Oireachtas Joint and Select Committees
Wednesday, 21 September 2022
Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community
Díolúintí i leith Staidéar na Gaeilge sa Mheánscolaíocht: Plé
Mr. Caoimh?n ? hEaghra:
Gabhaim buíochas leis an Teachta as an gceist sin a chur. Tagraím don phointe a rinne an Teachta Ó Cuív maidir le bheith ag fanacht ar pholasaí a fhorbairt, agus mar sin de, agus go dtógfaidh sé sin ró-fhada. Cinnte, tá gá rud éigin a dhéanamh sa ghearrthéarma chun na díolúintí seo a sheachaint agus srian a chur orthu. Is é réiteach na faidhbe ná polasaí soiléir a bheith ann ó thaobh na Gaeilge agus mhúineadh na Gaeilge, i dtaobh oideachas lán-Ghaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht agus sa Ghaeltacht, agus maidir le múineadh na Gaeilge sna scoileanna Béarla, mar atá ráite againn anseo. Ba chóir go mbeadh an treoir shoiléir sin ann ag cuimsiú gach gné den chóras oideachais, agus is leis sin a bhí mé ag iarraidh tagairt a dhéanamh sa ráiteas tosaigh.
Nuair atáimid ag plé leis an Roinn maidir le tógáil foirgneamh úrnua, rud atá iontach do scoil, a mbeidh aonad lán-Ghaeilge ina chuid de agus muid ag iarraidh ionchur a bheith againn mar phatrún agus sainspiorad an aonaid sin a chosaint chun a chinntiú go mbeadh deis ag na páistí an Ghaeilge a shealbhú, a úsáid agus chuile rud mar sin, déantar dearadh ar an bhfoirgneamh a leanann treoirlínte na Roinne, dearadh atá chun ionsaí láithreach a dhéanamh ar an sainspiorad Gaeilge san aonad lán-Ghaeilge seo. Nuair a ardaíonn muidne, mar iontaobhaí sa scoil sin, leis an bpatrún go gcruthódh sé seo fadhbanna agus dúshláin, is é an freagra a fhaigheann muid ná nach bhfuil aon rud sna treoirlínte maidir le dearadh aonad, cosaint sainspioraid lán-Ghaeilge ná aon rud mar sin. Níl ann ach "Seo foirgneamh, tóg é" agus go mbeidh aonad sa gcúinne sin thíos nó cibé caoi ina ndéanfar é. Is éard atá ag teastáil ar chuile bhealach ná treoir shoiléir. Dá mbeadh an treoir sin ann ar an mbealach is fearr chun scoil a dhearadh chun freastal a dhéanamh ar riachtanais speisialta, leanfaí agus chuirfí i bhfeidhm í. Caithfear an comhtháthú atá ag teastáil idir na rannóga éagsúla sa Roinn Oideachais a fhorbairt trí pholasaí soiléir a fhorbairt le hionchur ó na heagrais agus na dreamanna éagsúla atá ann. Sílim gurb é sin an réiteach ag an deireadh.
No comments