Mr. M?che?l S Mac Donnacha:

Níl an Teachta mícheart ar chor ar bith. Tá go leor bainte amach ag an bpolasaí oideachais Gaeltachta. Is é ceann de na rudaí atá bainte amach aige ná go bhfuil comhartha ann agus go bhfuil sé níos soiléire anois agus tá rudaí ar fad ag teacht le chéile faoi pholasaí amháin. Is é sin ceann de na deacrachtaí atá anseo ná go bhfuil polasaí amháin maidir leis an díolúine agus go bhfuil polasaí eile ann ar mhodhanna nó bealaí difriúla, agus níl siad ar fad ag teacht le chéile. Taispeánann sé sin an plé faoin méid atá ráite ag an Teachta, agus cuid den phlé atá déanta againne suas go dtí seo, go bhfuil gá le polasaí láidir Stáit, a déarfainn féin, i dtaca le múineadh na Gaeilge, lán stad.

Má táimid chun aon rud a fhoghlaim ón bpolasaí Gaeltachta, gur b'in é. Nuair atá polasaithe soiléire ann, a leagann síos go soiléir agus go díreach céard atá uait agus cá bhfuiltear ag dul leis, titeann daoine isteach ann. Tagann díospóireachtaí, plé agus rudaí eile amach as.

Tá rud eile i gceist freisin, agus gabh mo leithscéal as a bheith ag dul ar ais air seo, ach tá rud mór eile freisin atá faoi bhun an ruda seo ar fad, agus is é sin an tacaíocht foghlama don Ghaeilge. Táim féin sách fada ar an bhfód go smaoiním nuair a bhí tús réidh á chur le tacaíocht foghlama don Bhéarla agus ar an méid ar bhain an Stát amach sna chéad bhlianta leis na huaireanta, an traenáil agus gach uile shórt de. Is mór an trua gur fágadh an Ghaeilge ar leataobh ansin agus níor athraigh sé le blianta anuas. Is é sin ceann de na deacrachtaí atá ann go dteastaíonn i bhfad níos mó comhráite. Má tá gasúr ag duine os do chomhair a bhfuil deacrachtaí foghlama aige, go háirithe i dteanga, conas is féidir linn cabhrú leis na páistí sin agus an Ghaeilge a thabhairt san áireamh freisin ann? Níl sé sin ann. Má bhreathnaím air, agus is le meas a deirim é seo, tá easnaimh, fiú amháin, sa chóras san oideachas Gaeltachta. Tá easnamh treorach ansin agus táimid ag breathnú air sin faoi láthair. Tá an t-ábhar curtha le chéile maidir le treoirlínte óna thaobh sin de, ach tá uirlisí agus acmhainní meastóireachta ann. Mar shampla, tá múinteoirí agus scoileanna taobh thiar dínne agus tá an t-uafás díobh ag déanamh cúrsaí iarchéime agus ag baint máistreachtaí amach sa tacaíocht foghlama agus sna réimsí seo. Is beag trácht a bhíonn ar mhúineadh na Gaeilge, cé go bhfuil aitheanta go bhfuil gach uile scoil sa Stát ag múineadh Gaeilge. B'fhéidir, go meántéarmach, gur chóir breathnú air seo ag an am ceannann céanna, mar táimid scoilte ansin. Tá na múinteoirí sásta agus tuigeann siad anois go bhfuil féidearthachtaí ann tacaíocht a thabhairt do theanga na Gaeilge, gur féidir leis an dá theanga tacaíocht a thabhairt dá chéile, ach níl a dhóthain comhráite, plé agus tacaíocht á ndéanamh ó thaobh é sin de.