Peadar Tóibín (Meath West, Aontú) | Oireachtas source

Cuirim fáilte roimh an mBille seo. Is deas an rud é an Bille a fheiceáil. Bhí m’ainm ar Bhille cosúil leis seo roimhe seo freisin. Is iontach an rud é go mbeidh guth na Gaeltachta le cloisteáil arís istigh go daonlathach san údarás. Tá sé sin an-tábhachtach ar fad. Tá níos mó eolais ag muintir na Gaeltachta ná aon duine eile mar gheall ar na dúshláin atá os a gcomhair agus na deiseanna atá ann dóibh freisin. Tá sé dochreidte gur baineadh an guth sin uathu mar gheall ar an easpa daonlathais atá sa chóras anois.

Caithfidh muid a bheith ionraic freisin. Tá deacrachtaí ollmhóra ag na Gaeltachtaí. Dúirt mé cheana nach bhfuil ach 500 páiste sa Ghaeltacht idir a trí is ceithre bliana d’aois a labhraíonn an Ghaeilge lá i ndiaidh lae. Is líon an-bheag é sin. Taispeánann sé cé chomh deacair is atá todhchaí na Gaeltachta mar gheall ar phobal Gaeilge a labhraíonn í gach lá.

Tá deiseanna ann do gach aon Ghaeltacht. Tá deiseanna agus dúshláin difriúla i gceist dóibh. Ba cheart go mbeadh ionadaí ag gach ceann de na Gaeltachtaí sin istigh san údarás as seo amach. Dúirt mé leis an Aire cheana, agus sheol mé ríomhphost chuige ar an ábhar seo. Dúirt sé liom teacht ar ais chuige tar éis shaoire Lá Fhéile Pádraig agus sin atá mé á dhéanamh anois. Is Gaeltachtaí iad Ráth Chairn, An Rinn agus Baile Bhuirne atá in aice le bailte móra. Tá daoine sna bailte móra sin atá ag iarraidh a gcuid páistí a thógáil le Gaeilge agus tá talamh chun tithe a thógáil iontu le go mbeidh daoine in ann bogadh chucu agus a gcuid clann a thógáil go hiomlán i nGaeilge.

Bhí na heagraíochtaí a bhaineann leis an nGaeilge os comhair na Dála inniu ag léiriú cé chomh deacair is atá rudaí dóibh anois mar gheall ar an easpa maoinithe atá ag teacht ó Fhoras na Gaeilge. Níl aon dul chun cinn tagtha ar an gceist sin ar chor ar bith le 20 bliain, b’fhéidir. Tá sé sin dochreidte. I mo thuairim, tá slite eile gur cheart don Rialtas a úsáid chun maoiniú a thabhairt do na heagraíochtaí sin. Caithfidh an maoiniú teacht go luath mar tá go leor dóibh i gcruachás. Caithfidh an Rialtas a bheith sásta an t-airgead a thabhairt do na heagraíochtaí sin chun go mbeidh siad in ann feidhmiú amach anseo romhainn.

Ba mhaith liom go mbeadh an tAire oscailte don chur chuige atá ag an Teachta Ó Snodaigh istigh anseo go mbeadh daoine ón Ghaeltacht tofa ar an mbord agus nach mbeidh an tAire ag ceapadh cúigear, seisear nó cibé uimhir atá ann as seo amach.

See this speech in context