Mr. Séamas Ó Concheanainn:

Tá sé thar a beith dúshlánach. Ar na cúiseanna a luaigh mé ar ball, níl muid ag feiceáil mórán fianaise i láthair na huaire go bhfuil earcaíocht réamhghníomhach ag leibhéal suntasach ag tarlú trasna na n-earnálacha poiblí. Tá cúis a d’fhéadfaí a lua leis sin, áfach. D’fhéadfaí a argóint go mbeadh earcaíocht ag tarlú i bhfolús gan chóras na gcaighdeán teanga. Leagfaidh córas na gcaighdeán teanga na seirbhísí nua amach agus inseoidh sé do na comhlachtaí poiblí céard iad na seirbhísí breise a chaithfidh siad a chur ar fáil trí mheán na Gaeilge agus cén leibhéal cumais sa Ghaeilge a chaithfidh a bheith ag an bhfoireann. Má tá an t-eolas sin agat, is féidir iallach i bhfad níos mó a chur ar chomhlachtaí poiblí chun a bheith ag earcú. Tá ceisteanna ann, áfach. Cé a thacóidh leis an earcaíocht? An ndéanfaidh an tSeirbhís um Ceapacháin Phoiblí í? Cad as a dtiocfaidh na céimithe?

Is figiúr suntasach atá luaite ag an Teachta más ionann 20% d’earcaithe agus 2,600 duine. Tá sé luaite sa phlean náisiúnta - tá sé go maith - go thug isteach is amach ar 1,700 duine faoi chúrsaí oiliúna i nGaeilge in 2022. Caithfear a leithéid den cohórt sin a aithint mar thosach, is iad sin, na daoine atá fostaithe cheana sa tseirbhís poiblí. Ansin tabharfar daoine nua isteach nó aistreoidh daoine idir comhlachtaí poiblí. Maidir leis an sprioc 20%, nuair a chuirtear an dhá chohórt sin le chéile, cén chaoi a mbreathnaíonn na figiúirí sa chéad bhliain, sa dara bhliain agus sa tríú bhliain?

Cén chaoi a bhfuil tú ag gearradh isteach sa 2,600 den 13,000? Is é atá i gceist againn leis an aonad a aithint ná cé go praiticiúil atá chun comhordú a dhéanamh go náisiúnta - tásc agus tuairisciú ar an obair sin uilig - go háirithe sna blianta tosaigh. Teastóidh tacaíocht ó chomhlachtaí poiblí agus ó earnálacha ar nós earnáil na n-údaráis áitiúla. Tá sé an-tábhachtach a lua go bhfuil aonaid taobh istigh den Roinn Caiteachais Phoiblí, Bonneagair, Athchóiriúcháin Seirbhíse Poiblí agus Digitiúcháin ag déileáil go sonrach le pleanáil fórsa saothair den tseirbhís phoiblí cheana féin. Eisíonn sé múnlaí cén chaoi le tabhairt faoin bpleanáil fórsa saothair go córasach. Tá múnlaí ann leis na teimpléid le taispeáint go n-aithnítear poist shainithe ar leith. Chonaiceamar i gcúrsaí athrú aeráide é agus i dtaca le cosaint sonraí siar seacht nó ocht mbliain ó shin go n-aithníonn an comhlacht poiblí dualgas nua atá ag teacht chun cinn bunaithe ar an reachtaíocht. Tá na múnlaí sin ann ach caithfear a chinntiú go bhfuil na comhlachtaí poiblí i mbun pleanáil fórsa saothair le Gaeilge anois le déanamh cinnte go bhfuil tuilleadh fostaithe le Gaeilge ag teacht isteach.