Mr. Colm Ó Coisdealbha:

Minic go maith is é an sórt taithí atá againn maidir leis na hoifigigh Ghaeilge nó nach mbíonn an oiread sin údaráis acu. Bíonn siad ann le seirbhísí áirithe a chur ar fáil. Bíonn cuid acu dírithe ar aistriúchán, bíonn cuid acu dírithe ar a chinntiú go dtuigeann an eagraíocht cé na dualgais atá le comhlíonadh aici. Cinnte tá ról ag oifigigh Ghaeilge taobh istigh d'aon eagraíocht ní hamháin ó thaobh a chinntiú go bhfuiltear ag cloí le reachtaíocht, ach ó thaobh an Ghaeilge a spreagadh agus a chur chun cinn ó thaobh oiliúna agus na rudaí sin uilig. Ó thaobh seachadadh seirbhísí, ó thaobh seirbhísí a chur ar fáil trí Ghaeilge, áfach, táimid ag moladh maidir leis an gcóras atá ann faoi láthair nach n-oibríonn sé. Caithfear córas eile a dhearadh má tá duine ag iarraidh a chinntiú agus más é an sprioc atá ann go mbeidh breis daoine le Gaeilge ag obair sa tseirbhís phoiblí trí chéile.

I dtús, táimid ag rá, caithfear plean a bheith ann lena rá cérbh iad na seirbhísí atáimid ag iarraidh a chur ar fáil. Ansin, beimid ag rá go gcaithfidh an córas earcaíochta a dhearadh chun an sprioc sin a bhaint amach. An chaoi ina bhfuil sé faoi láthair, ní fhaightear an chreidiúint ná an buntáiste ó thaobh na Gaeilge de, má aithnítear í mar scil atá luachmhar. Ní thagann sé sin go dtí deireadh an phróisis. Dá bhrí sin, tá go leor caillte tríd an bpróiseas sin. Caithfear dul agus córas a dhearadh a chinntíonn go bhfaighfear aitheantas mar gheall go dteastaíonn an scil sin sa státchóras. Má deir an státchóras go dteastaíonn an scil sin uainn, go dteastaíonn na daoine sin uainn, beidh buntáiste le fáil as. Sa chás sin caithfear córas earcaíochta a dhearadh lena chinntiú go n-aithnítear na daoine sin go luath sa phróiseas, go bhfaigheann siad an buntáiste go luath sa phróiseas agus go dtagann siad chun cinn.

Beidh fadhb i gcónaí le sainscileanna. Ní féidir a rá nach mbeidh. Beidh i gcás sainscileanna agus b'fhéidir nach mbeidh duine a bhfuil cumas sa Ghaeilge ar fáil. Tá ceist ansin, céard a dhéanann duine sna cásanna sin? Bheadh muid ag rá sna cásanna sin ba cheart do chomhlacht poiblí a rá gur thriail siad teacht ar dhuine le Gaeilge, gur theastaigh uathu duine le Gaeilge a fháil ach gur theip ar a gcuid iarrachtaí. Táimid in ann an duais a aimsiú. Ba cheart tacaíochtaí teanga a chur ar fáil do na daoine sin gan dabht ach ba cheart ansin chomh maith go mbeadh, go bunúsach, taifead ag an tseirbhís phoiblí ar cá bhfuil na bearnaí. Cá bhfuil na scileanna atá ag teastáil agus an féidir linn aon rud a dhéanamh le teacht i dtír ar na bearnaí sin? An féidir linn oibriú leis na hollscoileanna? An féidir linn rudaí a dhearadh agus a chur chun cinn ó thaobh na scileanna sin a fhorbairt? Tá sé tarlaithe i réimsí eile, teiripeoirí cainte agus an sórt sin rudaí. Chonacthas go raibh deacrachtaí ann agus dearadh córais le dul agus tacú leo le go dtiocfadh daoine chun cinn. Caithfear an tsamhlaíocht sin a bheith ann agus an córas a bheith in oiriúint don sprioc atá á iarraidh a bhaint amach.