Aindrias Moynihan (Cork North West, Fianna Fail) | Oireachtas source

Gabhaim mo bhuíochas leis na finnéithe as an gcur i láthair. Tá an-chuid eolais ansan in aon ghuth amháin. Ó shin, leis na gceisteanna eile, tá roinnt soiléiriú déanta ar chuid de na h-ábhair a bhí ag cur as dom ann. Tá sé soiléir go bhfuil an-chuid go bhféadfaí a bheith á dhéanamh agus go mbeadh carn maith airgid ag teastáil chun é sin a chur i bhfeidhm. Cuireann sé saghas ionadh is dócha ar dhaoine nach bhfuil an conradh ag lorg an méid is a bhíodh aige cheana féin. Is dóigh liom gur sin uirlis nó buntáiste mór atá ag an gconradh agus é ag dul ag lorg airgid agus é sin €5 mhilliún níos lú ná mar a bhí i 2007.

Teastaíonn uaim díriú ar chúpla rud. An chéad rud ansan ná Acht na dTeangacha Oifigiúla agus an Bille nua. B'fhéidir go bhfuil rudaí gur aithníodh ón Acht deireanach nach bhfuil ann nó rudaí san Acht deireanach nach bhfuil á gcur i bhfeidhm. B'fhéidir go bhfuilid ann cheana féin agus go gcaithfí scaoileadh leis iad a chur i bhfeidhm i gceart. An bhfuil eagrais ag cur ar fáil scéimeanna nach bhfuil ag leanúint tríd leis na scéimeanna sin a chur i bhfeidhm? Ba chóir anois go mbeadh a lán acu tagtha chuig an tarna scéim Gaolainne. An bhfuil aon athrú idir an chéad scéim agus an dara scéim a bhí acu? D'fhéadfaí rudaí nua ar fad a thabhairt isteach san Acht.

Ba mhaith liom roinnt soiléiriú a fháil ar an tacaíocht don teaghlach atá luaite. Do bhíodh an scéim labhartha Gaolainne, na deontais tithíochta, scoláireachtaí tríú leibhéal agus go leor eile mar sin ann. An é sin an saghas tacaíochta atá in aigne ag an Uasail de Spáinn? An bhféadfadh sé é sin a shoiléiriú? Cad atá in aigne aige ansan? Do bhíodh an-thairbhe sna scéimeanna sin cheana féin agus bhí folúntas mór ann nuair a chuadar san.

Maidir leis an pleanáil teanga, tá roinnt de na scéimeanna atá ag bogadh ar aghaidh ag déanamh na pleanáil teanga agus is baolach go bhfuil airgead suarach ar fad ar fáil - b'fhéidir €10,000 i gcomhair chuid de na pleananna. An é chun an plean a chur i bhfeidhm nó a tharraingt le chéile atá siad dírithe? Fiú mar atá sé, tá an-bhrú ar chuid de na grúpaí sin, leis na hacmhainní atá curtha ar fáil dóibh, chun iad a chur i bhfeidhm.

Cad é tuairim an Uasail de Spáinn maidir leis an airgead a chuirtear ar fáil sna Gaeltachtaí agus an tslí a scaipfí amach é?

Tá na catagóire A, B agus C leagtha síos i gcomhair na district electoral divisions, DED, éagsúla. Braithim nach bhfuil sé sin ag cur pobal san áireamh. Sílim go mbeadh na DEDs ag scoilt pobal, nach mbeadh pobal ábalta catagóir A a bhaint amach agus nach bhfuil sé sin á aithint nuair atá pobail scoilte de réir DEDs. Mar shampla, seasann Cúil Aodha amach toisc go bhfuil aithne agam air. Cén sórt slat tomhais gur chóir go mbeadh ann chun an t-airgead agus na háiseanna a scaipeadh amach?

Baineann mo phointe deireanach le múinteoirí, rud a luaigh an tUasal de Spáinn, go háirithe múinteoirí ag teacht isteach i scoileanna. Toisc go bhfuil ról na scoileanna chomh tábhachtach, an bhféadfadh - agus b'fhéidir gur tríd Bille nua nó tríd an coiste oideachais a rachadh sé seo - an staffing schedule a bheith difriúil i scoileanna Gaeltachta i gcomparáid le scoileanna laismuigh den Ghaeltacht, go háirithe toisc gur scoileanna beaga go leor acu? Ó thaobh líon na ndaltaí, dá gcaillfí cúigear acu agus dá dtiocfadh seisear nó seachtar an bhliain ina dhiaidh, bheadh éifeacht mhór aige sin ar scoil bheag, bheadh líon na múinteoir ag teacht agus ag imeacht níos mó agus bheadh éifeacht níos mó aige ar scoileanna Gaeltachta agus Gaeilge. Cad é tuairim an fhinné ar sin? An féidir é sin a thabhairt isteach faoi scáth an Achta nó an mbeadh tairbhe ann? An bhfuil aon smaoineamh ag an Uasal de Spáinn ar na heisceachtaí nó na exemptions don ardteist atá á lorg ag a lán daoine i meánscoileanna? An bhfuil tuairim aige ar sin?