Dáil debates

Wednesday, 6 October 2021

Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2019: An Tuarascáil agus an Chéim Dheiridh

 

6:02 pm

Photo of Marc Ó CathasaighMarc Ó Cathasaigh (Waterford, Green Party) | Oireachtas source

Ba mhaith liom i dtosach báire a rá go bhfuilim buíoch den Aire, an Teachta Catherine Martin, agus den Aire Stáit, an Teachta Jack Chambers, as an tiomantas a léirigh siad go dtí seo i leith na Gaeilge. Is cinnte go bhfuil obair na gcapall déanta ag an Aire Stáit, ag a Roinn agus ag Oifig na mBillí chun an mBille seo a thabhairt go dtí an pointe seo.

Léirigh an tAire Stáit agus Cathaoirleach an choiste Gaeilge, an Teachta Ó Snodaigh, cé chomh uaillmhianach is atá siad maidir leis an mBille tríd an méid ama a chaitheamar ar an bplé ar Chéim an Choiste. Chaitheamar breis is 25 uair an chloig ar an díospóireacht ag an gCéim sin. Is ábhar moladh é don Aire Stáit go raibh sé oscailte breathnú ar leasuithe a thug Teachtaí - ón Rialtas agus ón bhFreasúra araon - chun cinn agus na leasuithe a thabhairt ar ais ag Céim na Tuarascála anocht. Go deimhin, tá beagnach 50 de na leasuithe atá á dtabhairt os ár gcomhair inniu in ainm an Aire Stáit.

Is coimitmint sa chlár Rialtas é an Bille leasaithe seo agus léiríonn sé tiomantas an Aire agus an Aire Stáit gur tugadh tosaíocht dó. Cáineadh amháin atá agam ná – nílim ag iarraidh milleán ná masla a shannadh – an fráma ama a bhí againn le hullmhú don díospóireacht tráthnóna inniu. Tuigim an brú a bhí ar Oifig na mBillí d’fhonn an Bille a ullmhú. Ar bhealach, léiríonn sé sin go soiléir an gá atá leis na forálacha sa Bhille seo, go háirithe maidir le hearcaíocht san earnáil phoiblí. Tá sé deacair go háirithe do dhaoine, ar nós mé féin, nach labhraíonn Gaolaoinn mar a gcéad teanga ullmhú go leordhóthanach i dtréimhse chomh gearr sin.

Ag casadh ar leasú Uimh. 4 atá idir lámha againn ag an bpointe seo, is leasú ciallmhar é a leathnaíonn ár dtuiscint ar céard is "foirm oifigiúil" ann. Aithníonn sé an t-athrú ollmhór atá tagtha ar an domhain agus ar ár saol ó thaobh cumarsáide agus cumarsáid leictreonaí go háirithe ó am Acht 2003. Is rud dearfach é agus táim sásta go bhfuil an leasú á mholadh ag an Aire Stáit. Beidh mé sásta é a thacú.

Bogfaidh mé ar aghaidh go leasú Uimh. 107. Glacaim leis an méid a dúirt an tAire Stáit sa mhéid gur b’fhéidir nár cheart déileáil leis an leibhéal sonraí seo sa bhunreachtaíocht. Deirtear i gcuid (b) den leasú:

... beidh an téacs i nGaeilge chomh feiceálach, chomh hinfheicthe agus chomh hinléite céanna leis an téacs i mBéarla agus sa chló céanna.

Nuair a bheidh an tAire Stáit ag casadh ar na treoirlínte tá sé tábhachtach go mbeidh an leibhéal sin sonraí laistigh de na treoirlínte ionas nach mbeidh rogha ag na comhlachtaí an leagan Gaeilge a fháscadh i gcúinne nó ar chúl an doiciméid, agus go mbeidh sé chomh hinfheicthe agus chomh hinléite leis an bhfoirm Bhéarla. Glacaim leis an méid a dúirt an tAire Stáit; níl sé oiriúnach é a chur sa bhunreachtaíocht. Áfach, nuair a chasfaidh sé ar na treoirlínte tá súil agam go mbeidh sé ag féachaint ar an ábhar seo.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.