Aindrias Moynihan (Cork North West, Fianna Fail) | Oireachtas source

Gabhaim buíochas leis an gcoimisinéir as an gcur i láthair agus na tuairiscí éagsúla. Fáiltím roimhe agus roimh a fhoireann. Aontaím go láidir leis an tuairim gur fágadh an Ghaolainn i leataobh le linn na paindéime. Bhí sé ann b’fhéidir nuair a d’oiriúnaigh sé do na comhlachtaí éagsúla. Sheol an tslí inár láimhseáladh an ardteistiméireacht, agus an tairseach ina chomhair an chéad uair, teachtaireacht an-láidir chuig glúin nua Gaeilgeoirí. Cé go ndeachadar ar aghaidh, feabhsaíodh é agus ceartaíodh rudaí níos déanaí sa bhliain, bhí an teachtaireacht soiléir chuig an ghlúin sin go raibh an Ghaolainn san áit thánaisteach.

Nuair a cuireadh an cheist níos luaithe mar gheall ar cheachtanna a fhoghlaim, chuir sé fearg orm a chloisteáil gur bhraith an coimisinéir go dtarlódh an rud ceannann céanna arís. Surely tá ceachtanna éigin foghlamtha ag na heagraíochtaí éagsúla. An iad na gearáin ceannann céanna atá ag teacht isteach chuig an gcoimisinéir anois i mbliana nó an bhfuil difríocht ansin? An bhfuil aon cheacht foghlamtha ag na heagraíochtaí éagsúla? Ní chuireann sé ionadh orm go bhfuil bearnaí ann ach caithfidh go bhfuil solas éigin á lasadh istigh ann.

Luaitear sa tuarascáil bhliantúil go raibh laghdú ar na gearáin a fuarthas anuraidh ach fós bhí thart ar 60% de na gearáin nach rabhthas ábalta fiosrú toisc nach raibh siad ag sárú aon reachtaíocht. Léiríonn sé sin dom go bhfuil bearna idir an tseirbhís atá daoine ag súil leis agus an reachtaíocht nó na riachtanais atá ann.

An bhféadfá aon eolas a thabhairt ar an mbearna sin agus ar na gearáin éagsúla nach raibh oiriúnach nó nach raibh Oifig an Choimisinéara Teanga in ann a fhiosrú mar gheall go raibh siad faoi eagraíocht éigin faoi leith nach bhfuil clúdaithe nó an raibh an deacracht faoin gcur chuige atá ann? Cad go díreach í an chúis atá ann go bhfuil siad fágtha agus nach bhfuil siad oiriúnach?

Maidir leis an tuarascáil faireacháin, luamar na húdaráis áitiúla agus an tslí a bhfuil an liosta de na buachaillí maithe agus de na buachaillí nach bhfuil amhlaidh agus na cailíní atá ag brú ar aghaidh agus iad siúd nach bhfuil á déanamh amhlaidh. Feicim ón liosta go bhfuil foirmeacha iarratais mar cheann de na rudaí móra atá mícheart i measc na húdaráis nach bhfuil ag déanamh go maith. Shamhlóinn go mbeadh an-chuid de na foirmeacha iarratais ag teacht ón Roinn agus go mbeadh an fhoirm chéanna ag gach údarás i gcomhair tithíochta, deontas, tobar uisce agus mar sin de. Cad atá ar siúl ansin? An é go bhfuil cuid de na húdaráis áitiúla ag cur foirmeacha iarratais dá chuid féin le chéile? Cad go díreach atá ar siúl? Cén fáth go raibh an deacracht ag teacht chun cinn chomh minic sin?

Tá dul chun cinn maith á dhéanamh ag Oifig an Choimisinéara Teanga le cúpla comhairle, cosúil le Comhairle Contae Chorcaí, atá sa liosta dearfach. Tá rudaí níos diúltaí i gcás eagraíochtaí eile cosúil le Comhairle Cathrach Chorcaí. An bhféadfadh an coimisinéir eolas a thabhairt dúinn ar na hiarrachtaí agus na deacrachtaí atá tagtha chun cinn maidir leis na grúpaí nach bhfuil ag dul chun cinn?

Mar fhocal scoir, bhí plé maith againn ar an mBille níos luaithe sa bhliain. Táim ag súil go mbeimid in ann brú ar aghaidh leis agus leis na leasuithe. Beidh mé ag déanamh gach iarracht ó mo thaobh agus tá a fhios agam go bhfuil an-chuid de bhaill den choiste seo ag tnúth leis. Beimid ag brú ar aghaidh leis sin go luath.