Oireachtas Joint and Select Committees

Thursday, 22 September 2016

Joint Standing Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Islands

Cur Chun Cinn agus Cothú na Gaeilge: Conradh na Gaeilge

2:15 pm

Mr. Julian de Spáinn:

B'fhéidir go mbeidh an tUasal Mac Fhlannchadha in ann labhairt beagáinín níos mó faoi na catagóire sa Ghaeltacht agus faoi na scoileanna sa Ghaeltacht freisin. Glacaim leis go dtagann cuid mhaith de sin faoin bpolasaí oideachais Gaeltachta atá á chur le chéile faoi láthair agus nach bhfuil foilsithe go fóill. Tá sé thar am go mbeadh sé foilsithe. B'fhéidir go ndéarfaidh an tUasal Mac Fhlannchadha cúpla rud ar sin.

Mar a dúirt an Teachta Moynihan, d'aithin Conradh na Gaeilge na rudaí nach raibh san Acht trí bhreathnú ar áiteanna eile. Bhreathnaíomar ar an mBreatain Bheag, ar Cheanada agus ar thíortha eile maidir le dea-chleachtais agus eile. Freisin, d'aithníomar roinnt de na fadhbanna a bhí ag teacht chun cinn mar gheall ar chur i bhfeidhm an Achta mar atá sé faoi láthair, ar nós na scéimeanna. Cheana féin tá sé tosaithe - nuair atá grúpa éigin ar scéim 2 nó 3 - go bhfuil siad ag rá go gcuirfear é i bhfeidhm díreach má tá na hacmhainní ar fáil. I scéimeanna áirithe, tá rudaí á ghearradh amach a bhí geallta sna scéimeanna roimhe sin. Sílim go bhfuil sé sin ag déanamh lagú iomlán ar an gcóras a bhí le bheith i bhfeidhm. Ceann de na leasuithe atá ag teastáil san athchóiriú ar Acht na dTeangacha Oifigiúla ná nach mbeadh aon ghrúpa in ann an rud atá aontaithe cheana féin a lagú nó a chur siar. Is rud bunúsach é sin go gcaithfear a chur i bhfeidhm.

Maidir leis an Roinn Oideachais agus Scileanna, scoláireachtaí d'ábhair mhúinteoirí sna Gaeltachtaí agus eile, aontaímid go huile is go hiomlán gur chóir go mbeadh an Roinn ag glacadh leis an gcúram sin ionas go bhfuil sé mar dhlúthchuid den traenáil a bhíonn ar siúl ag na múinteoirí. An fáth nach bhfuileamar ag caint faoi an-chuid de na rudaí sin inniu ná, mar a mhol an Teachta féin, gur chóir go mbeadh an coiste oideachais ag pléigh le cuid mhaith de na rudaí seo freisin. Tá súil againn na héilimh sin a chur os comhair an choiste oideachais chomh maith. Cinnte, tá an ceart ag an Teachta Moynihan go mbaineann sé le hábhair.

Maidir le pleanáil teanga sa Ghaeltacht, tá lán-cheart ag an dTeachta go bhfuil an t-airgead atá curtha ar fáil do na grúpaí éagsúla chun an pleanáil a dheánamh, chomh maith leis an airgead a chuirtear ar fáil ionas gur féidir leo feidhmiú a dhéanamh ar na pleananna, suarach. Tá sé sin mar cheann de na croí-rudaí atá sa phlean infheistíochta atá luaite againn: go mbeadh buiséad ceart ag gach grúpa atá ag dul i mbun na pleanála teanga chun gur féidir leo duine a fhostú agus cisteoir a bheith acu ar fad chun an plean a fheidhmiú. Tá sé sin mar bhun-rud atá luaite sa phlean infheistíochta.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.