Seán Ó Fearghaíl (Kildare South, Ceann Comhairle) | Oireachtas source

Tá baint ag leasuithe Uimh. 4, 5, 103 go 107, go huile, 109 agus 110 le chéile agus is féidir iad a plé le chéile.

Tairgim leasú Uimh. 4:

I leathanach 9, idir línte 2 agus 3, an méid seo a leanas a chur isteach: "ciallaíonn 'foirm oifigiúil' foirm, lena n-áirítear foirm leictreonach, a úsáideann comhlacht poiblí i dtaca leis an gcomhlacht sin do sholáthar seirbhíse;".

Maidir le leasú Uimh. 4, is leasú é seo de chuid an Rialtais atá á mholadh agam. Baineann an leasú seo le sainmhíniú ar céard is "foirm oifigiúil" ann, rud a bhí iarrtha ag an Roinn Dlí agus Cirt. Is réiteach maith simplí é lena gcuimsítear céard is brí le "foirm oifigiúil" ann. Tá tagairt shonrach sa sainmhíniú d'fhoirmeacha ar líne, rud a bhí de dhíth ón Teachta Ó Snodaigh ar Chéim an Choiste. Tá sé sin curtha san áireamh againn anois. Molaim an leasú seo don Teach.

Maidir le leasú Uimh. 5, gabhaim buíochas leis na Teachtaí as ucht an leasaithe ach toisc go bhfuil mo leasú féin agam a chlúdaíonn an t-ábhar úd, ní bheidh mé ag glacadh leis an leasú sin.

Tógfaidh mé leasuithe Uimh. 103 agus 105 le chéile toisc go bhfuil siad mar an gcéanna. Níl i gceist agam glacadh leis na leasuithe seo toisc go dtugann an leasú, mar atá sé, an-solúbthacht don Aire a chomhlachtaí poiblí a ordú chun críocha an ailt a bhaineann le foirmeacha oifigiúla. Tá go leor comhlachtaí poiblí ann nach mbíonn teagmháil acu leis an bpobal nó nach mbíonn ag soláthar foirmeacha dó agus dá bhrí sin, is gá go mbeadh solúbthacht ag an Aire ar an ábhar.

Maidir le leasú Uimh. 104, tá sé fíorthábhachtach d'fheidhmiú éifeachtach na reachtaíochta seo go mbeidh discréid ag an Aire maidir le feidhmiú fhorálacha áirithe atá sonraithe sa Bhille. Mar atá curtha in iúl agam cheana, is é príomhchuspóir an Bhille seo ná soláthar níos mó de sheirbhísí Gaeilge a chur ar fáil ón tseirbhís phoiblí ar chaighdeán níos airde. Chuige sin, faoi alt 18A den Bhille, tá coiste comhairleach um sheirbhís Ghaeilge le bunú. Leagtar amach feidhmeanna an choiste chomhairligh ann. Tá obair fhíorthábhachtach le déanamh aige maidir le soláthar seirbhísí Gaeilge agus cúrsaí earcaíochta. Ní feidhm é den choiste comhairleach treoir a thabhairt maidir le leagan amach foirmeacha.

Mar an gcéanna, leagtar amach feidhmeanna an Choimisinéara Teanga in alt 21 den phríomh-Acht. Tá i gceist againn cur leis na feidhmeanna sin trí leasú a thabharfaidh ar chumhacht an Choimisinéara Teanga faireachán a dhéanamh ar chomhlíonadh aon achtachán a bhaineann le stádas nó úsáid teanga oifigiúla ag comhlachtaí poiblí. Is dul chun cinn mór a bheadh anseo d'oifigigh an choimisinéara. Ní fheictear dom gur ról é don choimisinéir le dul i mbun comhairle leis an Aire maidir le leagan amach foirmeacha. É sin ráite, tá caidreamh an-mhaith ag an Roinn le hoifigigh an Choimisinéara Teanga agus tá mé lánchinnte go mbeidh tuairimí an choimisinéara roinnte le foireann na Roinne ar ábhair a thagann faoina chúram. Caithfear cuimhneamh freisin go bhfuil ról faireacháin ag an gCoimisinéir Teanga agus ní bheadh sé cuí go mbeadh sé i mbun oibre mar seo ar lámh amháin agus ag déanamh faireacháin ar an obair chéanna ar an lámh eile. Mar sin, ní bheidh mé ag glacadh leis an leasú seo.

Maidir le leasú Uimh. 106, is leasú é seo de chuid an Rialtais atá á mholadh agam. Is leasú riaracháin atá i gceist sa chás seo, ar mhaithe le leanúnachas téarmaíochta sa Bhille. Molaim an leasú seo don Teach.

Tógfaidh mé leasuithe Uimh. 107, 109 agus 110 le chéile. Tá an tábhacht a bhaineann le foirmeacha oifigiúla a bheith ar fáil go dátheangach aitheanta ag an Rialtas. Foráiltear le halt 9B an Bhille gur chóir foirmeacha oifigiúla a fhoilsiú i nGaeilge nó sa dá theanga, an Ghaeilge agus Béarla, agus foráiltear an modh ar chóir é sin a dhéanamh. I mo thuairim, beidh an tAire in ann rialacháin a ordú ionas go mbeidh na mionsonraí a bhaineann leis seo clúdaithe sa chaighdeán.

Tá mo leasú féin á mholadh agam lena gciallófar go mbeidh ar an Aire treoirlínte a ullmhú agus a eisiúint laistigh de trí mhí ó achtú an tAcht seo chun cabhair le comhlachtaí poiblí a n-oibleagáidí i ndáil le húsáid ainmneacha, seoltaí agus teidil daoine a chomhlíonadh. Agus na treoirlínte á n-ullmhú ag an Aire, d'fhéadfadh sé nó sí dul i gcomhairle le haon Aire eile. Ar an gcúis sin, ní bheidh mé ag glacadh leis an leasú seo.

Maidir le leasú Uimh. 111, ba mhaith liom buíochas a ghabháil leis na Teachtaí as ucht an leasaithe seo a mholadh. Tá mo leasú féin á mholadh agam don Teach lena gcinnteofar an ceart ag duine gan teideal a úsáid más mian leis nó léi déanamh amhlaidh. Rinne go leor plé air seo agus ar chúrsaí ainmneacha agus seoltaí ar Chéim an Choiste. Chuir cuid mhaith Teachtaí an-suim ann, an Teachta Ó Cuív ach go háirithe. Dúirt mé go mbeinn fós ag féachaint air agus ag teacht ar ais ar Chéim na Tuarascála. Cinntíonn an leasú seo cearta na saoránach maidir le cúrsaí teidil. Ar an mbonn sin, ní bheidh mé ag glacadh leis an leasú seo.

See this speech in context