Dáil debates

Thursday, 11 July 2024

Saincheisteanna Tráthúla - Topical Issue Debate

An Teanga Gaeilge

5:00 pm

Photo of Thomas ByrneThomas Byrne (Meath East, Fianna Fail) | Oireachtas source

Tuigim nach bhfuil an Teachta Ó Cuív ag piocadh amach na dteifeach agus a rá go bhfuil an milleán orthu. Tá sé ag rá go bhfuil rudaí eile i gceist. Bíonn sé i gcónaí ag caint faoi chúrsaí thithíochta sna Gaeltachtaí agus na heastáit tithíochta agus na srianta atá orthu toisc ceisteanna teanga. Tá na ceisteanna sin in áiteanna eile ar nós Ráth Chairn agus An Rinn. Glacaim leis go bhfuil an Teachta Ó Cuív mar seo agus go bhfuil sé ag iarraidh an rud is fearr a dhéanamh don Ghaeilge, do phobal na Gaeltachta agus do na teifigh freisin. Glacaim leis sin.

Ag an am céanna, tá sé ráite agam, agus ní raibh m’oifigigh róshásta liom, go bhfuil géarchéim sa Ghaeltacht. Tá géarchéim sa Ghaeltacht. Ní féidir an milleán a chur ar theifigh. Má théann an Ghaeilge ón Ghaeltacht, ní teifigh a bheidh cúis leis sin. Tá freagracht orainn go léir an Ghaeilge a úsáid. Tá an fhreagracht sin ar mhuintir na Gaeltachta freisin.

Maidir leis an bpróiseas pleanála teanga, mar a luaigh mé, gheobhaidh mé tuilleadh léargais ar an tionchair mór agus dearfach atá tarlaithe leis na bpleananna sin agus conas atá rudaí ag dul ina leith. Beidh deis againn torthaí an athbhreithnithe ar na gcéad deich bplean a breithniú. Is dócha go mbeidh rudaí ag teacht suas chun dáta freisin cosúil leis na brúnna nua atá ar na ceantair Gaeltachta. Tá brú ar an tír go léir ó thaobh an méid daoine atá ag teacht isteach. Caithfidh mé a admháil gur brú difriúil é sa Ghaeltacht.

Ag an am céanna, tá dúshlán ar leith le lóistín a aimsiú dóibh siúd a thagann chun na tíre seo ag lorg dídine. Tuigim go bhfuil oifigigh ón Roinn leanaí tar éis bualadh le roinnt de na pobail Ghaeltachta atá ag cur fáilte cheana féin roimh theifigh agus iarratasóirí ar chosaint idirnáisiúnta. Tuigim go raibh siad i dteagmháil leis an Teachta Ó Cuív ar an ábhar seo chomh maith. Níl aon dabht ach go mbeidh m’oifigigh ón Roinn i dteagmháil leis an Roinn leanaí maidir leis an gceist seo agus admhaím go bhfuil Teachta Ó Cuív ionraic agus macánta ag ardú na ceiste seo agus go bhfuil eagla air maidir leis an teanga. Is mian liom gach rud a dhéanamh chun an teanga a chosaint. Is féidir le m’oifigigh níos mó plé a dhéanamh le hoifigigh na Roinne leanaí.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.