Catherine Connolly (Galway West, Independent)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

113. To ask the Minister for Education and Skills an aontaíonn sé gur éagóir oideachais é a iarraidh ar dhalta atá chun an scrúdú ardleibhéil mata a dhéanamh i nGaeilge i mí an Mheithimh seo chugainn, i ndiaidh a bheith ag staidéar mata trí Ghaeilge ón gcéad bhliain ar aghaidh i nGaelcholáiste Lú, Dún Dealgan, iompú ar an mBéarla chun an scrúdú sin a dhéanamh; agus an ndéanfaidh sé ráiteas ina thaobh. [37827/19]

Joe McHugh (Donegal, Fine Gael)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

Mar is eol don Teachta, tá an Grúpa Stiúrtha maidir le Soláthar Múinteoirí, faoi chathaoirleacht Ard-Rúnaí mo Roinne, ag breithniú na saincheisteanna a mbíonn tionchar acu ar sholáthar múinteoirí i roinnt réimsí polasaí. Tá an Grúpa ag déanamh maoirseachta ar chur i bhfeidhm an Phlean Gníomhaíochta do Sholáthar Múinteoirí, a d’fhoilsigh mé i mí na Samhna 2018. Agus é ag tabhairt faoina chuid oibre, tá aird ag an nGrúpa ar an riachtanas nach mór do gach duine ar mian leis bheith ag múineadh i scoil aitheanta na caighdeáin chláraithe ghairmiúla agus na critéir arna leagan amach ag an gComhairle Múinteoireachta a chomhlíonadh. Is í an Chomhairle an comhlacht rialála gairmiúil do ghairm na múinteoireachta. Tá súil agam a bheith in ann tuilleadh beart chun tacú leis an soláthar múinteoirí a fhógairt sna míonna amach romhainn.

Tugadh isteach roinnt beart a thacaíonn leis an soláthar múinteoirí do scoileanna Gaeilge mar chuid de chur i bhfeidhm an Pholasaí don Oideachas Gaeltachta 2017-2022. Áirítear orthu sin an Mháistreacht san Oideachas (M.O.) nua trí mheán na Gaeilge do mhúinteoirí bunscoile agus iarbhunscoile, príomhoidí ina measc, ar cuireadh tús léi in 2018 i gColáiste Mhuire gan Smál agus an Baitsiléir Oideachais (B.O.) 4 bliana nua trí mheán na Gaeilge do mhúinteoirí bunscoile ar cuireadh tús leis in 2019 in Institiúid Oideachais Marino. Leis na cláir nua sin, déantar soláthar do suas le 60 áit nua gach bliain d’oideachas múinteoirí trí mheán na Gaeilge. Cuireadh foireann bhreise ar fáil don chlár Máistir Gairmiúil san Oideachas (MGO) in Ollscoil na hÉireann, Gaillimh chun an soláthar múinteoirí iarbhunscoile atá in ann oideachas ardchaighdeáin trí mheán na Gaeilge a chur ar fáil in ábhair éagsúla.

 Maidir leis an Ardteistiméireacht, beidh mar rogha ag iarrthóirí, mura luaitear a mhalairt, freagra a thabhairt i nGaeilge nó i mBéarla, ach amháin i gcás na n-ábhar Gaeilge agus Béarla, agus i gcás ábhair teangacha eile áit a dtugtar treoir an sprioctheanga a úsáid.

 Tabharfar leaganacha Gaeilge nó Béarla de na páipéir scrúdaithe d’iarrthóirí de réir mar a chuireann siad in iúl ar a bhfoirmeacha iarratais. Ní thugtar ach an leagan Gaeilge den pháipéar scrúdaithe (mar réamhshocrú) d’iarrthóirí a thugann le fios sa phróiseas iarratais ar scrúdú go mbeartaíonn siad freagra a thabhairt i nGaeilge. Féadfaidh an Feitheoir an leagan Béarla a thabhairt don iarrthóir freisin ina dhiaidh sin ach é a iarraidh.

 Ach an páipéar a chur ar fáil sa dá theanga, tugtar deis dóibh a sheiceáil gur bhain siad an chiall cheart as aon cheist a gcuirtear orthu trí bhíthin comparáid a dhéanamh leis an gceist ar an bpáipéar sa teanga eile.

 D’fhéadfaí marcanna breise a thabhairt d’iarrthóir a thugann freagra i nGaeilge sa scrúdú scríofa sna hábhair éagsúla, i dteannta na marcanna a gnóthaíodh san ábhar.

