Jack Chambers (Dublin West, Fianna Fail) | Oireachtas source

Tagraím do leasú Uimh. 3. Bhí plé fiúntach againn ar Chéim an Choiste maidir le hinniúlacht sa Ghaeilge agus d'éist mé go géar leis an méid a bhí le rá ag Teachtaí ar an ábhar seo. Cé go n-aontaím go mbeadh sé fiúntach a leithéid a bheith ann, ní hé an reachtaíocht an áit cuí. Aithnítear leibhéal B2 go forleathan ar fud na cruinne mar an bunleibhéal atá ag teastáil ó dhaoine i dteanga chun a gcuid oibre a dhéanamh trí mheán na teanga sin.

Bíodh sin mar atá, tá riachtanais agus scileanna éagsúla ag teastáil i ról agus i gcomhthéacsanna éagsúla. D'fhéadfadh duine atá ag leibhéal B1, mar shampla, déileáil le fiosrúchán an-bhunúsach ar an nguthán nó teachtaireacht shimplí a thógáil. B'fhéidir gur leor é sin i rólanna nó i gcomhthéacsanna áirithe. Tá an méid seo deimhnithe ag Ollscoil na hÉireann Mhá Nuad, atá i mbun an chóras teastas Eorpach na Gaeilge, TEG. Bhí cruinniú ag oifig mo Roinne le hOllscoil na hÉireann Mhá Nuad ar an ábhar seo agus tá caidreamh iontach eadrainn. Tá an t-íosleibhéal seo de leibhéal B2 i bhfeidhm cheana mar chreat cáilitheacha do go leor de na comórtais oscailte náisiúnta a reáchtálann an tSeirbhís um Cheapacháin Phoiblí gach bliain nó ré bliain do na gráid ghinearálta le Gaeilge sa státseirbhis, mar shampla oifigigh cléireachais, oifigigh feidhmiúcháin, oifigigh riaracháin agus príomhoifigigh cúnta le Gaeilge.

Leis na hiarratasóirí a chuireann isteach ar na comórtais seo, caithimid a dheimhniú go bhfuil inniúlacht sa Ghaeilge acu ag leibhéal B2. Ansin má éiríonn leo dul tríd agus ar stad ar leith den chomórtas, is iondúil go mbíonn orthu scrúdú béil agus scríofa a dhéanamh a léiríonn go bhfuil leibhéal B2 acu nó d'fhéadfaí an t-agallamh féin a reachtáil trí Ghaeilge. Agus muid ag obair i dtreo an 20% d'earcaithe nua a bheith inniúil sa Ghaeilge, ní bheidh aon athrú ag teacht air sin. É sin ráite, áfach, tá níos mó le clúdach leis an 20% seo ná earcaíochta de na gráid ginearálta amháin. Mar shampla, tagraím do na caighdeáin a bheidh le teacht isteach faoin mBille.

Táthar ag iarraidh aghaidh a thabhairt ar chaighdeán na seirbhísí atá á gcur ar fáil trí Ghaeilge do mhuintir na Gaeltachta faoi láthair mar ábhar práinneach. Beidh réimse leathan seirbhísí le clúdach, mar shampla, seirbhísí leighis, iompair agus poist. Don chuid is mó díobh seo, is cumas labhartha sa Ghaeilge an rud is tábhachtaí seachas cumas scríofa. Ar bhonn praiticiúil, ní céim chun cinn a bheadh ann bac a chur ar dhaoine le togha Ghaeilge labhartha ach gan an cumas céanna scríofa ag leibhéal B2 cur isteach ar chuid de na poist seo. Sin a tharlódh dá ndéanfaimis míniú a thabhairt ar céard is inniúlacht ann sa Bhille féin, mar atá molta sa leasú seo. Bheadh an rud céanna i gceist le poist i sainréimsí chomh maith. Caithfimid a bheith réalaíoch faoi cé atá ar fáil chun na poist seo a líonadh. Táimid ag iarraidh go n-éireoidh linn agus go dtiocfaidh feabhas ar na seirbhísí trí Ghaeilge atá ar fáil sa Ghaeltacht agus ar fud na tíre.

Ar na cúinsí sin, cur chuige níos ciallmhaire a bheadh ann aghaidh a thabhairt ar an gceist seo sna caighdeáin, áit gur féidir idirdhealú a dhéanamh idir na riachtanais éagsúla do phoist éagsúla, seachas sainmhíniú amháin, a chuirfeadh daoine as an áireamh ón tús gan aird ar riachtanais an phoist, a chur isteach sa phríomh-reachtaíocht. Dá bhrí sin, nílim chun glacadh leis na leasuithe seo.

See this speech in context