiste chomh fada agus atá siad lonnaithe laistigh de phurláin Thithe an Oireachtais agus an fhianaise sin á tabhairt acu. Molaim d’fhinnéithe a bheith cúramach agus fianaise á tabhairt acu. Má ordaíonn an comhchoiste dóibh éirí as fianaise a thabhairt i leith ní áirithe, ba chóir dóibh déanamh amhlaidh láithreach. Ordaítear dóibh gan aon fhianaise a thabhairt nach fianaise í a bhaineann le hábhar na n-imeachtaí atá á bplé ag an gcomhchoiste. Ba chóir dóibh a bheith ar an eolas go ndéanfar na ráitis tosaigh a chuir siad faoi bhráid an chomhchoiste a fhoilsiú ar shuíomh gréasáin an chomhchoiste tar éis an chruinnithe seo.

Fiafraítear d’fhinnéithe agus de chomhaltaí araon cleachtadh parlaiminte a urramú nár chóir, más féidir, daoine nó eintiteas a cháineadh ná líomhaintí a dhéanamh ina n-aghaidh ná tuairimí a thabhairt maidir leo ina ainm, ina hainm nó ina n-ainmneacha nó ar shlí a bhféadfaí iad a aithint. Chomh maith leis sin, fiafraítear díobh gan aon rud a rá a d’fhéadfaí breathnú air mar ábhar díobhálach do dhea-chlú aon duine nó eintiteas. Mar sin, dá bhféadfadh a ráitis a bheith clúmhillteach do dhuine nó eintiteas aitheanta, ordófar do na finnéithe éirí as na ráitis sin láithreach. Tá sé ríthábhachtach go ngéillfidh siad leis an ordú sin láithreach.

Cuirfimid tús leis ár mbreathnú ar ábhar an chruinnithe. Iarraim ar Shane Ó Coinn, cathaoirleach an Gréasáin do Mhúinteoirí Gaeilge, tús a chur leis lena ráiteas tosaigh.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.