Rónán Mullen (Independent) | Oireachtas source

Tacaím leis an moladh seo. Tá sé ciallmhar. Tá dul chun cinn á dhéanamh leis an mBille seo chomh fada agus a bhaineann sé le gach rud, i ndáiríre, agus chomh fada agus a bhaineann sé leis na spriocanna maidir le hearcaíocht don tseirbhís phoiblí, leis an bplean náisiúnta le bheith á mholadh agus gach rud mar sin. Ní féidir dul chun cinn a dhéanamh, áfach, mura bhfuil spriocdhátaí soiléire ann. Ní féidir dul chun cinn a dhéanamh má tá gealltanais ann ach mura bhfuil spriocdháta soiléir i gceist leo.

Léiríonn sé cé chomh ciallmhar agus atá an moladh seo, is é sin nach mbeadh an dáta cuí níos déanaí ná an 31 Nollaig 2030. Má amharcaimid ar mhíreanna 18E(a) agus 18E(b) anseo sa Bhille atá á leasú, níl leasú molta le 18E(a) toisc go mbaineann sé leis an nGaeilge a bheith mar theanga oibre sna hoifigí. Is é an fáth nach bhfuil moladh anseo le go mbeadh spriocdháta áirithe aige sin ná go bhféadfadh go dtiocfadh sé sin salach ar chearta daoine atá ag obair sna hoifigí seo cheana féin. Is cinnte, má tá daoine ann nach bhfuil in ann a chinntiú gurb í an Ghaeilge an teanga oibre sna hoifigí, d'fhéadfadh sé go dtiocfadh sé salach orthu siúd dá mbeadh a leithéid de spriocdháta ann.

Ní mar sin atá sé i gcás fhomhír (b) an leasaithe, mar is éard a bhfuilimid ag caint faoi ansin ná go mbeadh dáta socraithe faoina mbeadh gach seirbhís atá á soláthar ag eagraíocht phoiblí nó aicme eagraíochtaí poiblí laistigh de limistéir phleanála teanga Ghaeltachta curtha ar fáil trí mheán na Gaeilge agus gur féidir spriocdhátaí difriúla a bheith ann maidir leis na limistéir éagsúla. Tá sé ciallmhar go mbeadh spriocdháta ansin mar nach dtagann sé agus nach bhféadfadh sé teacht salach ar aon cheart oibre ná aon oibrí atá ann cheana féin. Tá sé chomh lárnach sin. Is é seo croílár an Bhille, go pointe áirithe, go bhfuilimid ag caint ar sheirbhísí sa Ghaeltacht ag comhlachtaí agus eagraíochtaí poiblí a bheith curtha ar fáil trí mheán na Gaeilge. Tá sé chomh lárnach sin gur féidir leis an spriocdháta a bheith ann agus gur chóir go mbeadh sé ann. Tá an dualgas ar an Aire an dáta a aimsiú agus a fhógairt agus nach féidir leis a bheith níos déanaí ná an dáta sin i 2030. Tá sé ciallmhar ansin. Ní thagann sé salach ar aon cheart oibrithe sna comhlachtaí poiblí. Is é sin an fáth gur chóir glacadh leis an spriocdháta díreach sin.

Tá sé intuigthe go maith cén fáth nach bhfuil sé ann i gcás 18E(a), mar go bhféadfadh sé teacht salach ar chearta daoine atá ag obair sa tseirbhís phoiblí cheana féin, ach ní mar sin atá sé i gcás 18E(b). Mholfainn, mar sin, go nglacfaí leis an leasú seo.