Dáil debates

Wednesday, 26 March 2025

Údarás na Gaeltachta (Amendment) Bill 2024: Céim an Choiste

 

10:35 am

Photo of Conor McGuinnessConor McGuinness (Waterford, Sinn Fein) | Oireachtas source

Ar an gcéad dul síos, tuigim go bhfuil leasuithe Uimh. 1 agus Uimh. 3 as ord. Ní aontaím leis an gcinneadh sin, ar ndóigh. Mar dhuine atá ag cur faoi i gceantar Gaeltachta agus mar dhuine, roimh dom bheith i mo Theachta Dála, a bhí i mo chomhairleoir ag déanamh ionadaíochta ar cheantar Ghaeltachta, tá a fhios agam go bhfuil an t-éileamh ann ón bpobal go mbeadh Údarás na Gaeltachta iomlán daonlathach. Tá sé sin againn sna comhairlí áitiúla - déanaim tagairt anseo do leasú Uimh. 2 - agus níl an tAire tithíochta ag iarraidh go mbeadh cead aige nó aici comhairleoirí a cheapadh ar na húdaráis áitiúla.

Ní fheictear dom go bhfuil aon mhaitheas, aon chúis nó argóint á dhéanamh ag aon duine, nó aon éileamh á dhéanamh ag aon duine, go mbeadh an tAire in ann comhaltaí boird a cheapadh ar an údarás nuair atá an t-éileamh a bhí á dhéanamh i gcónaí - ag daoine ó gach páirtí agus daoine neamhspleácha - go mbeadh toghchán tagtha thar n-ais agus go mbeadh iomlán na gcomhaltaí boird tofa ag muintir na Gaeltachta. Tá seanphrionsabal ann i dtaobh cúrsaí daonlathais go mbeadh na daoine atá ag déanamh na gcinntí tofa agus freagrach do na daoine atá á roghnú agus sílim go bhfuil orainn freastal ar an mbunphrionsabal sin agus muid ag déileáil leis seo. Cinnte, thar cheann Gaeltacht na nDéise, is é sin an t-éileamh atá againn i bPort Láirge. Ach ag caint le daoine i gceantracha Gaeltachta eile ar fud fad na tíre seo, an t-éileamh atá acu ná go mbeadh an struchtúr nua daonlathach seo iomlán daonlathach mar bhunphrionsabal. Is é sin an fáth go raibh leasú Uimh. 1 leagtha síos. Is é sin an fáth go rabhamar ag iarraidh i bhfad níos mó comhaltaí boird a bheith ainmnithe anseo le leasú Uimh. 1 atá as ord, ionas go mbeadh deis ag na ceantracha Gaeltachta a rogha daoine a thoghadh ar an mbord seo ionas gur féidir tuairimí níos leithne a fháil. Mar shampla, b'fhéidir go mbeadh beirt tofa ó Ghaeltacht na nDéise. Is ceantar beag ach ceantar an-tábhachtach é. Is cuid do chroílár Ghaeltacht na hÉireann é, an t-aon ceantar Gaeltachta ina bhfuil líon na gcainteoirí laethúla taobh amuigh den chóras oideachais tar éis fás thar tréimhse dhá dhaonáireamh, atá ag dul i gceart agus áit a bhfuil an-chuid gá le fostaíocht, le tithíocht agus le rudaí den tsaghas sin. Táimid ag moladh go mbeadh an deis acu beirt a toghadh agus ceantracha eile chomh maith. Táimid ag lorg an daonlathas is mó gur féidir linn a bhaint amach anseo agus an ionadaíocht. Is é sin an fáth go bhfuil an leasú curtha síos againn.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.