Dara Calleary (Mayo, Fianna Fail) | Oireachtas source

Gabhaim buíochas le gach Teachta a bhí páirteach sa díospóireacht. Tá sé iontach, caithfidh mé a rá. Is cuimhin liom nuair a bhí an díospóireacht le haghaidh an tAcht Oifigiúil nach raibh ach triúr nó ceathrar ann le hé a spreagadh. Tá na guthanna go léir anseo anocht. Luaigh an Teachta Pat the Cope Gallagher, agus bhí mé ag cuimhneamh ar, an t-iarAire, Donncha Ó Gallchóir, agus an obair a rinne sé ó bunaíodh an t-údarás agus an chéad toghchán ag an am sin. Is laoch mór é domsa go pearsanta agus laoch mór don Ghaeilge. Cuimhnímid air anocht.

Maidir leis na leasuithe, tá scileanna áirithe riachtanacha mar a bhaineann sé le boird Stáit agus go deimhin le bord Údarás na Gaeltachta. Ní amháin gur bord toghcháin é nó bord áitiúil, is bord Stáit é freisin. Tá sé tábhachtach cuimhneamh air sin. Tugann meascán de bhaill tofa agus baill ceaptha deis chinntiú go bhfuil meascán ábhartha ar an mbord ó thaobh scileanna, taithí san eolas agus iomaíocht de. Tá daoine ag iarraidh go mbeidh daoine breise ar an mbord, ach leis an gcumhacht sin chun daoine a cheapadh, beimid in ann na fadhbanna sin a réiteach. Ós rud é gur bord Stáit atá ann, tá cúrsaí san eolas agus scileanna an-tábhachtach freisin.

An uair dheireanach a reáchtáladh comórtas le haghaidh bord an t-údarás, bhí scileanna áirithe san áireamh nár mhór d'iarrthóirí taithí a léiriú iontu. Is iad na scileanna a bhíonn san áireamh ná, gan dabht, cur chun cinn sa Ghaeilge agus pleanáil teanga, forbairt fiontraíochta agus cruthú fostaíochta, forbairt pobail agus cur chun cinn na n-ealaíon, agus rialachas corparáideach. Bhí cáilíochtaí i réimse bainistíochta le boird Stáit cosúil le gnó, bainistíocht, bainistíocht airgeadais nó cuntasaíochta, pleanáil teanga nó forbairt pobail san áireamh chomh maith mar scileanna inmhianaithe. Ní bealach gur féidir na scileanna sin a chinntiú is ea comhlachtaí a bheith ceaptha ag an Aire. Mar gheall ar cé chomh tábhachtach is atá na scileanna sin, ní féidir liom ghlacadh leis an leasú seo.

Tá cúpla rud le rá agam faoi na leasuithe atá curtha ar leataobh. Beidh deis ag éirí as gach ceantar Gaeltachta dul san iomaíocht maidir le toghchán agus comórtas poiblí mar a bhaineann sin le bord an údaráis. Aontaím go mór leis an Teachta Ó Muirí go bhfuil sé tábhachtach go mbeadh bord ann agus gur rud tábhachtach é go mbeadh toghchán ann. Go pearsanta, ní aontaím go gcaithfidh sé a bheith tabhartha ionas go mbeidh sé éifeachtach agus le cothromaíocht a fháil chun go mbeidh éifeachtacht ann agus go mbeidh guth ann, ní hamháin do gach ceantar, ach do na Gaeltachtaí ar fad.

D'fhéadfaí déileáil go cuí le saincheisteanna ionadaíochta ar son na n-oileáin trí na coistí réigiúnacha, mar go rachaidh na coistí seo i ngleic le míbhuntáistí tíreolaíochta a fheictear laistigh de chontaetha nach mbaineann le muintir na n-oileán a mhaolú. Bhí leasú Uimh. 3 ag díriú ach go háirithe ar chúrsaí na n-oileán. Leagann na coistí réigiúnacha tábhacht ar deis a thabhairt do mhuintir na n-oileán bheith ann. Tugann daoine ceaptha deis chomh maith do dhaoine as na n-oileán. Tá sé tábhachtach go mbeidh deis agam caint faoi cé chomh tábhachtach is a bheidh na réigiúin freisin. Beidh seans againn filleadh ar sin ar ball.

Maidir leis na scileanna, caithfimid cuimhneamh gur bord Stáit atá ann freisin. Tá obair le déanamh mar gheall gur bord Stáit atá ann. Tá gá go mbeidh scileanna áirithe ar an mbord chun an obair sin a dhéanamh. Freisin is gá Gaeilge a bheith ag iarrthóirí agus fonn don Ghaeilge freisin. Beimid ag teacht ar ais go dtí cúrsaí tithíochta. Tá sé tábhachtach cuimhneamh ar na scileanna agus go mbeidh deis ag an Aire ag an am, ní amháin mise ach cibé duine a bheidh mar Aire ag an am, daoine a phiocadh le tabhairt ní amháin go dtí an Ghaeltacht ach go dtí pobal na Gaeilge freisin.

See this speech in context