Ní bhfaighidh iarrthóirí a thugann cuid den fhreagra i nGaeilge agus cuid eile i mBéarla aon mharcanna breise.

Catherine Connolly (Galway West, Independent)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

114. To ask the Minister for Education and Skills an bhfuil sé sásta leis na struchtúir sa Roinn a bhaineann le hAonaid Ghaeilge dara leibhéal; an bhfuil sé sásta gníomhú chun go gcuirfear struchtúir nua i bhfeidhm; agus an ndéanfaidh sé ráiteas ina thaobh. [37828/19]

Joe McHugh (Donegal, Fine Gael)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

Sa phlean gníomhaíochta don Straitéis 20 bliain don Ghaeilge 20180-2022, tá an Roinn Oideachais agus Scileanna ina príomheagraíocht don ghníomh maidir le deiseanna a chur ar fáil chun tacú le leathnú an oideachais trí mheán na Gaeilge i gceantair lasmuigh den Ghaeltacht sa chomhthéacs a bhaineann le 42 scoil nua a bhunú sa tréimhse 2019-2022. I dtaca leis sin, tugtar aird ar sholáthair an oideachais trí mheán na Gaeilge mar chuid den phróiseas nua maidir le pátrúnacht scoile agus Gaelscoileanna á mbunú ag leibhéal na bunscoile agus Gaelcholáistí agus Aonaid Lán-Ghaeilge á mbunú ag leibhéal na hiar-bhunscoile. 

Tar éis an fhógra i mí an Aibreáin 2018 go raibh 42 scoil nua le bunú idir 2019 agus 2022, d'fhorbair mo Roinnse Córas nua um Phróiseáil Phátrúnachta ar Líne, ar córas é a chuireann eolas oibiachtúil ar fáil agus a cheadaíonn do thuismitheoirí a roghanna maidir le pátrúnacht agus teanga teagaisc a léiriú, i.e. Gaeilge nó Béarla, sna scoileanna nua sin.   Tá roghanna na dtuismitheoirí, chomh maith le ceisteanna amhail méid na héagsúlachta a bhaineann leis an soláthar i gceantar (lena n-áirítear an soláthar trí mheán na Gaeilge) thar a bheith tábhachtach sa phróiseas cinnteoireachta agus chun a chinneadh an mbeadh scoil ag leibhéal na hiar-bhunscoile in Gaelcholáiste nó, más scoil í ina ndéanfar an teagasc trí mheán an Bhéarla, an gcuirfí aonad Lán-Ghaeilge nó “Aonad” san áireamh sa scoil.  

Tá líon d’Aonaid Lán-Ghaeilge ag feidhmiú in iar-bhunscoileanna in ndéantar an teagasc trí mheán an Bhéarla ar fud na tíre.  Baineann éagsúlacht le méid na nAonad Lán-Ghaeilge sin ag brath ar chúinsí áitiúla.  Déanann an húdaráis scoile ábhartha bainistiú ar na socruithe maidir le teagasc agus foghlaim na scoláirí in Aonad agus maidir leis na struchtúir eagraíochtúla laistigh den scoil. Tá an méid a thumtar na scoláirí sa Ghaeilge in Aonaid ag brath ar roinnt tosca gaolmhara amhail an tacaíocht ó bhainistíocht na scoile atá mar óstach aige, leibhéal an éilimh ar oideachas trí mheán na Gaeilge, fáil a bheith ar áiseanna cuí sa scoil agus ar mhúinteoirí le saineolas. Tá sé de chead ag údaráis scoile teagmháil a dhéanamh leis na Rannóga ábhartha i mo Roinnse de réir mar is gá maidir leis na haonaid Lán-Ghaeilge sin.

Bhí teagmháil ag mo Roinnse le páirtithe leasmhara i dtaca le hAonaid a fhorbairt agus leanfar de theagmháil den chineál sin.  Cuirfear aon eolas ábhartha a eascróidh as an athbhreithniú ar sholáthar sa dá Aonad atá cheana féin in iar-bhunscoileanna sa Ghaeltacht san áireamh in obair na Roinne i dtaca leis sin.

Maidir le hAonaid Lán-Ghaeilge atá ann cheana féin, más rud é go dtagann méadú ar an rollachán agus ar an aschur ó aon bhunscoileanna Lán-Ghaeilge i gceantar chuig leibhéal ina mbeadh cúis mhaith le haistriú chuig Gaelcholáiste aonair, bheadh an Roinn toilteanach breithniú a dhéanamh ar chás a dhéanfadh pátrún na scoile chun aistriú ó Aonad go dtí Gaelcholáiste.