Dáil debates
Wednesday, 26 March 2025
Údarás na Gaeltachta (Amendment) Bill 2024: Céim an Choiste
10:25 am
Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source
Tairgim leasú Uimh. 2:
Ar leathanach 11, líne 16 a scriosadh.
Ní thuigim i gceart an fáth go bhfuil leasú Uimh. 1 as ord. Tuigim ach bíonn an argóint seo agam de shíor. Bíonn sé an-deacair dúinn ar an taobh seo den Teach aon rud a chur chun cinn atá ag iarraidh cuidiú leis an bpobal, nó fiú cuidiú leis an Rialtas sa chás seo, má tá muirear ar ioncam i gceist. Déanann sé seo deacair dúinn. Sa chás seo táimid nó bhíomar ag iarraidh a dhéanamh cinnte de go raibh ionadaithe ó thoghcháin i gceantair bhreise i gceist agus tiocfaidh mé ar ais chuige sin arís. Is é sin leasú Uimh. 1 agus táimid ag déileáil leis an alt i gcoitinne.
Sa chás seo, táimid ag plé le leasú Uimh. 2 agus is é an rud atá i gceist anseo ná go scriosfaimid an méid atá ar leathanach 11, áit a deir sé go mbeadh sé chomhalta á gceapadh ag an Aire. Táim agus ár bpáirtí i gcoinne an sórt ceapacháin seo. Táimid in ainm is a bheith ag dul i dtreo an daonlathais maidir le hÚdarás na Gaeltachta agus is é an tuairim atá agamsa ná gur chóir go mbeimid ag déanamh cinnte de go mbeadh gach uile baill do bhord Údarás na Gaeltachta tofa agus ansin go mbeimis ag rá gurb é seo an daonlathas sna ceantair sin mar go mbeadh siad ag déanamh an rogha agus ní mise agus ní an tAire. Níl a fhios agam an bhfuil an tAire ina chónaí sa Ghaeltacht; níl cónaí orm sa Ghaeltacht. Is an gnáthphobal a bheadh ag déanamh an rogha sin díreach mar atá á dhéanamh ag na comhairlí contae timpeall na tíre agus i dTithe an Oireachtais; an pobal a dhéanann an rogha.
Cuirfimid muinín sa phobal an rogha ceart a dhéanamh. Uaireanta, déanann siad an rogha mícheart. I dtuairim an Aire, b’fhéidir go ndéanann siad an rogha mícheart uaireanta eile ach sa deireadh thiar thall is é sin an daonlathas agus bíonn toghcháin i gceist. Má tá 16 i gceist, is slam mór é sin. Tá an chumhacht i gcónaí – cosúil leis an Seanad i slí amháin – ag an Aire. Ní tromlach atá acu ach is dream mór iad. Sa Seanad, tá 11 duine as 60 roghnaithe ag an Taoiseach. Tá sé seo beagnach ar an scála céanna le beagáinín níos mó. Bheadh breis is 35% dóibh siúd a bheadh ar an mbord seo roghnaithe ag an Aire. Is é sin an fáth sa leasú nach bhfuil glactha leis go raibh muidne ag rá gur chóir go mbeadh méadú. Bhíomar ag rá go mbeadh bord níos mó ná deichniúr ann agus go mbeadh daoine as gach uile carn den Ghaeltacht. Bhí sé leagtha síos cé mhéid comhalta as gach uile chuid den tír. Mar a dúirt mé tá an leasú as ord. Tiocfaidh mé ar ais chuige mar táimid ag déileáil leis i gcoitinne, ach bhí sé sin níos daonlathaí agus dírithe ar na pobail. Ní mise amháin atá á rá seo. Rinneamar déileáil leis seo i gComhchoiste na Gaeilge, na Gaeltachta agus Phobal Labhartha na Gaeilge go mion. Bhí cruinnithe againn agus bhí a lán daoine os ár gcomhair ag tabhairt a gcuid tuairimí. Níor aontaigh gach duine lena chéile ach bhí moltaí ann gur chóir go mbeadh muid ag bogadh níos mó i dtreo comhaltaí a bheith tofa seachas a bheith roghnaithe ag Aire.
No comments