Oireachtas Joint and Select Committees
Wednesday, 21 September 2022
Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community
Díolúintí i leith Staidéar na Gaeilge sa Mheánscolaíocht: Plé
Mr. Julian de Sp?inn:
Níl an réiteach ar fad oibrithe amach ag aon duine nó grúpa fós toisc go bhfuil an-chuid casachtaí ag baint leis agus an-chuid rudaí atá bainteach le hábhar go gcaithfear é a thógáil le chéile. Is é sin an fáth gurb amhlaidh ár moladh, atá Fianna Fáil tar éis aontú leis - bhíomar buíoch den tacaíocht sin i rith an olltoghcháin - maidir leis an bpolasaí don Ghaeilge sa chóras oideachais ó thús go deireadh. Inár dtuairim bealach go bhféadfaí é sin a dhéanamh ná féachaint ar céard eile atá dul ar aghaidh sa tsochaí ó thaobh teangacha nó an Ghaeilge. Is é sin ná an fráma Eorpach a thógáil san áireamh sa chur chuige a bheadh ann amach anseo sna scoileanna. Thabharfadh sé i bhfad Éireann níos mó solúbthacht ó thaobh freastal ar riachtanais na ndaltaí. Is é sin tuairim amháin ar cad a d’fhéadfaí a dhéanamh mar chuid de chur chuige polasaí don réamhscoil go dtí an tríú leibhéal, agus é a bhunú ar an bhfráma.
Mar chuid de sin, ceann de na rudaí is bunúsaí ag an bpointe seo ná gur chóir don Aire, mar atá geallta sa chlár Rialtais go mbeidh a leithéid de pholasaí ann, a fhógairt go bhfuil sí chun tabhairt faoi, chun tús a chur leis an bpolasaí a chur le chéile. An dara rud ná grúpa saineolach a chur ar bun le cabhrú leis an bpróiseas seo a dhéanamh. Ní oideachasóir mé ach bím ag plé le han-chuid daoine a bhíonn ag plé le cúrsaí oideachais. Tá saineolas dochreidte ar fáil chun tabhairt faoi na fadhbanna a bhaineann le cúrsaí Gaeilge agus Gaeltachta.
Feicim ón struchtúr Stáit a cuireadh ar bun chun tabhairt faoi na rudaí seo nach n-oibríonn siad mar atá ann faoi láthair. Sampla de sin ná an rud a tharla leis an CNCM, nó an NCCA, maidir le sonraíochtaí ardteistiméireachta T1 agus T2. Ba phraiseach an moladh a chuir an chomhairle amach le haghaidh comhairliúcháin. Ní raibh tuiscint le léiriú sa mholadh a cuireadh chun cinn. Ní raibh na hoideachasóirí, iad siúd a bhíonn ag plé leis an nGaeilge agus leis an nGaeltacht agus a thuigeann go bhfuil níos mó i gceist ná díreach teanga, ar son moladh an CNCM. Ní hé sin an struchtúr oiriúnach leis seo a chur chun cinn. Ba chóir grúpa saineolach a chur ar bun comhdhéanta de dhaoine cuí ón nGréasán do Mhúinteoirí Gaeilge; ó Ghaeloideachas; ón bhForas Pátrúnachta; agus ó na daoine i Maigh Nuad a bhíonn ag plé leis an bhfráma. Ba chóir na daoine seo ar fad a thabhairt isteach in aon seomra amháin agus a rá leo gurb é an sprioc atá againn ná bealach le dul i dtreo polasaí don Ghaeilge sa chóras oideachais ón réamhscoil go dtí an tríú leibhéal, agus a cheistiú conas a théimid ann agus cad iad na rudaí gur féidir a thabhairt isteach ann. Is é mo thuairim agus tuairim Chonradh na Gaeilge ná go bhféadfaí sin a bhunú ar an bhfráma Eorpach mar go dtugann sé solúbthacht, agus d'fhéadfadh sé freastal ar an-chuid de na daoine atá muid ag caint faoi inniu ó thaobh riachtanais foghlama.
No comments