Jen Cummins (Dublin South Central, Social Democrats) | Oireachtas source

Táim an-sásta cúpla focal a labhairt ar Sheachtain na Gaeilge. Tá mé ag foghlaim Gaeilge since July 2023. Bhí mé sa Ghaeltacht in Oideas Gael i nGleann Cholm Cille i gContae Dhún na nGall. Bhí an-craic againn. Níl mé ábalta a lán Ghaeilge a labhairt ach táim ábalta í a thuiscint. Nuair a bhí mé elected, rinne mé cúrsa Gaeilge online. Tá na ranganna go hiontach. Táim ag léamh an leabhar Beidh tú Alright: An Irish Language Journey le Joe McHugh, a bhí mar Aire Stáit na Gaeilge nuair nach raibh a lán Gaeilge aige. Nuair a dúirt daoine “Aire gan teanga, Aire gan clue”, thosaigh sé ag foghlaim Gaeilge. Cúpla bliain níos déanaí, tá Gaeilge líofa aige.

Mar sin, cad é an scéal leis an nGaeilge? Cén fáth nach bhfuil daoine ábalta Gaeilge líofa a labhairt? Bíonn muid ag foghlaim Gaeilge ar scoil ar feadh ocht mbliana sa bhunscoil agus cúig nó sé bliana sa mheánscoil. Ní mór teanga bheo a labhairt agus a chloisteáil. An bealach is éasca do go leor daoine teanga a fhoghlaim ná í a chloisteáil, agus ansin tar éis tamaill a bheith in ann abairt nó dhó a shreangú le chéile agus an duine atá ag labhairt leo a thuiscint. Cuidíonn an buzz sin le forbairt fhoghlaim na teanga ó bhéal. Caithfimid cinntiú go bhfuilimid ag forbairt cumas cainte go leanúnach inár scoileanna. Ciallaíonn foghlaim teanga go bhfoghlaimíonn an duine scileanna praiticiúla chun cumarsáid a dhéanamh sa teanga sin. Sílim go gcuirfeadh úsáid TEG inár gcóras oideachais leis seo. Úsáideann na Gearmánaigh an Sprachdiplom agus úsáideann na Francaigh scrúdú DELF. Chinnteodh an córas TEG atá aitheanta go hidirnáisiúnta go mbeadh líofacht sa teanga.

Gné eile den chaoi a bhfoghlaimímid teanga go fírinneach is ea foghlaim faoin bhfilíocht, faoi na scéalta agus faoin stair chultúrtha trí Ghaeilge. Ba cheart é seo a chosaint inár gcóras oideachais. Tá áilleacht ár dteanga feicthe againn in úsáid sa scannán “An Cailin Ciúin” agus freisin i gceol Kneecap. Tá an ghluaiseacht teanga seo ag scaipeadh ar fud na cruinne. Tá ardú feicthe againn freisin ar líon na ndaoine a fhreastalaíonn ar chúrsaí teanga agus ar an nGaeltacht. Ba cheart tacaíocht agus maoiniú a thabhairt ionas go mbeadh aon duine ar mhaith leo cúrsa a dhéanamh in ann é a dhéanamh.

Gabhaim buíochas le mo mhúinteoirí as a gcuid ama agus a gcuid foighne. Gabhaim buíochas le gach duine anseo as ucht éisteacht le mo chéad óráid go hiomlán i nGaeilge. Tá súil agam gur thuig sibh mé.

See this speech in context